Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), tarafından Dünya Mülteciler Günü'nde yayımlanan Küresel Eğilimler Raporu'nda, savaş, çatışma ve zulüm nedeniyle geçen yıl dünya genelinde zorla yerinden edilenlerin sayısının en yüksek seviyelere ulaştığına dikkati çekti.
Rapora göre, 2018'de evlerini terk etmek zorunda kalanların sayısı bir önceki yıla göre 2,3 milyon kişi artarken, dünya genelinde mülteci konumuna düşen ve sığınma arayan kişilerin sayısı rekor kırarak 70,8 milyona ulaştı.
Bu rakamın yarısını ise çocuklar oluşturuyor. Çocuklardan 111 bini ise tek başına veya ebeveynlerinden ayrı evlerini terk etmiş şekilde yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor.
Dünya genelinde yerinden edilenlerin sayısının yaklaşık Tayland ve Türkiye'nin nüfusu arasındaki bir rakama denk geldiği vurgulandı.
Gerçek rakam çok daha fazla
Son yıllarda ekonomik ve siyasi buhranın yaşandığı Venezuela'da ülkesini terk edenlerin sayısının 4 milyona çıktığı anımsatılan raporda, söz konusu rakamın sadece bir kısmının 70,8 milyona dahil edildiğinin, dolayısıyla dünya genelinde yerinden edilenlerin sayısının belirtilen rakamın çok üzerinde olduğunun altı çizildi.
BMMYK raporunda, bu yıl açıklanan rakamın 20 yıl öncesinin iki katı olduğuna da işaret edildi.
Rapora göre, dünyada her gün 37 bin kişi evini terk etmek zorunda kalıyor.
Yerinden edilenler üç ana gruba ayrılıyor
Küresel Eğilimler Raporu'nda, zorla yerlerinden edilen 70,8 milyonun içinde üç ana grup yer alıyor.
Bunlardan ilkini çatışma, savaş veya zulüm yüzünden ülkelerini terk etmek zorunda kalan mülteciler oluşturuyor. Geçen yıl dünyada mülteci sayısı bir yıl öncekine göre 500 bin artarak 25,9 milyona çıktı. Bu rakama Birleşmiş Milletler (BM) himayesindeki 5,5 milyon Filistinli mülteci de dahil.
İkinci grubu ise mülteci başvurularının sonucunu bekleyen ve uluslararası koruma altında olan 3,5 milyon sığınmacı, üçüncü ve en büyük grubu da ülke içinde yerinden edilen ve kendi ülkelerinde başka yerlere göç eden 41,3 milyon kişi oluşturuyor.
Suriyeliler yine listenin başında
Suriye, Afganistan, Güney Sudan, Myanmar ve Somali dünyanın en fazla mülteci üreten 5 ülkesi konumunda bulunuyor. Suriye, 6,7 milyon kişiyle sivillerin en fazla yerinden edildiği ülke olarak ön plana çıkıyor. Bu ülkeyi 2,7 milyon ile Afganistan takip ediyor.
Raporda özellikle, 5,6 milyon kayıtlı mülteci sayısıyla dünyanın en büyük mülteci krizinin kaynağının Suriye olduğu vurgulanıyor. Bu rakamın 2,5 milyonunu Türkiye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Mısır gibi ülkelerdeki Suriyeli çocuklar oluşturuyor.
Türkiye, yerinden edilen Suriyelilerin yarısından fazlasına ev sahipliği yapan ülke olarak ön plana çıkıyor. Raporda ayrıca, Türkiye'de 615 bin resmi, 60 bin gayriresmi olmak üzere toplam 675 bin Suriyelinin eğitim kurumlarında kayıtlı olduğu bilgisine yer veriliyor.
Yükü gelişmekte olan ülkeler çekiyor
Raporda, zorla yerinden edilen milyonlarca insanın ağır yükünü Batılı zengin ülkeler yerine düşük ve orta gelirli gelişmekte olan ülkelerin çekiyor olması da dikkati çeken bir husus olarak öne çıkıyor.
Yüksek gelirli ülkeler bin kişi başına ortalama 2,7, orta ve düşük gelirli ülkeler ise 5,8 mülteci barındırıyor. En yoksul ülkeler, dünyadaki tüm mültecilerin üçte birine ev sahipliği yapıyor.
Grandi'den zengin ülkelere tepki
BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, BM Cenevre Ofisi'nde düzenlediği basın toplantısında, Batılı ülkeleri popülist politikalardan vazgeçmeye ve göçmen ve mülteciler konusunda polemik yapmaktan kaçınmaya davet etti.
Dünyada savaştan kaçan mültecilerin büyük çoğunluğunun komşu ülkelere sığındığının altını çizen Grandi, Avrupa, ABD ve Avustralya gibi zengin kıtalarda acil mülteci krizinin olmadığını vurguladı.
Grandi, "Maalesef bu, çoğunlukla fakir veya orta gelirli ülkelerde oldukları anlamına geliyor. Bu krizin nerede olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla odaklanmamız gereken husus bu." diye konuştu.
Dünyadaki mültecilerin kendi ülkelerindeki güvensizlik ve tehlikelerden dolayı kaçmak zorunda kaldığına işaret eden Grandi, ABD Başkanı Donald Trump başta olmak üzere bazı dünya liderlerinin göçmen ve mültecileri iş ve güvenlik tehdidi olarak göstermelerini "zarar verici" olarak nitelendirdi.
Grandi, küresel göçmen ve mülteci eğiliminin yanlış istikamette ilerlediği uyarısında bulunarak, "Eski rakamlara yenisini ekleyen, mülteci üreten yeni çatışmalar, yeni ortaya çıkan durumlar var. Eski çatışmalar da bir çözüme ulaştırılamıyor." değerlendirmesinde bulundu.