ABD merkezli internet şirketi Google'ın arama motorunun sansürlenmiş bir versiyonunu Çin'de kullanıma sokmayı planladığı bildirildi.
The Intercept internet sitesinin şirket içi dökümanlara ve konu hakkında bilgisi olan kaynaklara dayandırdığı habere göre, Google mühendisleri "Dragonfly" adını verdikleri proje kapsamında yasaklı web sayfalarını ve insan hakları, demokrasi, din ve barışçıl protesto gibi arama sözcüklerinin olduğu sonuçları ayıklayan özel uygulamalar geliştiriyor.
Google Üst Yöneticisi Sundar Pichai'nin Çin yönetiminden üst düzey bir isimle Aralık 2017'de yaptığı toplantının ardından başlatılan proje kapsamında Google mühendislerinin "Maotai” ve “Longfei” adını verdikleri, Android tabanlı özel bir mobil arama uygulamasının iki versiyonunu geliştirdikleri belirtildi.
Pinchai'nin görüştüğü yetkilinin Başkan Şi Jinping'in en önemli dış politika danışmanlarından olan ve "Çin'in Kissinger'ı" olarak nitelendirilen Komünist Partisi Politbüro üyesi Wang Huning olduğu kaydedildi.
Proje üzerine çalışan ekibin hali hazırda test halindeki uygulamalar hakkında Çinli yetkililere sunumlar yaptığı ve Çin makamlarının onay vermesi halinde uygulamanın son halinin 6 ila 8 ayda kullanıma sunulabileceği belirtildi.
"Hassas sonuçlar filtrelenecek"
The Intercept muhabirlerinin incelediği "Hizmete Özel" antetli Google dökümanlara göre Çin'de kullanıma sunulacak uygulama, ülkenin resmi internet güvenlik duvarının bloke ettiği web sitelerinin otomatik olarak algılayarak filtreleyecek ve söz konusu sayfaları arama sonuçları içinde göstermeyecek.
Arama sonuçları sayfasında "Bazı sonuçlar yasal zorunluluk nedeniyle sayfadan kaldırılmıştır." ifadesi yer alacak.
Dokümanlarda filtrelenmesi gerekecek içeriklere örnek olarak, İngiliz yayın kurumu BBC ve internet ansiklopedisi Wikipedia'ya ait web sayfalarının gösterildiği ifade edildi.
Ayrıca "bazı hassas arama ifadelerinin kara listeye alınacağı" ve bu sözcük ve kalıplarla yapılan aramaların sonuç vermeyeceği kaydedildi.
Sansürün arama motorunun tüm platformlarına yayılacağı, metin dışında, görsel ve video aramaralarının ve hatta otomatik düzeltme seçeneğine de entegre edileceği belirtildi.
1989'dan da "1984"ten de bahsetmek yasak
Çin hükümeti, ülkede resmi söylemin dışındaki siyasi muhalefeti, ifade özgürlüğünü, haber içeriklerini ve akademik araştırmaları yasaklıyor. Örneğin 1989'da Tiananmen Meydanı'nda yaşanan, demokrasi yanlısı protestocuların güvenlik güçleri tarafından katlettiği olayları anlatan veya "anti-komünizm", "muhalifler" gibi ifadelerin bulunduğu web sayfalarına erişime izin verilmiyor.
"Çin'in Twitter"ı denilen Weibo'da George Orwell'in "1984" ve "Hayvan Çiftliği" gibi otoriter rejimlerin tasvir edildiği kitaplarından söz edilmesi yasak.
Daha önce denenmişti
Plan, Google'ın Çin siyasetinde radikal bir değişime işaret ediyor. Google'ın arama motoru halen Çin'de erişime yasaklı durumda bulunuyor.
Google 2006-2010 yılları arasında arama motorunun sansürlü bir versiyonunu Çin'de kullanıma açmış, ancak şirketin sansüre boyun eğdiğine dair gelen tepkiler üzerine uygulamayı geri çekme kararı almıştı.
Ülkede Google ve Twitter dışında Facebook, Instagram gibi sosyal medya uygulamaları yasaklı olduğunda aynı hizmetler yerli alternatifleri tarafından veriliyor. Örneğin Google'ın Çin'deki karşılığı, ülkenin en büyük arama motoru uygulaması olan Baidu.
750 milyonluk dev pazar
Mevcut sansüre rağmen Çin pazarının büyük potansiyeli ülkeyi Batılı internet şirketleri için hala cazip bir hedef haline getiriyor. Ülkede 750 milyon internet kullanıcısı bulunuyor.