Türk Standardları Enstitüsü'nün (TSE) 2014 yılında başladığı helal kozmetik belgelendirme hizmetleri kapsamında belge verdiği ilk firma BioBellinda Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Pazarlama A.Ş. oldu. Helal Kozmetik Belgesi'ni ağız bakım ürünlerinden çocuk ve yetişkinler için diş macunları kapsamında alan firma, Helal Kozmetik Belgesi'ni diğer kozmetik ürünleri için de almak için hazırlık yapıyor.
TSE'den yapılan açıklamaya göre, TSE Helal Kozmetik Belgelendirmesi için firmalarda TSE tarafından yayınlanmış olan TSE K 202/Kasım 2013-Helal Kozmetik Kriteri ve TS EN ISO 22716 Kozmetikte İyi Üretim Uygulamaları (GMP) şartlarını yerine getirmesi şartları aranıyor. Ürün içeriğinin denetlenmesini sağlayan ve üretim koşullarının kalitesini artırmayı amaçlayan GMP standartları, helal kozmetik üretiminin temelini oluşturuyor. Helal Kozmetik Kriteri, hammaddesi ve menşeinden başlamak üzere tüketim safhasına kadar, işleme, imalat, ambalajlama, depolama, taşıma, dağıtım, tanıtım ve pazarlama dâhil olmak üzere ürünün ve uygulama aparatlarının (aksesuarları da dahil) imalatın her aşamasında uyulması gereken genel kuralları kapsıyor. Helal Kozmetik Belgesi alacak ürünlerde şu kriterler aranıyor:
"- İnsana ait olan ve bunlardan türetilmiş herhangi bir bileşeni bünyesinde bulundurmamalıdır.
- Helal olmayan hayvanlara ait olan ve bunlardan türetilmiş herhangi bir bileşeni bünyesinde bulundurmamalıdır.
- Necis olarak kabul edilen maddeleri içermemelidir (Necis: Tüm hayvanların leşleri, idrar, plasenta (doğum sonrasında gelen kısım, eş), dışkı, kan, kusmuk ve irin gibi sıvılar ve maddeler, domuz ve türevleri, alkollü içecekler, necis olanlar ile kirlenmiş veya bu maddelerle doğrudan temas halinde olan maddeler.)
- Necislerle kirlenmiş herhangi bir donanım kullanılarak hazırlanmamalı, işlenmemeli, üretilmemeli, saklanmamalı ve taşınmamalıdır.
- İçeriğinde helal olmayan canlılara (domuz vb.) ait genetik materyal bulunmamalıdır.
- İnsan sağlığına zararlı olduğu bilimsel olarak ispatlanmış diğer canlılara ait genetik materyaller içermemelidir.
- Bilimsel deney yöntemleri ile insan sağlığına zarar verdiği ispatlanmış nanomateryaller içermemelidir.
- Ulusal kozmetik mevzuatında izin verilen bileşenleri içermelidir.
- Helal olsalar bile, neslinin devamlılığı tehlike altında olan canlılardan, neslinin devamlılığını tehdit edecek yollarla elde edilen maddeler içermemelidir.
- Üretim yeri, helal olmayan ürünlerin üretildiği alanlardan etkilenmeyecek şekilde fiziksel olarak tamamen ayrılmış olmalıdır.
- Ambalajlama ve etiketleme işlemi, İyi Üretim Uygulamaları (GMP) ve kriter kurallarına uygun yapılmalıdır.
- Ürün etiketleri, ilgili mevzuata uygun olmalı ve İslami kuralları ihlal etmemeli, İslam ahlakına uygunsuz (resim, şekil vb.) unsurlar içermemelidir."
TSE'nin Helal Kozmetik Belgelendirmesi yaptığı kozmetik kategorileri ise şöyle:
"Bebek bakım ürünleri, kişisel temizlik ve banyo ürünleri, göz bakım ve makyaj ürünleri, makyaj ve makyaj temizleme ürünleri, koku verici ve ter önleyiciler, tıraş ürünleri, cilt bakım ürünleri, depilatuvarlar, tırnak ürünleri, ağız bakım ürünleri, saç bakım ve temizleme ürünleri,saç renklendirici ürünler, güneş ürünleri ve kozmetik hammaddeleri."
Başvurulan her bir ürün için ürün formülüne ait Kozmetik Yönetmeliği'ne uygun olarak hazırlanan Ürün Güvenlik Raporu'nun firma tarafından iletilmesi gerekiyor. Her bir ürün için ürün girdileri Helal Belgelendirme Müdürlüğü tarafından hem helal bakış açısı hem de kozmetik yönetmeliğine uygunluğu açısından incelenip değerlendiriliyor. Kozmetik Ürün Güvenlik Raporu'nun ekleriyle birlikte değerlendirilmesi ile süreç tamamlanıyor. Bu süreç sonrasında firmaların TS EN ISO 22716:02.2013 - Kozmetikler -İyi Üretim Uygulamaları (GMP) Hakkında Kılavuz standardına uygun olarak üretim yapıyor olmaları, ürün gruplarına göre föyde yer alan standart, yönetmelik ve tebliğlere uymaları ve kontrolleri sağlamakta olduklarını göstermeleri gerekiyor. Belgelendirme için son olarak üretim yerinde Diyanet İşleri Başkanlığı ve TSE teknik uzmanlarından oluşan heyet tarafından inceleme yapılıyor. Bu incelemede personel, üretim donanımı, üretim yeri şartları, kalite kontrol imkânları, dokümanlar gibi hususlar yeterli görüldüğü takdirde üretim yerinden numune alınıyor. Numuneler ilgili laboratuvarlara gönderilerek, ürün kategorileri çerçevesinde ilgili mevzuat şartlarının ve Türk Standartlarının karşılandığının, girdilerin ve ürünlerin Helal Belgelendirme üretimine uygun olduğunun tespitinden sonra hazırlanan rapor Helal Belgelendirme Komisyonuna gönderiliyor. Komisyonun onaylamasının ardından belgelendirme süreci tamamlanmış oluyor.
Belge alındıktan sonra yılda bir defa ara kontrol, gerekli görülmesi halinde piyasa gözetimi yapılıyor. Belgenin geçerlilik süresi 1 yıl.
İHRACATTA HELAL KOZMETİK BELGESİ
Helal kozmetik pazarı, Türkiye'nin ihracatında önemli bir payı olan Ortadoğu ülkelerinde yılda yüzde 12 düzeyinde artıyor. Özellikle Müslüman ülkelerin yoğun olduğu coğrafyalarda her geçen yıl katlanarak büyüme gösteren helal kozmetik pazarı, dünya kozmetik sektöründe önemli paya sahip.