Tunus ekonomik sıkıntılarla cumhurbaşkanı seçimi için sandığa gidiyor

Arap Baharı sürecinde demokrasi alanında elde ettiği başarıları korumayı başaran ancak devrim sonrasında ekonomi alanında sınıfta kalan Tunus, bu pazar cumhurbaşkanı seçimi için sandık başına gidiyor.

Bölgedeki komşuları ve diğer Arap ülkelerinin aksine iktidarın seçimler yoluyla el değiştirdiği Tunus'ta her siyasi görüşten 26 aday 7 milyondan fazla seçmenin oyunu alabilmek için yarışıyor.

Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin 25 Temmuz'da hayatını kaybetmesiyle kasım ayında yapılması planlanan seçim anayasa gereği öne çekildi.

Yüksek Seçim Konseyinin (YSK) kesin aday listesini ilan etmesinin ardından 2 Eylül'de başlayan kampanya dönemi dün sona erdi.

Yurt dışındaki Tunuslular dünden itibaren yurt dışı temsilciliklerde oy kullanmaya başladı. Yarın da ülke genelinde sandıklar kurulacak.

Seçmenin gündeminde ne var?

Arap Baharı, Tunus'a demokratik katılım, eşitlik, temel hak ve özgürlükler anlamında birçok kazanım sağlamasına rağmen devrim ekonomik vaatlerin çok gerisinde kaldı.

Tunus'ta yüzde 15 oranındaki işsizlik gençler arasında yüzde 30'lara ulaşıyor. Yüksek enflasyon, zamlar, yerel para biriminin değer kaybı, gelir dağılımındaki eşitsizlik gibi ekonomik sorunlar seçmenin gündeminde en üst sırada yer alıyor.

Seçmenlerin şikayet ettiği bir başka konu ülke siyasetinin günlük sorunlara çözüm getirmekteki yetersizliği.

Güvenlik de seçmenin gündeminde öncelikli başlıklar arasında yer alıyor. Tunus henüz birkaç ay önce terör örgütü DEAŞ'ın bombalı saldırılarına maruz kaldı. Ayrıca aşırı görüşlü silahlı örgütler, kırsal bölgelerde güvenlik güçlerini hedef alan saldırılar gerçekleştirebiliyor.

Tunus'un her rengi ve sesi için 26 aday

Tunus'un hızla girdiği cumhurbaşkanı seçim sürecinde 98 isim adaylık için başvurdu. Ancak YSK, sadece 26 adayın başvuru şartlarını karşılayabildiğini duyurdu.

Tunus'ta muhafazakarlardan sekülerlere, solculardan eski rejim yanlılarına, bürokratlardan anayasa profesörlerine, medya patronu ve iş adamına kadar her renk ve kesim için ayrı bir aday var.

Tunus yasaları, cumhurbaşkanı adaylarının, "doğumundan itibaren Tunuslu, en az 35 yaşında ve Müslüman" olmasını gerektiriyor. Başkomutan sıfatındaki cumhurbaşkanının yetkileri, "savunma, dışişleri ve ulusal güvenlik" meselelerini kapsarken, parlamentoyu lağvetme hakkı da bulunuyor.

Cumhurbaşkanlığının bu yetki sınırlamasına rağmen adaylar, vaatlerinde ekonomi, sosyal politikalar ve iç siyasete ilişkin mesaj vermekten çekinmiyor.

Nida Tunus kökenli adaylar

Cumhurbaşkanı adayları arasında geleneksel siyaset içinden, sivil toplumdan, iş dünyası ve akademi gibi hemen hemen her çevreden isme rastlamak mümkün.

Ülkede 2014'te yapılan genel seçimleri birinci tamamlayan Nida Tunus Partisi, aradan geçen yıllarda blok halinde kopuşlarla içinden birçok oluşum çıkardı.

Cumhurbaşkanı seçimlerinde de aynı tabandan beslenen Başbakan Yusuf Şahid, eski Savunma Bakanı Abdulkerim ez-Zubeydi, partiden ayrılan Muhsin Merzuk gibi isimler aday listesinde yer alıyor.

Nahda ilk kez kendi adayını çıkardı

Tunus'ta devrim sonrasında öne çıkan başaktörlerden İslami ve muhafazakar eğilimli Nahda Hareketi de tarihinde ilk kez cumhurbaşkanı adayı çıkardı.

Tunus parlamentosunda 68 milletvekiliyle en büyük parti konumundaki Nahda Hareketi, parti içinden Meclis Başkan Vekili Abdulfettah Moro'yu aday gösterdi. Nahda Hareketi'nin ülke içinde "makine" şeklinde isimlendirilen ülke genelinde etkin teşkilatıyla Moro, yarışın en favori adayları arasında gösteriliyor.

Eski Cumhurbaşkanı Merzuki yine aday

Tunus'un çalkantılı geçiş döneminde 2011-2014 yıllarında cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Muhammed Munsif el-Merzuki, ülkenin bir numaralı koltuğuna yeniden aday.

Nahda Hareketi içinden gelen ancak sonra partiyle yollarını ayıran eski Başbakan Hammadi el-Cibali ve Tunus'un geçiş döneminde teknokrat hükümete liderlik eden Mehdi Cuma da cumhurbaşkanlığı yarışında yer alıyor.

Geleneksel siyasetin dışından isimler favoriler arasında

Tunus'taki cumhurbaşkanlığı seçiminde dikkati çeken bir başka unsur da geleneksel siyasetin dışından gelen bazı isimlerin favori adaylar arasında gösterilmesi.

Medya patronu Nebil el-Karvi, bu adaylar içinde öne çıkıyor. Karvi, başkanlığını yaptığı Halil Tunus Vakfının ülke genelindeki fakir bölgelere yardımlarını televizyon kanalı Nesma aracılığıyla duyurmasıyla son yıllarda özellikle ekonomik sıkıntılarla boğuşan halk nezdinde üne kavuştu. Karvi, hakkındaki kara para aklama suçlamaları nedeniyle 23 Ağustos'ta tutuklandı ancak YSK, adaylığının düşmediğini duyurdu. Tunuslu "Berlusconi" şeklinde de tanımlanan Karvi de yarışın en favori iki isminden biri.

Tunus'un 2014'te hayata geçirdiği ve "Arap dünyasının en demokratik anayasası" olarak gösterilen metnin mimarlarından 61 yaşındaki Kays Said de diğer bir siyaset dışı favori aday olarak öne çıkıyor.

Herhangi bir siyasi partiyle ittifak kurmaktan uzak duran ve devletin sağladığı cumhurbaşkanlığı kampanya ödeneğini reddeden Anayasa Profesörü Said'in geleneksel siyaset ve sandığa küsmüş seçmenleri oy vermeye ikna edebileceği uzmanlarca belirtiliyor.

Eski rejim yanlısından Tunus soluna

Tunus'ta devrimle görevden uzaklaştırılan ve ülkeden kaçan Zeynel Abidin Bin Ali yanlısı Abir Musa, cumhurbaşkanlığı yarışındaki iki kadın adaydan biri olarak dikkati çekiyor.

Tunus'ta sol partilerin bir araya gelerek oluşturduğu Halkçı Cephenin adayı Hamma el-Hemmami de oy pusulasında solu temsil ediyor.

Bunun dışında gazeteci Safi Said, iş adamı Selim Riyahi, Demokratik Akım Lideri Muhammed Abbu gibi ülke siyasetinden ve sivil toplumundan birçok figür adaylar arasında yer alıyor.

İkinci tur kesin gibi

Tunus'ta pazar günü yapılacak seçimde adaylardan hiçbiri yüzde 50'den fazla oy alamazsa ikinci tura gidilecek.

Aday sayısının fazlalığı nedeniyle seçimlerin ikinci tura kalmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Tunuslular 6 Ekim'de de genel seçimde milletvekillerini belirlemek üzere sandık başına gidecek.