Yakın Doğu Üniversitesi Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü'ne açıklamalarda bulunan Acil Tıp Uzmanı Dr. Ali Ahmet Uzan 2016 yılında dumansız bir hayat dileyerek , sigarayı bırakmanın yollarını anlattı. Her yıl ortalama 6 milyon insan sigaraya bağlı hastalıklardan hayatını kaybetmektedir. Bu rakamın 600,000 kişisi pasif içicidir. Sigara içmediği halde, sigara içenlerle kapalı ortamlarda 4 saat zaman geçiren bir insan, 10 adet sigara içmiş kadar zarar görür. Sigara sadece kullananı değil etrafında bulunan ve kullanıcı olmayan kişileri de öldürmektedir. Bu rakam AIDS, uyuşturucu, alkol, araba kazaları, intihar ve cinayetlerden kaynaklanan ölümlerden daha fazladır. Bundan dolayı Dünya Sağlık Örgütü sigarayı dünyanın en tehlikeli alışkanlığı olarak ilan etmiştir.
Sigaranın İçindeki Zehirli Maddeler
Sigarada 4000 farklı zehir vardır. 250 tane zehirli ve 50 tane kansere neden olan kimyasal maddeler her nefeste solunmaktadır.
İçilen her sigaranın içerdiği zehirlerden bazıları:
• Polonyum-210 (kanserojen) Radon (radyasyon)
• Metanol (füze yakıtı)
• Toluen (tiner)
• Kadmiyum (akü metali)
• Bütan (tüp gaz)
• DDT (böcek öldürücü)
• Hidrojen Siyanür (gaz odaları zehri)
• Arsenik (fare zehri)
• Amonyak (tuvalet temizleyici)
• Karbonmonoksit (egzoz gazı)
• Nikotin (bağımlılık yaratan tek madde)
• 3885 toksik madde
Sonuç olarak, ciğerlerimizde oluşan katran (ASFALT) nedeniyle, her sigara, ömrün 11 dakika kısalması demektir.
Dünyada Sigara Yüzünden Her 8 Saniyede Bir İnsan Yaşamını Yitiriyor.
Pasif İçicilik
Pasif içiciler, sigara içen kişilerle ayni ortamda bulunmaları nedeniyle 3700 çeşit kimyasal maddeden zarar görmektedir. Bu risk çocuklar için daha yüksektir. Çünkü çocukların akciğerleri tam gelişmemiş olduğundan, yetişkinlere oranla daha fazla ve hızlı nefes alıp verirler. Bundan dolayı daha fazla sigara dumanına maruz kalarak, boğaz enfeksiyonları, bronşit gibi hastalıklara daha sıklıkla yakalanırlar.
Ebeveynlerinin sigara alışkanlığından dolayı kansere yakalanan çocukların oranı %15’dir. Sigara içen ebeveynlerin çocukları kanseri önleyici genden yoksun doğmakta, akciğer enfeksiyonlarına ve astım hastalıklarına daha çok maruz kalmakta ve akciğer fonksiyonlarında bozukluk yaşanmaktadır. Hamileliğinde sigara içen annelerin bebekleri ise %10-15 oranında kilo ve zeka eksikliği ile doğmaktadır.
Sigarayı Bırakırken Karşınıza Çıkacak Zorluklar Ve Çözüm Önerileri
Araştırmalar, sigara bağımlılarının % 80’inin sigarayı bırakmaya niyetli olduklarını ve en az üç kez bırkma teşebbüsünde bulunduklarını göstermektedir. Kararlı olmak başarının anahtarıdır. En önemli adım sigarayı bırakmaya karar vermek ve başarılı olmayı istemektir. Doktor desteğinde sigarayı bırakmak önemli bir destektir. Sigarayı bırakmanın üç evresi vardır;
1. Bırakmaya hazırlanma
2. Bırakma
3. Sürdürebilmek
Sigarayı Bırakmaya Yönelik Bazı Öneriler
Bırakma tarihinizi belirleyin. Çevrenizdeki insanlara sigarayı bırakacağınızı söyleyin ve size sigara teklif etmemelerini isteyin. Sigara içmemeyi özendiren bir ortam hazırlayın. Örneğin; Kül tablalarını ortadan kaldırın. Değişik yerlere “Sigara içilmez” uyarıları asın, sigara içilmeyen ortamları tercih edin. Giysilerinizi temizleyerek sigara kokusundan arının. Dişlerinizi temizletmek için diş hekiminden randevu alın. Sigaradan sararmış diş görüntüsünden kurtulun. Geçmişte başarısız diş denemeleriniz olduysa gözden geçirin. Sigara içmenizin nedenlerini ve niçin bırakmanız gerektiğini düşünerek not edin ve notu yanınızda taşıyın. Sigara satın almayarak biriktireceğiniz ekstra parayla yapacaklarınızı planlayın.
Sigarayı Bıraktığınız Gün, Sigarayı Aklınızdan Uzak Tutmak İçin Yapılabilecekler
Su ve meyve suyu içebilir, yürüyüşe çıkabilir, banyo ya da duş yapabilirsiniz. Alışverişe çıkabilir, sigara içmeyen bir dostu ziyaret edebilir, birlikte ya da yalnız komik filmler izleyebilirsiniz. Sizi rahatlatan müzikler dinleyebilir, önceden bir yere not ettiğiniz sigarayı bırakma nedenlerinizi ve sigaranın zararlarını anlatan yayınları okuyabilir, kendinizi ödüllendirebilirsiniz.
Yoksunluk belirtileri arasında; gerginlik, acıkma, baş dönmesi, dikkati yoğunlaştırma güçlüğü, fazla uyuma, uykusuzluk, sigara içme isteği, iştah artmasına bağlı kilo alma, huzursuzluk gibi belirtiler bulunmaktadır. Yoksunluk belirtilerine karşı öneriler;
• Derin soluklar alın
• Stresli ortamlardan uzaklaşın
• Sıcak bitkisel çay için
• Su için
• Şekersiz ciklet çiğneyin
• Çiğ sebze ve meyve yiyin
• Yürüyüş ya da egzersiz yapın
• Sigarayı niçin bıraktığınızı düşünün
Tehlikeli Durumlar
Sigarayı bırakmanın sürdürülmesinde en önemli tehlike, sigara içme dürtüsü yaratan durum ve koşullardır. Sigarasızlığa alışmaya çalışan kişiye verilecek en iyi öğüt, bu durum ve koşulları kendisinin saptaması ve bunlardan uzak durmaya çalışmasıdır. En sık bildirilen dürtü yaratıcı durumlar şöyle özetlenebilir:
• • Başka tiryakilerle birlikte olma
• Sigara ikramı
• Alkol alma
• Çay, kahve içme
• Yemek sonrası
• Gerginlik ve sinirlilik
• Öfke
• Sıkıntı ve üzüntü
• Stresli olma
• Mutsuzluk
• Araba kullanma
• özel kutlamalar ve tatiller
Dayanılmaz sigara içme isteği, bırakmanın ilk günlerinde sizi zorlayacak en önemli tehlikelerden biridir. Bu istek geldiğinde, 5 dakika bekleyin, oturun, gevşeyin, derin soluk alın, sonra soluğunuzu geri verin. 5 kez yineleyin, tıpkı sigara içer gibi, yavaş yavaş su yudumlayın, başka bir şey yapın, sigara içme yerine yapabileceğiniz işlerin listesini yapın.
İsteğinizin geçtiğini göreceksiniz.
Sigara içme dürtüsü bazen sigara yakma ile sonuçlanabilir. Bunu normal olarak kabul edin. Bir dahaki seferde bunu başarıyla aşmanın yollarını düşünün. Sigarayı bırakmanın özellikle ilk iki haftasında ve daha sonra da gerektiğinde, doktorunuzdan destek isteyebilirsiniz. Her şeye karşın yeniden sigaraya başlayanlar, yeniden bırakabilirler. Hiçbir zaman umutsuzluğa
kapılmamak gerekir.
Sigarayı Bırakanlarda Vücutta Görülen Değişiklikler
20 DAKİKA SONRA : Tansiyon ve nabız normal düzeye iner.
8 SAAT SONRA : Kandaki oksijen düzeyi normale yaklaşır.
24 SAAT SONRA : Kalp enfarktüsü tehlikesi azalmaya başlar.
48 SAAT SONRA : Sinir uçları kendini yenilemeye başlar.
2 HAFTADAN 3 AYA KADAR : Dolaşım dengesi düzelir, yürümek daha kolaylaşır. Akciğer fonksiyonu %30 oranında iyileşir.
1 AYDAN 9 AYA KADAR : Öksürük krizleri, yorgunluk bitkinlik ve kısa kısa nefes almalar azalır. Akciğer bir ölçüde temizlenir ve enfeksiyon tehlikesi de çok azalır.
1 YIL SONRA : Koroner Kalp Hastalığı riski %30 azalır.
5 YIL SONRA : Akciğer Kanseri ve Kalp Enfarktüsü riski %30 azalır, nefes ve yemek borusu ile mesane kanseri riski %50 azalır.
10 YIL SONRA : Akciğer Kanseri %50-100 oranında azalır.
15 YIL SONRA : Koroner Kalp Hastalığı riski, hemen hemen sigara içmeyenler kadar olur.
Unutmayın her birimizin sigarayı bırakmak için farklı nedenleri ve sigarayla baş etmek için ayrı ayrı yöntemleri vardır. Kendi yönteminizi keşfedin!
Sigarayı bırakmak sizin için önemli ise ve 2 hafta içinde bırakmaya hazırsanız, Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Sigara Bırakma Merkezi’ne başvurabilsiniz.