Prof. Dr. Kılıç Kökten'in 1959 yılında yazdığı bir makale üzerine gündeme gelen Döngel köyündeki Direkli Mağarası'nda ilk kazı çalışmaları Gazi Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cevdet Merih Erek'in'in girişimiyle 2007'de başladı. Erek'in hazırladığı çalışma Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan destek gördü ve 4 yıldır kazı çalışmaları büyük bir titizlikle sürdürülüyor.
Erek'in başkanlığında yürütülen çalışmalar kapsamında, 3 yıl önce bulunan ana tanrıça figürü, dünyanın birçok ülkesinde meraklıları tarafından ilgiyle karşılandı. Kazı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Erek, beraberinde bakanlık temsilcisi ve 12 kişilik üniversite öğrencisi ile birlikte mağarada kazı çalışmalarına yeniden başladı.
Yrd. Doç. Dr. Erek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazı ekibiyle birlikte 1 Temmuz'da bölgeye geldiklerini ve kısa sürede çok önemli bulgular ortaya çıkardıklarını belirtti.
Kazıda ortaya çıkan ana tanrıça figürünün büyük yankı uyandırdığını ifade eden Erek, Direkli Mağarası'nın şu anda Türkiye'deki tek mağara kazısı olduğuna dikkati çekti.
Kazı ekibiyle yoğun bir çalışma dönemine girdiklerini aktaran Erek, kısa sürede Yontma Taş Devri'ne ait yeni bulgular ortaya çıkartıldığını bildirdi.
Yontma Taş Devri'nin konaklama yeri
Kazı çalışmalarının mağaranın güney plan karesinde devam ettiğini belirten Erek, şöyle konuştu:
''Geçmiş yılda olduğu gibi son avcı toplayıcılara ait çakmak taşından üretilmiş geometrik mikroidleri bulmaya devam ediyoruz. Bunun yanında bu yıl oldukça büyük kargı kemik bulduk. Şu anda laboratuvarda koruma altında tutuluyor. Bunun dışında Orta Anadolu kökenli olduğunu düşündüğümüz opsidienden bir dilgi parçamız var. Bugüne kadar bulunan en büyük dilgi parçadır. Bu da bize bu bölgeyle Orta Anadolu arasındaki bir bağlantıyı gösteriyor.
Bulduğumuz parça bu bölgeye ait olmayan bir taş. Dolayısıyla söz konusu malzeme, Direkli Mağarası'nın Yontma Taş Devri'nde insanların konaklama yeri olduğunu gösteriyor. Ayrıca belirtiğimiz dönemde zaman zaman bölgede kuraklık ve aşırı sellerin olmasıyla alakalı doğal oluşumlar söz konusu olduğu için insanların Direkli Mağarası'nda geçici konaklama yapmak suretiyle Orta Anadolu'ya gidip gelmesi arasında mantıklı bir ilişki sağlıyor.''
''Dönemin en önemli teknolojilerini yansıtıyor''
Kazıda ayrıca kemik kargı diye bilinen av malzemesi çıkarttıklarını belirten Erek, şu ana kadar Yontma Taş Devri'ne ait en büyük kemik kargı malzemenin bulunduğunu bildirdi. Erek, bunun yanında serbantin taşından yapılmış boncuk bulduklarını ifade ederek, ''Gerçekten boncuğa baktığımızda üstün bir işçilik olduğunu görüyoruz. Bu da o dönemin süslenme unsuruyla ilgili bize fikir veriyor. Bulduğumuz yeni malzemeler aslında o dönemin en üstün teknolojilerini yansıtan malzemeler. Bu malzemelerin yapılış biçimine baktığımızda dönemin önemli teknolojilerini yansıtıyor'' şeklinde konuştu.
Erek, kazı sırasında bir taş dizisine de rastladıklarını ve yeni süreçte o dönemle ilgili bilim dünyasına ışık tutabilecek neticeler verebileceğini dile getirdi.
Erek, çalışmaların ağustos sonuna kadar devam edeceğini ve kazılar devam ettikçe farklı dönemlere ve daha eski kültürlere ait kanıtların bulunabileceğini aktardı.
Özellikle kazı evinin tamamlanmasından duydukları memnuniyeti dile getiren Erek, ''Gerçekten arkadaşlarımızla birlikte çok zor şartlar altında çalışmalarımızı sürdürüyorduk. Ancak şimdi buraya yaklaşık 200 metrekare büyüklüğünde bir kazı evi binası yapıldı. Emeği geçenlere teşekkür ediyoruz'' dedi.
Kahramanmaraş Kültür ve Turizm Müdürü Seydihan Küçükdağlı ise Direkli'nin Türkiye'nin ikinci büyük mağara kazısı olduğunu belirtti.
Bakanlığın mağara kazısına büyük önem verdiğini ve eldeki imkanların kullanılmaya çalışıldığını kaydeden Küçükdağlı, ''2007 yılından bu yana çok önemli mesafe aldık ve kazıdan çıkan bulgular bizlerin gayretini daha da artırıyor'' dedi.
Küçükdağlı, Direkli Mağarası'ndaki arkeolojik kazıların kent turizmine büyük katkı sağlayacağına inandığını söyledi.
Küçükdağlı, Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi'nde Direkli Mağarası'nın kazı alanının benzerinin dizayn edildiğini ve bu alanın ziyaretçilerin ilgisini çektiğini kaydetti.