Akraba Evliliğinden Uzak Durulmalı

Erişkinlerdeki karaciğer yetmezlikleri sonradan oluşabilirken yeni doğan bebeklerde çoğunlukla akraba evliliklerine bağlı, genetik hastalıklardan kaynaklanıyor. Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Koray Acarlı, bebeklerde görülen karaciğer yetmezliği ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Yetişkin bireylerde bulaşıcı hepatitler, bebeklerde ise genetik faktörler

Belli bir yaşa kadar hiçbir hastalık geçirmemiş erişkinlerde görülen karaciğer yetmezliklerinin sebepleri arasında öncelikle bulaşıcı hepatitler daha sonra ise çevresel faktörler, sigara ve alkol gelmektedir. Doğumsal özelliklerden kaynaklanan karaciğer yetmezliği, kişide bulunan hastalığın uzun sürede birikerek karaciğere zarar vermesiyle meydana gelmektedir. Bebeklerde karaciğer yetmezliği durumu yetişkinlerde olduğu gibi sonradan gelişmez, doğuştan gelir.

Hastalıklı gen bebeğe de geçiyor

Her bireyin ailesel bir genetik haritası bulunmaktadır. Bu genetik harita sadece anne, baba, kardeşleri kapsamaz, onlarca kuşak öncesine kadar gidebilir. Ailenin sadece birinci ya da ikinci kuşak bireylerinin taşıdıkları hastalıklara bakarak doğacak çocuklardaki genetik hastalıkları bilmek çok zordur. Bu nedenle çocuklarda anne babadan gelen genetik yapıya bağlı gelişen birçok hastalık vardır. Hastalıklı gen taşıyan anne ve babanın çocukları, sağlam genlere sahip anne babaların çocuklarına göre daha şanssızdır. Hastalıklı iki gene sahip çiften doğan çocukların genetik hastalıklı olarak dünyaya gelmesi kaçınılmazdır. Sağlam genler her durumda hastalıklı genlere göre daha baskındır. Bu nedenle anne ve babadan herhangi birinin sağlam gen taşıması çok önemlidir. Çünkü sağlam genler hastalıklı genlere göre her durumda daha baskındır. Sağlam gene sahip bir kişi ile hastalıklı gene sahip bir kişinin evliliğinden doğan bebekler sağlıklı bir şekilde dünyaya gelerek hayatlarını sürdürmektedirler.

Akraba evliliğinden uzak durulmalı

Hastalıklı genlerin bir araya gelme riski akraba evliliklerinde daha yüksek olduğu için bu tür evliliklerden uzak durmak önemlidir. Akraba evliliklerinde iki tarafta da hastalıklı gen taşıyabilme riski ve doğacak çocuklarda hastalıkların ortaya çıkma riski yüksektir. Uzak akraba evliliğinde ise bu tip hastalıkların olup olmadığına bakmak, bugünkü tıbbi imkanlarla genetik testlerden geçmek çocuklarda olabilecek hastalıkları önceden öngörmek adına faydalı olabilir. Akraba dışı evliliklerde bir tarafın ailesinde böyle bir genetik yapı var, diğer tarafın ailesinde yok ise o çocuklar hasta değil sadece taşıyıcı olurlar. Genetik hastalıklar sadece akraba evliliklerine bağlı da olmayabilir. Akraba olmayan iki insanın evlenmesi ile de hastalıklı genlerin bir araya gelme durumları olabilir. İstisnai olan bu çiftlerin de hastalıklı genlerinin bir araya gelmesi hastalıklı çocukların doğmasına neden olabilir.

Bebeklerdeki karaciğer yetmezliğinin tek tedavisi nakil

Karaciğer rahatsızlıkları genetik hastalıkların en önemlilerindendir. Doğrudan karaciğerdeki eksiklikler, bu organdaki bazı işlemlerin iyi yapılamamasından kaynaklandığı için esas hasar gören organ karaciğerdir. Vücudun hayati organlarından birisi olan karaciğer ile ilgili hastalıklar ve yetmezlik sorunu yaşayan bebeklerin hayatlarını sürdürebilmelerin tek çözüm nakildir. Kadavradan ya da yakın aile bireylerinin karaciğerinden bir parça alınarak bebeğe nakledilmesi ile hastalık tamamen ortadan kaldırılmış olur. Çocuk doğru bakım ve düzenli takiple sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmektedir.