Japonya'nın 126. İmparatoru Naruhito 'kasımpatı tahtına' resmen oturuyor

ANKARA (AA) - Beş ay önce sade bir törenle tahta oturan ve yeni dönemi başlatan İmparator, şimdi "Sokuirei" ismi verilen resmi tahta çıkış ve taç giyme törenlerinde boy gösterecek.

Naruhito, babası Akihito’nun 1989’dan bu yana sürdürdüğü "Heisei" dönemini sonlandırarak, yerine yeni dönem "Reiwa"nın (Düzenin uyumu) imparatorluk beyannamesini okuyacak.

Naruhito’nun tahta çıkışı için yarın 150'den fazla devlet lideri ve uluslararası kuruluş temsilcisi başkent Tokyo’daki taç giyme törenine katılacak. Naruhito, babasının sağlığını gerekçe göstererek 30 Nisan'da ayrıldığı 30 yıllık imparatorluk makamını, 1 Mayıs itibarı ile teslim almıştı.

20. yüzyıl Japon imparatorları

Şubat 1867’den Temmuz 1912’ye kadar süren Meiji (Apaçık Islah) döneminde tahta 122. İmparator Mutsuhito oturdu.

Mutsuhito’nun ölümüyle tahtı Temmuz 1912’de teslim alan 123. İmparator Yoşihito, Aralık 1926’ya kadar Taişoo (Büyük Adalet) ismi verilen dönemde görev yaptı.

Yoşihito’nun ölümüyle Aralık 1926’da görevi alan 124. İmparator Hirohito, 2. Dünya Savaşı öncesi ve sonrası dönemde süren Şoowa (Parlayan Barış) dönemini Ocak 1989’a kadar yönetti.

Japonya’nın 125. İmparatoru Akihito da 1989’da oturduğu tahttan bu yıl sağlığını gerekçe göstererek ayrılmıştı ve Heisei (Barışa Erişim) ismi verilen dönem sona ermişti.

İmparator Naruhito'nun tahtı babasından Mayıs 2019’da teslim almasıyla yeni “Reiwa” (Düzenin Uyumu) dönemi resmi olarak başladı.

Barış düzenine uyum

Önceki imparator Akihito, 1989-2019'da İkinci Dünya Savaşı'nın bölgeye miras bıraktığı acı hatıraların silinmesi için çaba gösterdi.

Otuz yıllık görevinde Hiroşima, Nagazaki, Okinawa, Saipan, Palau ve Filipinler’i ziyaret ederek halklar arasında ilişkilerin taze tutulmasına önem verdi.

Kendi dönemi Heisei’nin siyasi ve toplumsal uyum gösterdiği devlet-millet kaynaşmasında Akihito, iç ve dış gezilerinde "Savaş pişmanlığı" duygularını beyan etti.

Akihito'nun tutumu, Japon toplumu ve diasporasında meydana getirdiği etki gözle görülse de bu etki muhafazakar politikacılarca tereddütle karşılanıyor.

Çiçeği burnunda imparator Naruhito'nun da “Düzenin Uyumu” döneminde, barışsever Japonya ve Japon toplumu duruşunu sürdürmesi bekleniyor.

"Her çağda yeni rüzgarlar"

İkinci Dünya Savaşı öncesi Japon anayasalarında "yarı-tanrı" olarak tanımlanan Japon İmparatoru, savaş sonrası anayasada "halkın ve devletin birliğinin sembolü" ilan edildi.

"Doğrudan" siyasetten uzak tutulan imparatorluk makamı, Japonya'nın anayasal monarşisinde iç ve dış politikadan uzak bir kapsamda yaşatılıyor.

İki yıl önce yaş gününde verdiği konferansta Naruhito bu makamın modernizme uyum sağlayabileceği sinyallerini vererek, "Her çağda yeni rüzgarların estiğine ve hanedanlıkların da yenilenebileceğine inanırım." demişti.

Naruhito, "Geçmişten birçok şey öğrenmek isteyerek, kaybolan gelenekleri sebatla geleceğe taşırım. Aynı zamanda da hanedanlığın gelecekte alacağı ideal rolün de peşinden giderim." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Oxford’lu Naruhito ve Harvard'lı eşi

İkinci Dünya Savaşı sonrası dünyaya gelen Naruhito, militer Japonya’nın dünya ile entegre olduğu bir normalleşme sürecinde yetişti.

Naruhito, saray mensuplarının gittiği Gakuşuuin okulundan 1982’de tarih diplomasıyla mezun oldu.

Oxford Üniversitesinde deniz taşımacılığı okuyan Naruhito, veliaht sıfatıyla ülke dışında eğitim gören ilk hanedan üyesi.

Harvard Üniversitesinde ekonomi eğitimi alan Japon diplomat Masako Owada ile dünya evine giren Naruhito'nun 2001’de Aiko adında bir kızı dünyaya geldi.

Naruhito’nun kayınpederi ise Uluslararası Adalet Divanı’nın eski başkanlarından hukuk profesörü Hisaşi Owada.

Tarihi ritüeller ekim ve kasımda

Japonya’da yaşanan Hagibis Tayfunu nedeniyle törenlerin bir kısmının ertelenmesi ve bir kısmının da aşamalı olarak yapılması planlandı.

Mayısta düzenlenen "Sokui go Choken no Gi" (İlk huzura kabul) töreninde Naruhito’nun yeni dönemi başlamıştı.

Dünyadan liderlerin katılacağı tarihi öneme haiz törenlerde İmparator Naruhito, Takamikura tahtına, İmparatoriçe Masako da Miçoodai tahtına resmen oturmuş olacak.

Taç giyme merasiminin ardından çift, 10 Kasım’da liderleri karşılamak için Akasaka Sarayı'na doğru yola çıkacak.

Çift, üstü açık bir "Toyota Century" ile 4,6 kilometre yolu kamuya açık şekilde katedecek.

İmparator 15 Kasım’da ise Japon tanrısına ikram "Daijousai" (İlk pirinç ikramı) törenine katılacak.

Sokuirei’nin aksine, Daijousai merasimi Şinto inancının gizli ve kamuya kapalı ritüellerinden kabul ediliyor.

İnanca göre Japon halkı mistik olarak kendilerini Güneş Tanrısı "Amaterasu"nun yarattığına inanıyor.

Taç giyen İmparator da Daijousai töreninde Amaterasu'ya taze hasat pirinç ve sake ikram ediyor. Bu ritüelde, daha sonra Japon halkının mutluluğu için dua ediliyor.

Naruhito, kasım boyunca ülke sathında birçok tapınağı da ziyaret edecek.

Masrafları kim karşılıyor?

Ülkede imparator değişimi ve taht törenlerinin yaklaşık 150 milyon dolara mal olması akıllara mali külfetin nasıl karşılandığı sorusuna getirdi. Törenler vesilesiyle güvenlik için 35, misafirlerin ağırlanması için ise 47 milyon dolar ayrıldığı biliniyor. Resmi taç giyme ve sonrasında Japonya Başbakanı Abe Şinzo’nun vereceği davet için ise 33 milyon dolar harcanacak. Savunma Bakanlığının vereceği hizmetlere 2,7 milyon dolar, Daijousai merasimine de 30 bin dolar ödenecek.

Söz konusu mali külfet, ülkede anayasal güçler ayrılığını tartışmaya soktu.

Mali yükün vergi mükelleflerinden tahsil edilmesine karşı davalar sürerken, 1989’daki taht değişiminde Anayasa Mahkemesi 3 davada törenlerin anayasal olduğuna hükmetmişti.

550 bin suçlu için af çıkacak

Naruhito’nun Takamikura’ya oturmasıyla ülke genelinde 550 bin hükümlü için af çıkarılacağı duyuruldu.

Babası Akihito’nun 1989’daki taht merasimlerinde ise 2,5 milyon hükümlü için af çıkarılmıştı.

Muhabir: Deniz Çiçek Palabıyık