O antik kent kayıp şehir ’Vanir’ mi ?

Araştırmacı Tarihçi Cezmi Yurtsever, Adana'nın Karataş ilçesindeki Magarsus Antik Kenti'nin kayıp şehir "Vanir" olduğunu ileri sürdü.

Yurtsever, Osmanlı arşivinde Çukurova tarihi ile ilgili belge araştırma çalışmaları esnasında Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Adana tapu defterlerinde Yüreğir Ovasında ve deniz kıyısında "Vanir" isminde bir mezra ve aynı yerde harabe şehir ile ilgili kısa açıklamaların yer aldığını belirtti. Yurtsever, "1572 tarihli Adana tapu defterinin 49-a. sayfasında "Yüreğir Nahiyesinde Vanir isminde harabe şehir yakınında Od Kalesi demekle bilinen iskeleye bazı zamanlarda küffar gemileri çıkıp" bilgilerini elde ettikten sonra bahsi geçen Vanir şehrini arama çalışmalarına başladım" dedi.

"SUSMAYI TERCİH ETTİLER"

Piri Reis'in 1520'li yıllarda yazdığı ve asıl örneğini Kanuni Sultan Süleyman'a sunduğu dünya coğrafyası ve denizler, limanlar hakkında bilgiler veren Kitab-ı Bahriye'sinde, Akdeniz kıyısında Adana'ya bağlı Çukurova'nın deniz sahilinde Karataş ilçesinin batısında deniz fenerinin bulunduğu şehrin isminin Od Kalesi olduğunu öğrendiğini belirten Yurtsever, "Günümüzde ise adı geçen Od Kalesi veya deniz fenerinin bulunduğu tepelik alandaki antik şehrin ismi "Magarsus" olarak biliniyor. Bilimsel tanıtım çalışmalarında da Magarsus ismi ile tanıtılıyor. Arkeoloji kaynaklarında Magarsus olarak bilinen tarihi şehrin gerçekte Vanir olduğu ile ilgili bilgileri tartışmak istediğim tarihçi ve arkeologlar şaşırdılar ve susmayı tercih ettiler" diye konuştu.

Alman asıllı Kiepert'in Adana haritasında, Karataş yakınlarındaki deniz fenerinin bulunduğu yerdeki tarihi şehrin Magarsus olarak isimlendirildiğini öğrendiğini söyleyen Cezmi Yurtsever, şunları kaydetti:

"Aslında Alman haritacı Kiepert'in Magarsus tanımlaması Çukurova'yı Küçük Ermenistan olarak görmek isteyenlerin desteklediği bir düşüncenin de hayata geçirilmesi idi. Nitekim Ermeni asıllı Alishan'ın 1890'lı yıllarda yazdığı "Sis ve Kilikya Ermenistan" kitabında Küçük Ermenistan'da Magarsus antik kent planlarının da yayınlandığını gördüm. Osmanlı'nın son döneminde Batılı orientalistlerin ve arkeologların kendi siyasi düşüncelerine göre şekillendirdiği coğrafi yer isimleri, antik kent kimliği çalışmalarının bir parçası olarak gündeme getirilen Magarsus antik kent ismi bilimsel yayınlardan silinmelidir."