Türkiye’de Kent Güvenlik Yönetim Sistemi (KGYS-MOBESE) Üzerine Kısa Bir Analiz

Ülkemizde yürütülen en önemli iç güvenlik projesi olan KGYS ile ilgili olarak projenin 6 yıl boyunca koordinasyonunu, yürütümünü ve teknik tasarımını yapmış olan Nevzat Büküm ile konuyla ilgili bir analiz yapmanın faydalı olacağını düşündük. Hacettepe üniversitesi Elektrik- Elektronik Mühendisliği mezunu olan Büküm, 2010 yılında Hacettepe üniversitesi İşletme bölümü yüksek Lisans programını tamamladı. 2005 – 2011 yılları arasında İçişleri bakanlığı görevini yapan Abdulkadir Aksu, Osman Güneş ve Beşir Atalay’ın Bilişim ve Elektronik sistemlerle ilgili danışmanlıklarını yaptı. Bu yıllar boyunca birçok farklı projenin gerçekleşmesini ve devletin elektronikleşmesi için MOBESE, 112 acil yardım projesi, Mernis, E-İçişleri gibi birçok projenin koordinasyonunu üstlendi ve hayata geçirilmesini sağladı. Bu projelerin en önemlilerinden biri de Kent Güvenlik Yönetim Sistemi (MOBESE) projesidir. Bu proje ile İl ve İlçelerimiz kamera sistemleriyle donatılarak asayiş ve trafik kontrolü açısından çok önemli bir altyapı oluşturulmuştur.

Mobese sistemi ilk olarak İstanbul da 2003 yılında dönemin İçişleri Bakanı Abdulkadir Aksu’nun talimatıyla uygulanmıştır. 2005 yılında göreve gelen Büküm, Sayın Abdulkadir Aksu’nun talimatıyla projenin düzenli ve standart hale getirilmesi ve tüm yurt geneline yaygınlaştırılması için proje çalışmalarını başlatmıştır. İlk olarak görüntü ve veri iletimi için Telekomünikasyon Kurumu’ndan kablosuz iletim için frekans tahsisi sağlanmış, fiber optik altyapı kurulabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bunu takiben Türk Telekom hat kiraları da makul düzeye çekilmiş ve böylece projenin önündeki en önemli sorun olan iletim problemi çözülmüştür. Tüm İl ve İlçelerde uygulanabilecek bir kalite ve uyum standardı oluşturulmuş, tüm İller ve büyük İlçeler projelendirilmiştir.

Emniyet kurumu için çok büyük kolaylıklar sağlayan Mobese, adeta emniyet güçlerinin her taraftaki gözü haline gelmiştir. Mobese sistemi ile şehirlerdeki trafik akışı ve yoğunluğu, toplumsal olayların kontrolü, suçun önlenmesi ve suçluların daha kolay tespit ve yakalanması konularında çok büyük kolaylıklar getirilmiştir.

MOBESE ile ülkemiz genelinde, kentlerin önemli ve merkezi noktalarının kameralar ile yedi yirmidört canlı olarak yetkili kişiler tarafından izlenmesi sağlanmıştır. Sistem, kazalardan şüpheli kişilere ve diğer herhangi bir güvenlik riski olan tüm durumlar ile ilgili olarak emniyet kurumlarının vazgeçilmezi olmuştur. Sistem sayesinde, gerekli bölgelerin canlı olarak yetkili birimler tarafında takip edilmesi ve kayıt altına alınması ve buna bağlı olarak gerekli sevk ve idarenin hızla yapılmasıyla, şüpheli ya da suçluların yakalanması, çeşitli terör olaylarının ve çözülmesi zor veya imkansız birçok polisiye olay ve durumun hızla aydınlatılması mümkün hale gelmiş, trafiğe yönelik birçok faydasının yanında özellikle ölümlü trafik kazalarında önemli azalma sağlanmıştır. Bu sayede şehir güvenliği ve asayiş-trafik yönetimi daha etkin gerçekleştirilebilmekte, karar alma ve uygulama süreci de daha hızlı işlemektedir. Bu özellikleriyle Mobese, ülke genelinde pek çok olay ve durum konusunda büyük başarılara imza atmıştır.

Ayrıca; pek çok olayla ilgili olarak sistemden elde edilen görüntüler, mahkemelerde delil olarak kullanılmakta, güvenlik güçlerinin olayları çözüme kavuşturulabilmesinde ve iç güvenliğin sağlanabilmesinde en etkili sistemlerin başında gelmektedir.

İşlevsel yönü bu şekilde oluşan ve oldukça faydalı olan Mobese teknik anlamda da büyük faydalar getirmiştir. Haberleşmede kripto teknolojisinin kullanılması ile görüntü ve veri iletimi güvenli hale getirilmiştir. Sistem kapsamında geliştirilen ve temin edilen Plaka Tanıma, Kırmızı Işık ve Hız İhlal sistemleri de, ülke genelinde trafiğin kontrolü ve önleyici-caydırıcı özelliğiyle trafik yönetimine önemli katkı sağlamıştır. Ayrıca; sistem sayesinde çalıntı araç, suça karışmış araç ve bunların seyir güzergahları ve yerleri konularında da güvenlik güçlerimizin işleri önemli ölçüde kolaylaşmıştır.

Büküm, kendi döneminde bütün İller ve 50 civarında büyük ilçede sistemin bitirilerek çalışır duruma getirildiğini söyledi. Bu çalışmanın tamamlayıcı amacının; sistemin özellikle büyük İlçelerin tamamına yaygınlaştırılması, Jandarma bölgelerini de kapsar hale getirilmesi ve Ülke çapında entegrasyonunun yapılarak, belirlenen merkezlerden izlenmesinin sağlanması olduğunu belirtti. Bu konuyla ilgili gerekli tasarım ve teknik-idari çalışmalar yapılmış fakat; son iki Emniyet Genel Müdürü’ nün konuya bakışları bu çok önemli sonucu geciktirip kesintiye uğratmıştır.

Büküm, mobese sisteminin, yine kendisinin koordinasyonunu yapıp 2007 de açıkladığı, Ulusal çapta bir proje olan Anayurt Güvenlik Sisteminin bir parçası olmasının hedeflendiğini ifade etti. Büküm, Anayurt Güvenliği projesiyle, ülke genelinde kullanılmakta olan ve hazır olan bütün güvenlik ve savunma sistemleri ile bunlara ait olan lojistik sistemlerin ve birimlerin tek bir merkez üzerinden koordine edilmesinin, izlenmesinin, sevk ve yönetiminin amaçlandığını ve bu şekilde halkımızın can güvenliği ve emniyetine, ülkemizin her türlü savunmasına ve güvenliğine yönelik tehditler ve terör saldırılarına karşı en üst düzeyde korunması için bilimsel analiz ve mühendislik metodolojisi kullanılarak tam bir entegrasyon yapılmasının ve ülke güvenliğini ilgilendiren bütün sistemlerin ve kaynakların tek bir merkezden izlenebilir ve yönetilebilir olmasının amaçlandığını belirtti.