15 Mart Dünya Tüketici Günü
Tüketici haklarının 1800lü yıllarda ABD’de başladığı kabul edilse de aslında 1502’de Bursa talimnamesi ile Osmanlı coğrafyasında başladığı bilinmektedir. Modern manada 1985 Yılında Birleşmiş Milletler kararı ile tüketici hakları koruma altına alınmış olup, 1985 Tarihinden itibaren 15 Mart Dünya Tüketici Haklarını Koruma Günü olarak Dünyada ve Türkiye de kutlanmaya başlanmıştır. Ülkemizde de 1990lı yıllardan itibaren bu konu üzerinde ciddi çalışmalar yapılmış dernekler kurulmuş ve nihayet kanuni yollarda devlet tarafından yürürlüğe konulmuştur. Günümüzde ticaretin toplumun her kesiminde ağırlığını hissettirmesi, satılan mamullerin çeşitlilik göstermesi tüketicilerin yaşadığı sorunları da beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla bu sorunlarla baş etmek için ve başkalarının benzer sorunlarla karşılaşmaması için bilinçli bir tüketici olmamız gerekmektedir.
Bilinçli bir tüketici nasıl olunur sorusuna cevap vermeye çalışalım: Bir mal satın alırken gerçekten bu mala ihtiyacımız olup olmadığına, bütçemize uygun mal alıp almadığımıza, malın ayıplı olup olmadığına, mal alımında yapılan sözleşmelere dikkat etmeliyiz.
Tüketiciler olarak kanuni haklarımız bulunmaktadır. Bunlarla ilgili Tüketici Hakları Kanunu’na bakalım:
Yalnızca İşyeri Dışında, posta ve katalog yoluyla yapılan satışlarda;
1- Hiçbir gerekçe göstermeden bir malı teslim aldığınız tarihten itibaren ( 14 ) gün içinde kabul
etmek veya reddetmek hakkına sahipsiniz.
2- Malı almaktan caydığınızı yani “Cayma Bildirimini” satıcıya 14 gün içinde iadeli taahhütlü
mektupla, noter aracılığıyla gönderilen ihbarname ile veya bizzat elden teslim ederek ulaştırabilirsiniz.
3- Satın aldığınız malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde, malın teslim tarihinden itibaren 15
gün içerisinde satıcı firmaya başvurarak malın değiştirilmesi, ödediğiniz bedelin iade edilmesi, ücretsiz olarak onarılması veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesi haklarından birini talep edebilirsiniz.
4-Satıcı tercih ve talep ettiğiniz seçeneği yerine getirmekle yükümlüdür.
5- Satın alınan malın ayıbı gizli nitelikte ise, hakkınızı aramak için kanuni süre 2 yıldır. (Gizli ayıbın ispat edilmesi gerekir.)
Tüketici Hakem Heyetlerine veya Tüketici şikayetlerine bakmakla görevli mahkemelere başvurabilirsiniz. Başvurular, uyuşmazlık konusunu içeren dilekçe ve delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte Hakem Heyetlerine yapılır. Hakem Heyetleri Kaymakamlık ve Valilik bünyesinde bulunmaktadır, İşyeri Dışında yapılan satışlarla ilgili uyuşmazlıklarda tüketicinin bulunduğu yerdeki Hakem Heyetlerine, diğer uyuşmazlıklarda ise mal ve hizmeti satın aldığını satıcının bulunduğu yerdeki İl yada İlçe Tüketici Hakem Heyeti Başkanlıklarına başvurulur.
Satın aldığınız dayanıklı tüketim malları için Garanti Belgesi almayı ve onaylatmayı unutmayınız. Tüketicilerimiz şikayetlerine ait konuları gerek Tüketici İl yada İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine giderek yada ALO 175 Tüketici Hattını arayarak ta bilgi alışverişinde bulunmaktadır.
Tüketicilerimizin hak arama ve hangi haklara sahip oldukları konusunda gün geçtikçe daha da bilgi sahibi oldukları görülmektedir.
Tüketicilerimize Öneriler
1. Çocuklarınızı ve ailenizi bilinçli bir tüketici olarak yetiştiriniz.
2. Yapacağınız her harcama için mutlaka alışverişlerinizde fiş yada faturanızı alınız.
3. Aldığınız gıda vb ürünlerinin içeriğini, imalat tarihini, son kullanma tarihini kontrol ediniz.
4. Market vb işyerlerinden alış veriş esnasında raftaki etiket fiyatı ile kasada faturaya geçilen fiyatın aynısı olup olmadığına dikkat ediniz.
5. Alacağınız ürünün özellikleri hakkında satış elemanından bilgi alınız.
6. Satın aldığınız dayanıklı tüketim malları için Garanti Belgesi ve Kullanma Kılavuzunu almayı ve Garanti Belgesini onaylatmayı unutmayınız.
7. Satıcıların aldatıcı ve yanıltıcı sözlerine kanmayınız.
8. İşyeri Dışında Kapıdan Satış Yolu ile kapınıza yada iş yerinize gelen satıcıların biz Milli Eğitim Bakanlığından geldik, Bakanlık personeliyiz yada yine Biz Sağlık Bakanlığından geldik, Sağlık Personeliyiz deyip yalan bilgiler vererek satış yapmaya kalkan satıcılardan ürün almayınız.
9. Milli Eğitim Bakanlığımızın okullarda, Sağlık Müdürlüğümüzün ise Hastanelerimizde ve Aile Sağlığı Merkezlerimizde hizmet verdiğini unutmayalım.
10.Eğer bir mal satın almışsanız ve sorunlarınız varsa hiç zaman kaybetmeden yasal sürede ilgili
hakem heyetine başvurunuz.
11. Satın aldığımız ürünlerimizin şikayetleri parasal değerlere göre yapılmalıdır.
Tüketici Hakem Heyetlerimizin uyuşmazlıklara bakmakla ilgili parasal sınırlar:
• Ürününüzün değeri 2.320,00.-TL’ nin altında ise İlçe Tüketici Hakem Heyetine,
• Ürününüzün değeri 2.320,00.-TL – 3.480,00.-TL arasında ise Büyükşehir statüsünde olan illerde İl Tüketici Hakem Heyetine,
• 3.480,00 Tl den yukarıdaki uyuşmazlıklarda Tüketici Mahkemelerine başvurabilirsiniz.
İl ve İlçe Tüketici Hakem Heyetlerinin verdiği kararların bağlayıcı olduğunu unutmayınız!
12. Tüketici Hakem Heyetlerimize yapılacak olan şikayet başvurularınızdan ücret alınmamaktadır.
Bu vesileyle, tüm tüketicilerimizin haklarına ve tüketici derneklerine sahip çıkması temennisi ile 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü’nü kutlar halkımızın yaşamını etkileyen konularda bilinçlenmesini Vatan, Millet, Din, İman ve Ümmet bilinci kazanmasını yürekten temenni eder Gazetemizin siz değerli mensuplarına ve tüm halkımıza şükranlarımı sunarım.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.