Deprem sonrası şehirlerin yeniden inşası bütçeye önemli yük getiriyor!

MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkisini küçümsememek gerektiğini, şehirlerin yeniden inşası ve ihyasının bütçeye önemli bir yük getirdiğini söyledi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde milletvekilleri söz aldı.

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, teklifin genel gerekçesinde deprem zararlarının giderilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan ödeneğin 527,3 milyar lira olduğunun belirtildiğini ancak 1 trilyondan fazla bir ek bütçe talebi bulunduğunu ifade etti.

Teklifte, deprem için harcanmayacak 592,2 milyar lira fark bulunduğunu dile getiren Türeli, "O zaman demek ki ne oldu? Seçim süreci oldu, seçim harcamaları yapıldı, şimdi arkasından da bunun için bir ek bütçe getiriliyor. Ek bütçe istemek aslında bütçe hakkına da açık ve net olarak aykırı." dedi.

Türeli, uygulanan yanlış politikaların, 2021 yılının eylül ayında başlayan faiz indiriminin Türkiye'yi krizin içine soktuğunu ve ek bütçe gibi ihtiyaçların ortaya çıktığını ileri sürdü.

Yeşil Sol Parti Muş Milletvekili Sezai Temelli, ek bütçenin ekonomide ciddi sıkıntılar olduğu anlamına geldiğini savundu.

Ek bütçe getirilmesinde ana gerekçenin deprem felaketi olduğunu aktaran Temelli, bunun için ek bütçe yapılmasına kimsenin itirazı bulunmadığını ancak şubattaki deprem için temmuzda ek bütçe yapılamayacağını iddia etti.

İktidarın bütçe performansının iyi olmadığını öne süren Temelli, "Bütçe düzelmediği için sürekli olarak bütçe hakkını ihlal ediyoruz, aslında hukuk devletini ihlal ediyoruz, Anayasa'yı ihlal ediyoruz ve günü kurtarmak adına belki de ülkenin geleceğini ciddi anlamda heba ediyoruz." diye konuştu.

"EKONOMİ MODELİ" ELEŞTİRİSİ

İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, Türkiye ekonomisinin istenen durumda olmamasının temel sebebinin geçen sene uygulanmaya başlanan yeni ekonomi modeli olduğunu ileri sürdü.

Türkiye'nin en yüksek enflasyona sahip ülkelerden biri olduğunu söyleyen Özlale, "Yeni ekonomi modeli diye savunduğunuz, inat ettiğiniz, ısrar ettiğiniz modelde cari işlemler ve dış ticaret açığında rekorla karşılaştık. Oysa hedefimiz fazla yaratmaktı." dedi.

Depremden etkilenen vatandaşlara yönelik harcamalara hiçbir partinin karşı olmadığını vurgulayan Özlale, "Ek bütçede bir deprem etkisi olacaktır mutlaka. Türkiye depremi yaşamamış olsaydı da ciddi bir bütçe açığı olacaktı. Kamu harcamalarında israfla mücadele etmezsek, bir an önce Mehmet Şimşek detaylı bir ekonomi programıyla gelmezse bizim ekonomimize bu bütçe bir deprem etkisi yaratacak." değerlendirmesinde bulundu.

"BÜTÇEDE TBMM BELİRLEYİCİ"

MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, bütçe hakkının ihlali diye bir durumun söz konusu olmadığını belirtti.

Bütçede TBMM'nin belirleyici olduğunu ifade eden Kalaycı, ödeneklerin de TBMM tarafından konulduğunu kaydetti.

Kalaycı, net borçlanma tutarındaki artışın ilk defa yapılmadığını, geçmiş yıllarda da örnekleri bulunduğunu anlattı, sadece bütçedeki açığın baz alındığını kaydetti.

Mustafa Kalaycı, 2022 yılında son 20 yılın en iyi bütçe performansının gerçekleştirildiğini ifade ederek, şöyle devam etti:

"2022 yılı bütçe açığı bir önceki yıla göre yüzde 31 azalmış, 139 milyar lira olmuş ve 171,8 milyar liralık faiz dışı fazla elde etmişiz. Bu yıl niye böyle oldu? Depremin etkisini küçümsememek lazım. Ekonomiye 104 milyar dolarlık yük söz konusu. 150 milyar dolar diyen raporlarla da karşılaştık. O anlamda elbette şehirlerin yeniden inşası, ihyası bütçeye önemli bir yük getiriyor. Bu yılın bütçesine 762 milyar liralık bir yük geliyor. Bu da önemli bir rakam ki önümüzdeki yıllarda bunun devam edeceğini de şimdiden görüyoruz. Bunun dışında tabii bütçeyi sarsan diğer konular, öngörülmeyen harcamalar. Gerek emeklilerle ilgili gerek memurlarla ilgili kanunda öngörülenin üzerinde yapılan refah payı artışları bütçeye bir yük getirdi. Bunun üzerine bir de EYT'nin yükü eklenince bütçede açık büyüdü."

Öngörülebilirliği artıran, yatırım ve üretimi destekleyen, adil, tabana yayılmış, hakkaniyetli bir vergi reformunun mutlaka gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Kalaycı, kamu harcamalarının uygulama süreçlerinde etkinliğin artırılması, tasarruf sağlamak üzere kamu ihale ve sözleşme süreçlerinin iyileştirilerek rekabetin arttırılması, bu kapsamda Kamu İhale Kanunu'nun yeniden düzenlenmesi gerektiğini kaydetti.

Verilen teşviklerin ne derece amaca ulaştığı, hangi teşvik araçlarının daha etkili olduğu yönünden etkin bir izleme ve değerlendirme sistemi oluşturulmasının önemli olduğunu dile getiren Kalaycı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede daha etkili yöntemler benimsenmesini de istedi.