Sıcak yaz aylarında felç yani inme riski artıyor. Peki, insan, hiçbir hastalığı yokken felç geçirebilir mi? Türkiye’de en çok Kahramanmaraş’ta görülen yüksek tansiyon rahatsızlığı felce yol açıyor! Vazgeçilmez Maraş Mutfağına kilit vurulmuyor! Tansiyon hastalıkları ciddiye alınmıyor!
Yaz aylarında felç geçirenlerin sayısı daha da artıyor. Her yıl ünlü isimler de felç hastaları arasına katılıyor. Nörologlar, felç ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı:
Felç, geleceğini haber verir mi?
Büyük çoğunlukta felç, insana yaptığı uyarılarla geleceğini haber verir. Bunun için koruyucu tedavi çok önemlidir. İnsan hayatını tehlikeye sokan, ölümle sonuçlanan veya kalıcı hasara yol açarak kişiyi yatağa bağlayan felç oluşmadan önce, hastaların çoğunda 'geçici felç' oluşur. Geçici felcin belirtileri; ani gelişen ve sonra düzelen görme kaybı, konuşamama ve baş dönmesi beraberinde vücudun bir tarafında oluşan kuvvet ve his kaybıdır.
TANSİYON FELÇ SEBEBİ
Geçici felç gerektiği kadar önemseniyor mu?
Geçici felç belirtileri genelde önemsenmez. Tansiyon yüksekliği, aşırı yorgunluk ve sinir bozukluğu gibi nedenlere bağlanır. Fakat bu belirtilerin ardından kalıcı felç görülme olasılığı çok fazladır. Kahramanmaraş’ta sıklıkla görülen rahatsızlık için hastaların önlem alması gerekmektedir. Mutlaka bir hekime başvurup koruyucu tedaviyle felçten korunmak gerekir. Orta yaşta kalıcı felç geçirme olasılığı, diğer yaşlara oranla çok fazladır.
FELCİ NELER ÇAĞIRIR?
Bunun başında beyni besleyen damar yapısı gelir. Genetik yapının da etkisiyle damarlarda oluşan tıkanıklık, yapısal bozukluk ve sonradan oluşan hasarlar felç oluşmasında çok önemli rol oynar. Kalp hastalıkları, tansiyon yüksekliği, kalp ritim bozukluğu, kötü beslenme alışkanlığına bağlı olarak kanda yağ oranının artması, sigara içme alışkanlığı, aşırı alkol tüketimi ve vücutta dolaşan kanın akışkanlığının az olması felci hazırlayan başlıca nedenlerdir.
KIRMIZI YÜZE DİKKAT!
Orta yaşta görülen beyin kanamasının en sık karşılaşılan sebebi nedir?
En sık görülen sebep, kontrol altına alınamayan yüksek tansiyondur. Tansiyon, damar içindeki basıncı artırarak patlamasına neden olur. Kan, beynin içine akar ve yaptığı baskı ile hasar oluşturur. Kanama genelde yüksek tansiyonu olan 50–65 yaş arasında, iyi beslenmiş, kırmızı yüzlü ve şişman kişilerde görülür. Şikâyetini ifade etmeye fırsat kalamadan yere yıkılırlar ve çeşitli derecede bilinç bozukluğu içine girerler. Hastanın vücudunun sağ ya da sol yarısında felç gelişir. Yüksek tansiyonu olan hastalar, mutlaka tedavi olmalı ve ilaçlarını düzenli almalıdır. Tansiyon ilaçları sadece tansiyon yükseldiği zaman alınan ilaçlar değildir. Devamlı kullanılmaları gerekir.
ASPİRİN İÇMEK FELCİ ÖNLEMEZ!
Felç geçiren bir kişi hemen hastaneye götürülürse düzelir mi?
Damar tıkanıklığı ile oluşan felçlerde, felç geçiren bir insana 1 saatte müdahale edilebilirse kurtulma şansı vardır. Hastanede damar açıcı ilaç verilmelidir. Ancak bunun uzman doktorlar tarafından inme merkezlerinde yapılması gerekir. Herkesin bu merkezlerin nerelerde olduğunu öğrenmesi önemlidir.
Felç geçiren kişiye aspirin vermek işe yarar mı?
Aspirin felci önlemez. Aspirin uzun aralıklarla kullanılan bir ilaç... Birinci dereceden atak geçiren ve felç riski olan insanlarda koruyucu tedavi olarak verilir. Felç geçiren bir insana ne kadar aspirin verirsek verelim hasar önlenemez.
İŞTE BÖYLE UYARI VERİYOR
Geçici kansız atak geçiren hastaların büyük çoğunluğu 1-3 yıl içinde felç hastası olmaktadır. İşte bu ataklar felcin öncü belirtisi olarak sayılıyor:
Çift görme, görme bulanıklığı ve hayal söz konusudur.
Baş dönmesi (vertigo) özellikle çift görme ile beraber anlam kazanır.
Özellikle yaşlı hastalarda ani olarak düşme nöbetleri görülür ve hastalar arasında bu durum 'Dizlerimin bağı çözüldü' diye tabir edilir.
Bir gözde ani gelişen kısa süreli körlük oluşur.
Duyu bozuklukları, kuvvet azlığı oluşur.
Konuşma bozuklukları, bazen de şuurda bozukluklar görülebilir.
30 YAŞ HER İKİ CİNS İÇİN DE BELİRLEYİCİ
Genç yaşta felç geçirilir mi? Genç inme ne demektir?
45 yaşın altında görülen felçler, genç inme olarak sınıflandırılır. 30 yaşın üstünde erkeklerde; 30 yaş altında kadınlarda daha fazladır. Kalpte ritim bozukluğu olan bir genç hasta, bu durumunu kontrol altına alamazsa, felç geçirme riski yüksek olur.
ÖZÜRLÜ OLABİLİRSİNİZ
Kişi, felç geçirdikten sonra kardiyolojik yönden tedavi olursa, bu sadece o andan sonraki durumunu kontrol altına alır. Kişi, beyninde oluşan hasarın büyüklüğüne bağlı olarak bundan sonraki yaşamını özürlü geçirebilir. Gençlerde felcin en sık nedeni kalp kökenli pıhtılardır. Bunu damar bozukluğu ve aterosklerozis denen damarların daralması izler.
STRES DOLAYLI SEBEP OLABİLİR
Stres felce sebep olur mu?
Dolaylı olarak stres; yüksek tansiyona sebep olabilir. Yüksek tansiyon da beyin kanamalarının en önemli sebebidir. Dikkat edilmelidir.
Antidepresan felci önler mi?
Antidepresan felci önlemez. Ama özellikle obez ve yüksek tansiyonu olan insanlarda, sinir sistemini yatıştırarak ani tansiyon çıkmalarını önler. Böylelikle de ileri yaşlarda ani tansiyon yükselmelerine bağlı beyin kanamalarını dolaylı yoldan önlemiş olur.
(Sevde Çaykara)