İSTANBUL (AA) - Küresel pay piyasaları yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında ortaya çıkan Nu varyantına ilişkin endişelerle haftayı negatif bir seyirle tamamlarken, gelecek hafta gözler ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın sunumları ile birlikte ABD'de tarım dışı istihdam başta olmak üzere yoğun veri gündemine çevrildi.
Güney Afrika Cumhuriyeti ile Botsvana'da, Kovid-19'un çok sayıda mutasyona uğramış Nu varyantı tespit edilirken, yeni varyantın ekonomik toparlanmayı olumsuz etkileyeceğine yönelik endişeler pay piyasalarında haftanın son işlem gününün sert satıcılı geçmesine sebep oldu.
ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri başta olmak üzere dünya genelinde birçok ülke Kovid-19'un Nu varyantı nedeniyle Güney Afrika başta olmak üzere bazı Afrika ülkelerine seyahat kısıtlaması uygulayacağını duyururken, Kovid-19 tedbirlerini de yeniden artırdı.
Öte yandan, Alman biyoteknoloji firması BioNTech, Kovid-19'un Nu varyantı üzerinde araştırmalara başlandığını ve mevcut aşıda yeni bir ayarlama gerekip gerekmediğini tespit etmek için de 2 hafta içinde laboratuvar verisi beklediğini bildirdi.
Hafta başından bu yana yükseliş eğilimi göstererek yüzde 1,68'lere tırmanan ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi cuma günü yaklaşık 16 baz puan düşerek yüzde 1,48'e indi.
Altının ons fiyatı ABD'de artan enflasyonun sıkı para politikasının beklenenden önce uygulamaya alınabileceğini ilişkin endişelerle gerileyerek, haftayı yüzde 2,92 azalışla 1.792 dolardan tamamladı.
Kovid-19 salgınında Nu varyantının ekonomilerde kapanmaları tekrar artırabileceği endişesiyle Brent petrolün varil fiyatı yüzde 11,60 değer kaybıyla 21 Nisan 2020'den bu yana en güçlü günlük düşüşünü gerçekleştirirken, haftalık bazda yüzde 8 azalışla 71,70 dolara geriledi.
ABD Başkanı Joe Biden da hafta içinde ABD'de akaryakıt fiyatlarındaki artışa çözüm bulmak için stratejik petrol rezervinden 50 milyon varil ham petrolün kullanıma sunulmasıyla ABD'de akaryakıt fiyatlarının düşeceğini açıkladı.
ABD'de New York borsasında endeksler cuma günü yapılan yarım seanslık işlemlerde, Kovid-19 salgınındaki Nu varyantı sebebiyle artan endişelerle sert satıcılı bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler Powell'ın pazartesi ve salı günü yapacağı konuşmalarla birlikte cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam verileri başta olmak üzere yoğun veri gündemine çevrildi.
Hafta içinde Biden Fed Başkanlığına Jerome Powell'ı ve Başkan Yardımcılığına Lael Brainard'ı aday göstereceğini açıkladı.
Biden açıklamasında Powell'ın istikrarlı ve kararlı liderliğinin piyasaları istikrara kavuşturmaya ve ABD ekonomisini sağlam bir toparlanma sürecine sokmaya yardımcı olduğunu vurgulayan Biden, enflasyon tehdidini ele almada ve maksimum istihdam hedefini sağlamada "doğru kişi" olduğuna inandığını kaydetti.
Powell ise para politikası araçlarını hem ekonomiyi hem de güçlü bir iş gücü piyasasını desteklemek ve yüksek enflasyonun yerleşmesini önlemek için kullanacaklarını belirtti.
Fed son toplantısına ait tutanaklarda ise bazı banka yetkililerinin enflasyonun yüksek seyretmeye devam etmesi halinde varlık alımlarının azaltılmasını hızlandırmaya ve faiz oranlarını beklenenden daha erken yükseltmeye hazır olunması gerektiğini savunduğunu ortaya koydu.
Tutanaklarda, "Bazı katılımcılar, enflasyonun komitenin hedefleriyle uyumlu seviyelerden daha yüksek seyretmeye devam etmesi durumunda, komitenin varlık alımlarının hızını ayarlamaya ve federal fon oranı için hedef aralığını üyelerin halihazırda beklediğinden daha erken yükseltmeye hazır olması gerektiğini belirtti." ifadesi yer aldı.
Analistler, bu gelişmelerle birlikte hafta boyunca Fed'in Haziran 2022'de faiz artışlarına başlayacağının fiyatlandığını ancak Kovid-19 salgınındaki Nu varyantıyla fiyatlamaların değiştiğini dile getirdi.
Ekonomik toparlanmanın sekteye uğrayabileceği endişesiyle bu fiyatlamaların ötelendiğine dikkati çeken analistler, varlık alım hızının değiştirilmesine yönelik beklentilerde de kısmen gevşemelerin görüldüğünü aktardı.
Analistler, gelecek hafta açıklanacak iş gücü verilerinin Fed'in politika karalarında oldukça etkili olduğunu kaydederek, söz konusu verilerin oynaklığı artırabileceğine değindi.
ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 20 Kasım ile biten haftada 199 bine gerileyerek 1969'dan bu yana kaydedilen en düşük seviyeye inerken, ülke ekonomisi bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,1 büyüdü.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 2,20, Nasdaq endeksi yüzde 3,52 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,97 değer kaybetti.
29 Kasım ile başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi bekleyen konut satışları ve Dallas Fed imalat aktivite endeksi, salı tüketici güven endeksi, çarşamba imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ADP özel sektör istihdam raporu, inşaat harcamaları ve Fed Bej kitap raporu ve cuma işsizlik oranı ISM hizmet sektörü PMI, fabrika siparişleri ve dayanıklı mal siparişleri takip edilecek.
Avrupa'da Kovid-19 salgınına ilişkin gelişmeler varlık fiyatları üzerinde etkili oluyor. Kovid-19 salgınında Nu varyantına ilişkin haber akışıyla birlikte Avrupa borsalarında sert satışlar görülürken, yetkililer Kovid-19 önlemlerinin yeniden uygulamaya alınabileceğini ifade etti.
Analistler, Kovid-19 salgınındaki Nu varyantına ilişkin haber akışının gelecek hafta varlık fiyatlarında oynaklığı artırabileceğini kaydederek, yoğun veri gündemiyle birlikte Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin sözle yönlendirmelerinin takip edilmeye devam edileceğini söyledi.
Bu hafta ECB tutanaklarında, faiz artışına ilişkin piyasa beklentilerinin, ECB'nin sözle yönlendirmelerinin tam olarak anlaşılmadığını gösterdiği belirtilirken, enflasyonun bu sene bir miktar daha yükselmesini ve gelecek sene düşmesini bekledikleri ifade edildi.
ECB Başkanı Christine Lagarde ise hafta içinde yaptığı açıklamalarda enflasyonun ocaktan itibaren gerilemeye başlayacağını düşündüğünü kaydederek, henüz enflasyon beklentilerinde aşırılık görmediğini dile getirdi.
Öte yandan, Almanya'da hükümet kurmak için müzakere yürüten Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) koalisyon protokolünün tamamlandığını açıkladı. Buna göre SPD'nin başbakan adayı ve Maliye Bakanı Olaf Scholz yeni hükümetin başbakanı olacak.
Almanya'da açıklanan makro ekonomik verilere göre Almanya ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 1,7, geçen yılın aynı çeyreğine göre ise yüzde 2,5 büyüyerek beklentilere paralel gerçekleşti.
Avro, dolar karşısında Temmuz 2020'den bu yana en düşük seviye olan 1,1186'ya kadar gerilemesinin ardından kayıplarını telafi ederek haftayı yüzde 0,20 değer kazancıyla 1,1307'den tamamladı.
Almanya'da DAX endeksi haftalık yüzde 5,59, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,49, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 5,24 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzde 5,43 geriledi.
Gelecek hafta, pazartesi Avro Bölgesi'nde tüketici güven endeksi ve Almanya'da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), salı Almanya'da işsizlik ve Avro Bölgesi'nde tahmini TÜFE, çarşamba bölge genelinde imalat sanayi PMI, perşembe Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve işsizlik ile cuma bölge genelinde hizmet sektörü PMI ile Avro Bölgesi'nde perakende satışlar takip edilecek.
Asya'da artan Kovid-19 vakalarıyla birlikte Güney Afrika'da ortaya çıkan Nu varyantı sonrası pay piyasalarında satışlar derinleşirken, Çin pay piyasaları haftayı sınırlı da olsa pozitif kapamayı başardı.
Kovid-19 salgınında Nu varyantının ortaya çıkması, halihazırda tarihi ortalamaların oldukça altında büyüyen Çin ekonomisinin daha da yavaşlayabileceği endişelerini artırırken, Japonya'da devam eden sıkı önlemlerin yumuşatılmasının gündemde olduğu bu günlerde gelen yeni varyant haberi piyasaları haftanın son işlem gününde olumsuz etkiledi.
Öte yandan bölge merkez bankaları şahinleşmeye devam ediyor. Hafta içinde Güney Kore Merkez Bankası beklentiler doğrultusunda politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 1,00'e, Yeni Zelanda Merkez Bankası da politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 0,75'e çıkardı.
Japonya'da açıklanan verilere göre hizmet sektörü ÜFE yüzde 1 artışla beklentileri aşarken, imalat sanayi PMI 54,2'ye yükseldi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,34, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,17 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,87 değer kaybederken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,10 değer kazandı.
29 Kasım ile başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi Japonya'da perakende satışlar, salı Japonya'da işsizlik ve sanayi üretimi, çarşamba Çin'de imalat sanayi PMI, ve cuma hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek.
Yurt içinde BIST 100 endeksi haftayı pozitif tamamlamayı başardı
Yurt içinde, Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, bu haftayla birlikte 7 hafta üst üste yükselirken, haftalık kapanış rekorunu da kırdı. Gelecek hafta ise yurt içinde salı 3. çeyrek Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) ve cuma TÜFE verileri öne çıkıyor.
Haftanın son işlem gününde Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi Kovid-19 salgınında Nu varyantı sebebiyle sert satıcılı bir seyir izlerken, hava yolu şirketleri söz konusu düşüşe öncülük etti.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Nu varyantı sebebiyle, Botsvana, Güney Afrika Cumhuriyeti, Mozambik, Namibya ve Zimbabve'den Türkiye'ye seyahat edilmesine izin verilmeyeceğini bildirdi.
AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, GSYH'nın 3. çeyrekte yüzde 8,1 büyümesini bekliyor. Ankete katılan ekonomistlerin 3. çeyrek büyüme beklentileri, yüzde 5,3 ile yüzde 13,5 aralığında yer aldı.
BIST 100 endeksi bu hafta yüzde 2,25 artışla tüm zamanların en yüksek haftalık kapanış seviyesi olan 1.776,41 puandan tamamladı. Analistler, teknik açıdan 1.760 puanın destek, 1.830 puanın ise direnç olarak öne çıktığını kaydetti.
Dolar/TL de 13,4933 ile tarihi zirvesini görmesinin ardından haftayı 10,06 yükselişle haftalık kapanış rekoru olan 12,4071'den kapattı.
Gelecek hafta yurt içinde, pazartesi dış ticaret dengesi ve ekonomik güven endeksi, çarşamba imalat sanayi PMI ve cuma hizmet sektörü PMI takip edilecek.
Ayrıca, cuma piyasalar kapandıktan sonra Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in Türkiye kredi notu değerlendirmesini açıklaması bekleniyor.