Hangi Besini Hangi İlaçla Tüketmemeliyiz?

İlaç kullanımı sırasında tüketilen besinlerin ilaçların etkisini azaltıcı veya arttırıcı etkileri olabiliyor. Fayda beklerken ciddi derecede yan etkiler yaşanabiliyor. Çok dikkat edilmesi gereken bu durumlar ilaç kullanımı kesildikten sonra birkaç hafta bile sürebiliyor.

İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü, Uzm. Dr. Özgür Şamilgil özellikle dikkat edilmesi gereken durumlara dikkat çekiyor:

"Greyfurt suyu:

Bu meyvenin kendisinin değil ama suyunun fazla miktarda tüketimi (günde 1 litre ve üzeri) özellikle statin grubu kolesterol ilaçlarının bazılarının bağırsakta parçalanmasını geciktirerek kan seviyelerini arttırıyor. Bu da kas ağrıları, kas krampları ve kas erimesi gibi yan etkilerin artışına neden olabiliyor. Kalsiyum antagonisti grubu tansiyon ilaçlarının etkisini arttırabiliyor bu da başta tansiyon düşüklüğü riski doğuruyor. Ayrıca kabızlık, kalp atışlarında yavaşlamaya neden olabiliyor. Erkeklerde sertleşme sorunu için kullanılan ilaçların etkisini arttırması tansiyon düşüklüğü, görme bozukluğu gibi şikayetleri ortaya çıkarabiliyor. Östrojen içeren doğum kontrol haplarının etkisini dolayısıyla yan etkilerini arttırabiliyor. Bazı antidepresan, psikiyatri, kalp ritm, kanser ilaçları da etkileşebiliyor.

Kafein:

Kahve, çay, kolalı içecekler, enerji içecekleri bazı soğuk algınlığı ilaçlarıyla beraber alınırsa sinirlilik, uykusuzluk, çarpıntı, kalp ritm bozukluğu, tansiyon yüksekliği, kabızlık, idrar artışı yapabiliyor. Bazı nefes açıcı bronşit ilaçlarının yan etkisi arttırarak ajitasyon, ritm bozukluğuna neden oluyor. Ciprofloksasin isimli antibiyotik, doğum kontrol hapları ve kortizon da kafeinin parçalanmasını geciktirerek kan düzeyinin artmasına neden oluyor.

Süt ve süt ürünleri, kalsiyum içeren besinler:

Florokinolon ve tetrasiklin grubu antibiotikler, sefuroksim isimli antibiotik, bifosfonat grubu kemik erimesi ilaçları, metotreksat isimli romatizma ilacı, kalsiyum içeren bu tip gıdalar ve ilaçlardan 2 saat önce veya 6 saat sonra alınmalıdır yoksa emilimi bozulur. Kansızlık için kullanılan demir ile süt ve süt ürünleri, pekmez, susam, fındık, fıstık, kurutulmuş meyveler, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler aynı anda kullanılmamalıdır. Demir emilimi bozulmaması için en az 2 saat sonra tüketilmelidir.

Proteinden zengin besinler:

Propranolol isimli betabloker grubu ilacın nefes darlığı, tansiyon ve nabız düşürücü etkisini arttırır. Parkinson ilacı carbidopa/levodopa ve astım ilacı teofilinin etkisini azaltır.

Bol lifli besinler:

Özellikle kolesterol düşürmek için tüketilen yulaf, kepekli ekmek gibi bol lifli besinler, şeker ilacı Metformin, guatr ilacı Levotiroksin, penisilin, kalp ilacı Digoxin gibi ilaçların emilimini bozarak etkilerini azaltır.

C vitamini:

C vitamini demir emilimini kolaylaştırır. C vitamini beraberinde kalsiyumdan zengin süt ve süt ürünleri gibi gıdalarla beraber alınırsa kendi emilimi bozulur, aç alınması önerilir. Bazı alerji ilaçlarıyla beraber alınırsa etkilerini azaltabilir.

Tiramin içeren besinler:

Bu tür, eskitilmiş peynir, salam, sosis, sucuk, incir, bakla, lahana turşusu, soya sosu, tavuk veya dana ciğeri, şarap, tiramin proteini zengin besinler bazı antidepresanların yan etkisini çok arttırır ritm bozukluğu, tansiyon yüksekliği, baş ağrısı, kusma, terleme ve ateşe hatta ölüme neden olabilir.

Alkol:

Mideyi tahriş edebilen C vitamini içeren asitli gıdalarla, metronidazole, tinidazole, and trimethoprim-sulfamethoxazole gibi antibiyotiklerle alınmamalıdır. Ateş basması, baş ağrısı, bulantı, kusma, çarpıntı yapabilir. Birçok kas gevşetici, antidepresan, uyku ve alerji ilaçlarının yan etkilerini arttırır.

Koyu yeşil yapraklı sebzeler:

Kan sulandırıcı warfarin (coumadin) adlı ilacın etkinliği bu gıdalardaki K vitamininin bloke edilmesiyle sağlandığı için bu gıdaların günlük tüketimi hep eşit miktarda tutulmalıdır. Aksi taktirde kan ya çok sulanır ya da pıhtılaşmaya eğilim gösterir.

Potasyum içeren besinler:

Potasyum tutucu bazı tansiyon ilaçları ve idrar söktürücü kullananlarda, patates, muz, kayısı, portakal suyu gibi potasyumdan zengin gıdalar kısıtlanmazsa ölümcül kalp aritmileri yaşanabilir.

Sözün özü; yerinde kullanıldığında hayat kurtarıcı olan ilaçlar, yanlış besinlerle alınırsa ölüme kadar götürebiliyor."