Diyabete Dikkat

Özel Deva Hastanesi Uzm. Dr. İzzet Burhanettin Seçkin, diyabet hastalarının sayısının son dönemlerde artığını belirterek, “Ailesinde şeker hastalığı olanlar, şişman kişiler, 4 kilodan daha ağır bebek doğuran kadınlar, stres altında yaşayan kişilerde şeker hastalığı görülme riski daha yüksektir" dedi.

Pankreasın yeterli insulin üretememesi veya vücudun ürettiği insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu diyabetin ortaya çıktığını belirten Özel Deva Hastanesi Uzm. Dr. İzzet Burhanettin Seçkin, insülin üreten hücrelerin azalması ile birlikte hastalığın ömür boyu devam ettiğini söyledi. Seçkin, "Normal metabolizmada besinler, vücudun başlıca yakıtı olan glukoza (şeker) dönüşmek üzere bağırsaklarımızda parçalanırlar. Daha sonra bu glukoz bağırsaklardan kana geçer ve kandaki şeker düzeyi yükselmeye başlar. Sağlıklı bireylerde kana geçen glukoz pankreastan salgılanan insülin hormonu yardımıyla hücrelerin içine taşınır. Şayet insülin hormonu vücudumuzda olmazsa ya da etkisi bozulmuş ise şeker hücrenin içine taşınamayacağı için glukoz kanda artarak şeker hastalığı dediğimiz kan şekeri yükselmesi (hiperglisemi) gelişmiş olur. Bu kan şekeri yüksekliği sürekli olarak devam edecek olursa organlarımızda (sinir, göz, kalp, böbrek vs) zaman içerisinde ciddi bozukluklara neden olur" dedi.

DİYABET RİSKİ KİMLERDE DAHA FAZLADIR?

Herkeste her yerde, her yaşta şeker hastalığı teşhis edilebileceğini söyleyen Seçkin, "Ailesinde şeker hastalığı olanlar, şişman kişiler, 4 kilodan daha ağır bebek doğuran kadınlar, stres altında yaşayan kişilerde şeker hastalığı görülme riski daha yüksektir" dedi.

DİYABETİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Dr. Seçkin, diyabet hastalığının belirtilerini ise şöyle sıraladı:

"- Çok fazla su içme ve içme isteği,

- İştahın açılması ve fazla yemek yeme,

- Çok sık idrara çıkmak ve geceleri bunun için sık sık uyanmak,

- Ciltte kuruma,

- Sürekli halsizlik ve yorgunluk, çabuk yorulmak,

- Yaraların geç iyileşmesi,

- Bazen bulanık görme

- Ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma görülmesi"

DİYABETTEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Seçkin, şeker hastalığından korunmak için yapılması gerekenleri de şu şekilde sıraladı:

"- Kan şekeri düzeyinizi düzenli olarak ölçün veya ölçtürün ve kaydedin.

- Sigara içiyorsanız bırakın.

- Şeker hastalığının uzun dönemde ortaya çıkan komplikasyonları konusunda mümkün olduğunca fazlaca bilgi edinin.

- Sık sık tansiyonunuzu kontrol edin; yüksekse düşürmek için ne yapmanız gerektiğini öğrenin ve verilen tedaviyi aynen uygulayın.

- Her yıl tam bir göz muayenesinden geçin.

- Böbrek hasarına ait belirtiler açısından kanınızda ve idrarınızda gerekli testleri yaptırın. Sonuçların ne anlama geldiğini, böbreklerinizi korumak için neler yapmanız gerektiğini öğrenin.

- Kan yağlarınızı ölçtürün; yüksekse nasıl düşürüleceğini öğrenin.

- Sinir hasarına ait yakınmalar (el ve ayaklarda karıncalanma ve yanma hissi, his azalması gibi) varsa, doktorunuza mutlak söyleyin.

- Ayaklarınızı ve derinizi her gün kontrol edin. Ayakkabılarınızı geniş ve yumuşak derili ayakkabılardan seçin, tırnaklarınızı uzun ve düz kesin. Herhangi bir sorun varsa hemen tedavi edilmesini sağlayın.

- Gebe iseniz veya gebe kalmayı planlıyorsanız hemen doktorunuzu görün. Kan şekerinizin gebelik öncesinde ve sırasında normale yakın değerlerde devam ettirilmesi hem sizin, hem de bebeğinizin karşılaşabileceği riskleri azaltır."

DİYABETİN TEDAVİ SÜRECİ

Tedavideki temel amacın kan şeker düzeyini normal sınırlar içinde tutmak olduğunu söyleyen Seçkin, "Bunu sağlamak için hastaya ilk önce perhiz verilir. Kişinin dengeli ve yeterli beslenmesi için perhiz doktor kontrolünde kişinin yaşına kilosuna cinsine göre belirlenmelidir. Şeker hastalarına toz şeker, kesme şeker, bal gibi çabuk sindirilen besinler yasaklanmıştır. Bunun yerine hastalar için en uygun besinler olan taze sebzeler ve tahıllar önerilir. Örneğin beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tercih edilmelidir. Böylece vücut doğru beslenme sayesinde insülini daha iyi kullanır. Protein ve yağ düzeyi de minimuma indirilmelidir. Çünkü protein karaciğerde şekere (glukoza) dönüştürülür. Yağ da çok önemli bir enerji kaynağıdır ve kilo sorununa yol açar. Bu nedenle hayvansal yağ ve margarinden uzak durmak gerekir. En uygun olan yağ bitkisel yağlardır. Bir diğer tedavi metodu ise spor yapmaktır. Egzersiz yapmak kaslardaki şekeri yakmamızı sağlar. Hem de kilo problemini engellemeye yardımcı olur. Ancak spor yaparken bilerek yapmak çok önemlidir. Yoksa fayda yerine zararı olabilir. En önemli tedavi şekli ise insülin tedavisidir. Vücuda verilen insülin kan şekerini ayarlar ve dengede kalmasını sağlar. Bu tedavi doktor kontrolünde hastalığın şiddetine göre gereken dozlarda uygulanmalıdır" dedi.

DİYABET KONTROLÜNÜN ÖNEMİ

Amacın kan şekerinin normal sınırlarda tutularak diyabetin organlar üzerinde yapacağı olumsuz etkilerin/hasarın önlenmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi olduğunu söyleyen Seçkin, "Diyabet iyi kontrol edilemediğinde vücuttaki tüm organlara zarar verebilmektedir. Bir yandan kan damarlarının yapısını bozarak göz, böbrek ve sinirleri etkilemekte, diğer yandan kalp hastalığı, inme nedeniyle de erken ölümlere neden olabilmektedir. Körlük, böbrek yetersizliği, bunama ve ayak sorunlarının en önemli nedenlerinden biridir. Kan şekerinin normal sınırlarda tutulması, komplikasyonların ortaya çıkmasını geciktirebileceği gibi aynı zamanda önleyebilir" şeklinde konuştu.