Türkiye’de sigaraya başlama yaşı ortalama 11-12 iken araştırmalar 2 tane sigarayı sonuna kadar içebilen çocukların yüzde 70’inin sigara bağımlısı olduğunu gösteriyor. 31 Mayıs Dünya Sigarasızlık Günü nedeniyle konuyla ilgili açıklama yapan Anadolu Sağlık Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Sönmez Duman sigaraya bu kadar erken başlanmasının nedeninin genellikle özenti ve merak olduğunu ancak bundan kurtulmanın da imkansız olmadığını söyledi.
Madde arayışına daha açık bir evre olan ergenlik dönemindeki gençler, sigara dışında uyuşturucu ve alkolle de bu yaşlarda tanışıyor. Sigara ise kolay ulaşılabilir olması ile çocuk ve gençleri daha kolay etkisi altına alıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Sönmez Duman nikotinin beyinde, vücudun su içmek, yemek yemek gibi temel bir ihtiyacını karşıladığında hissettiği haz duyusuna benzer bir keyfe sebep olduğunu anlatarak, “Nikotinden kaynaklı bu yalancı haz kişiyi her seferinde daha fazla sigara tüketerek daha fazla keyif alma çabasına sürüklüyor” dedi. Dr. Duman, nikotin alımı kesildiğinde vücudun yoksunluk yaşadığını, bunun da kişide huzursuzluk, uykusuzluk, gerginlik, konsantrasyon bozukluğu, aşırı tepki verme, titreme, baş ağrısı, ağız kuruluğu, iştah artışı, öksürük ve balgam gibi birçok şikayetler oluşmasına neden olduğunu söyledi.
Bırakmak İmkansız Değil
Doğru tedavi ve uzman desteğiyle sigara bırakmanın imkansız olmadığını söyleyen Dr. Duman, Anadolu Sağlık Merkezi Sigara Bırakma Polikliniği’nde hastaları öncelikle sigaranın gerçek yüzüyle tanıştırdıklarına dikkat çekti. Dr. Duman, “İçerdiği kanserojenlerden, verdiği hasarlardan, ne tür bir bağımlılık olduğundan, bırakma sürecinde onu bekleyen zorluklardan ve bunlarla nasıl başa çıkacağından söz ediyoruz. Sonra nikotin bağımlılık skalalarımızla, hastanın nikotine olan bağımlılık derecesini belirliyoruz. Kalp ve akciğer check-up'ı yapıyoruz. Sonrasında psikologla görüştürerek psikolojik bağımlılık düzeyini değerlendiriyoruz. Hastalarımız için sigaranın ne ifade ettiğini inceliyoruz” dedi. Tüm bu değerlendirmelerin sonrasında hastanın sigarayı bırakması için en uygun zaman ve tedavi yönteminin seçildiğini belirten Dr. Duman, “Mesela hasta sıkıntılı günler geçiriyorsa, bu dönemde ona sigarayı bıraktırmak sonuçsuz kalabilir. Çünkü sigarayı bırakacak olan kişi, öncelikle kendini hazır hissetmeli ve tüm gücünü tedaviye verebilmeli” diye konuştu.
İlaç Tedavisi Nasıl İşliyor?
İlaç tedavisinin sigara bırakmada önemli bir nokta olduğunu söyleyen Dr. Duman, tedavi aşamalarını şöyle sıraladı;
· Hastaya, içtiği sigara miktarının ve nikotin bağımlılığının düzeyini kriter alarak, kendisine en uygun tedavi seçeneğini belirliyoruz. Bazen sadece psikoterapi ve motivasyon yetebilirken özellikle daha önce başarısız bırakma deneyimi yaşamış, yoğun nikotin bağımlılığı olan hastalarda medikal tedavi desteği veriyoruz. Merkezi sinir sistemi üzerinde etkili olan ilaçlar bugün sigara bırakma tedavisinde en etkin sigara bırakma yöntemlerinden kabul ediliyor. Bu ilaçlara ek olarak bazı hastalarda 6-8 hafta “nikotin yerine koyma” tedavisi de ekleyebiliyoruz.
· Başarı için azim, kararlılık ve sebat çok önemli çünkü sigara bırakma esasında bir madde bağımlılığı tedavisi ve etkin mücadele gerektiriyor. Bu zor mücadelede hastaya tıbbi destek kadar sosyal destek verilmesi de çok önemli.