TBMM Genel Kurulunda oylama yenilenmesi örnekleri daha önce de yaşandı

TBMM Başkanvekili Haydar Akar, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi'nin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından, teklifin maddelerine geçilmesini oylamış, oylama sonucunda maddelere geçilmesinin kabul edilmediğini belirterek, birleşime ara vermişti.

Daha sonra TBMM Başkanı Şentop'un başkanlığında yapılan Başkanlık Divanı toplantısında, kanun teklifinin maddelerine geçilmesine ilişkin oylamanın yenilenmesi istendi.

Genel Kurulun dünkü birleşiminde kanun teklifinin maddelerine geçilmesi konusunda oylamanın yenilenmesine yönelik TBMM Başkanlığı Tezkeresi kabul edildi. Tezkerenin kabul edilmesinin ardından yenilenen oylamayla, kanun teklifinin görüşmelerine devam edilmesi kararı alındı. Genel Kurulda, teklifin görüşmelerine, 6 Nisan Salı günü devam edilecek.

KARAKAŞ, AKBULUT VE KALEMLİ DÖNEMİNDE AYNI YÖNDE KARAR ALINDI

Kanun teklifinin maddelerine geçilmesinin reddedilmesiyle başlayan tartışmada gözler, geçmiş uygulamalara çevrildi.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Meclis Başkanı Şentop'un izlediği yola, geçmiş dönemlerdeki TBMM Başkanları tarafından da başvuruldu.

Eski TBMM Başkanları Cahit Karakaş, Yıldırım Akbulut ve Mustafa Kalemli dönemlerinde de Başkanlık Divanında aynı şekilde oylamaya yönelik itirazlar görüşüldü ve oylamanın yenilenmesi yönünde karar alınarak, Genel Kurulun onayına sunuldu.

GEÇMİŞTEN OYLAMANIN YENİLENMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER

TBMM Genel Kurulunun 14 Aralık 1988 tarihli 42'nci birleşiminde, Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin bölümlerine geçilmesi oya sunuldu. Başkanvekili tarafından "Kabul edenler", "Kabul etmeyenler" denildikten sonra yoklama ve karar yeter sayısı talepleri dile getirildi. Bu aşamadan sonra yoklama yapılamayacağı itirazları ve tartışmaların ardından bütçenin bölümlerine geçilmesinin kabul edilmediği Başkanvekili tarafından ifade edildi.

Başkanlık Divanı 16 Aralık 1988 tarihli oylama işleminde, Anayasa'nın 96'ncı, İçtüzüğün 58 ve 117'nci maddelerinin öngördüğü gereklerin yerine getirilemediğinden yanlışlık ve noksanlık bulunduğuna ve bu nedenle oylamanın geçersiz sayılarak tekrarlanmak suretiyle Genel Kurulca ikmali gerektiğine; 4 ret oyuna karşı 10 oyla karar verdi.

Divan toplantısından bir gün sonra Genel Kurulun 45'inci birleşimde, bütçe görüşmelerinin ardından bu karar okundu, İçtüzüğün o zamanki 64'üncü maddesine göre iki lehte, iki aleyhte söz verildi. Müzakerelerin ardından Divan Kararının işaretle oya sunulup kabul edilmesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin görüşmelerine başlandı ve bir önceki birleşimde yapılan oylama tekrarlandı.

Genel Kurulun 28 Ocak 1997 tarihli 51'inci birleşimde 9/10 esas numaralı Meclis soruşturması önergesinin açık oylamasına 493 üye katıldı, 242 kabul, 247 ret, 3 geçersiz oy kullanıldı. Bunun üzerine söz alan Hikmet Uluğbay, Bülent Ecevit'in oy kullanmamış olarak kayıtlı olduğunu ancak beraber oy kullandıklarını ifade ederek, Meclis Başkanlığına sonuç için itirazda bulunacaklarını belirtti.

Başkanlık Divanı, itirazlar üzerine oluşturduğu İnceleme Komisyonunun raporunu da 5 Şubat 1997'de görüştü. Her itiraz üzerine ayrı ayrı yapılan değerlendirme ve oylamalar sonucunda ortaya çıkan tabloya göre, oylamada kabul veya ret yönünde bir kararın oluşmadığı görüldüğünden açık oylamanın tekrarlanmasının Genel Kurula önerilmesini oy çokluğuyla kabul etti.

Divanın bu kararı 5 Şubat 1997'de sunuşlarda okunarak, usul görüşmesi açıldı. Müzakerelerin ardından tezkere işari oyla kabul edildi, sonrasında ise soruşturma önergesinin açık oylamasının tekrarı yapıldı.

ANAYASA MAHKEMESİ, ANAYASA'YA AYKIRI OLMADIĞINA HÜKMETTİ

Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığının, 1992 bütçesinin bölümlerine geçilmesiyle ilgili oylamanın yeniden yapılmasına yönelik 23 Mart 1992 tarihli Başkanlık Divanı kararı, o dönem Anayasa Mahkemesine de götürüldü.

Anayasa Mahkemesi, iptal isteminin reddine oy çokluğuyla karar verdi, Başkanlık Divanı kararı üzerine TBMM Genel Kurulunda yapılan oylama tekrarının Anayasa'ya aykırı olmadığına hükmetti.