Belçika'nın başkenti Brüksel'de, yarın başlayacak ve 20 Ekim'de sona erecek AB Zirvesi, AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleşecek.
İki gün sürecek zirvede, Brexit, sığınmacılar, dış ilişkiler, güvenlik, savunma, dijitalleşme ve iş birliğinini güçlendirme konularını ele alınacak.
AB Konseyi binasında yapılacak zirve programına göre, liderler, ilk oturumda sığınmacılar, Avrupa’nın dijitalleşmesi, güvenlik ve savunma konularına yoğunlaşacak. Ardından gerçekleştirilecek çalışma yemeğinde ise Türkiye ile ilişkiler, Kuzey Kore’nin nükleer programı ve İran nükleer anlaşması gibi dış ilişkiler konuları değerlendirilecek.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un gelecekteki ticaret anlaşmaları konusunda görüşlerini açıklamasının ardından İngiltere Başbakanı Theresa May, Brexit müzakerelerine ilişkin görüşlerini paylaşacak.
Zirvenin ikinci günü sabah saatlerinde AB'de işbirliği alanlarını artırma yöntemleri tartışıldıktan sonra, toplantıdan İngiltere ayrılacak. Bu bölümde, 27 AB üyesi ülkenin liderleri İngiltere'nin AB'den çıkış süreci Brexit'e odaklanacak. Oturumda, müzakerelerdeki son durum ve İngiltere'deki AB kuruluşlarının ayrılık sonrasında hangi ülkelere taşınacağı konularını ele alınacak.
Brexit
Brexit'e ilişkin AB liderleri, Başmüzakereci Michel Barnier ile yürütülen görüşmelerde son durumu değerlendirecek. Brexit konusunda Brüksel’de gerçekleştirilen 5. tur müzakerelerinin ardından henüz "yeterli ilerleme" sağlanamadığı belirtilecek. Ancak, AB Başmüzakerecisine sonraki aşamaya hazırlık olarak çalışmalara başlaması görevi verilecek. Böylece, Aralık ayındaki zirveye kadar müzakerelerde yeterli ilerleme sağlanırsa gelecekteki ilişkiler ve geçiş süreçlerinin görüşülmesine başlanacağı ifade edilecek.
Sığınmacılar
Liderler, zirvede AB’nin sığınmacı politikasını değerlendirecek. Bu çerçevede, Akdeniz'de ortaya çıkan yeni sığınmacı rotası ele alınacak. Sığınmacı konusunda üye ülkeler arasında yük paylaşımının gündeme geleceği görüşmelerde, ortak AB iltica sisteminin reformu hakkında görüşler paylaşılacak.
Güvenlik ve savunma
AB liderleri, dış güvenlik ve savunma konusunda ortaklaşa ve kalıcı işbirliğini artırma çağrısında bulunacak. Liderler, Avrupa savunma fonlarının kullanımını teşvik edecek ve Avrupa savunma sanayisinin geliştirilmesi için düşüncelerini açıklayacak.
Dijitalleşme
29 Eylül’de düzenlenen Tallinn Dijital Zirvesi’nin öngördüğü çerçevede, liderler, ortak dijital pazar oluşturulması konusunda görüş alışverişinde bulunacak. Bu alanda altyapı ve yasal düzenleme geliştirilmesine ağırlık verilecek.
AB'de işbirliği artırılacak
AB Konsey Başkanı Donald Tusk, liderler gündemi başlıklı bir çalışma programı çerçevesi ortaya koyacak. Burada, AB ülkelerinin ortak çalışmalarını hızlandırmak için çeşitli düşünceler ortaya atılacak. Özellikle üzerinde uzlaşma sağlanamayan alanlardaki siyasi kilitlenmelerin aşılmasına yönelik çeşitli yollar aranacak. Karar alınamayan alanlarda liderlerin daha sık zirve düzenlemeleriyle kilitlenmenin aşılması fikri öne çıkacak.
Dış ilişkiler
Türkiye-AB ilişkilerinin de ele alınacağı oturumda, AB'nin İran Nükleer Anlaşması'na bağlılığı vurgulanacak. Nükleer silahların yayılmasının engellenmesi çerçevesinde Kuzey Kore'de yaşanan gelişmeler ele alınacak.
Türkiye
AB kaynaklarına göre liderler zirvede, Türkiye'yle başta terörle mücadele ve sığınmacılar konusunda mevcut iş birliği alanlarının devam etmesinin AB'nin çıkarlarına olduğunu vurgulayacak.
AB, 29 Kasım 2015’te düzenlenen Türkiye-AB Zirvesi'nde, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar için 2017 sonuna kadar 3 milyar avroluk fon sağlamayı taahhüt etmişti.18 Mart’taki zirvede ise bu 2018 sonuna kadar 3 milyar avroluk ek fonun hayata geçirilmesi kararlaştırılmıştı. Bu bağlamda, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara yönelik mali yardımların 2018'de 3 milyar avroluk ek kısmının hayata geçirilmesini tartışacak liderler, AB katılım öncesi yardımlarının durumunu görüşecek.
AB Zirve Sonuç Bildirisi'nde Türkiye'ye ilişkin bir maddeye yer verilmesi beklenmiyor.
Muhabir: Ata Ufuk Şeker