Kahramanmaraş'ta, östrojenin alzaymırdaki etkilerini araştıran bir grup akademisyen, 3 yıllık çalışmanın ardından elde ettikleri olumlu sonuç sayesinde, hastalığın tedavisi için umut olacak formül geliştirmeyi başardı.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Tıp Fakültesi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Akif Hakan Kurt başkanlığında farmakaloji ve beyin cerrahisinden bir grup akademisyen, Bilimsel Araştırmalar Biriminin (BAP) de desteğiyle 2014'te başlattıkları çalışmayla, halk arasında "ileri derecede unutkanlık" olarak da bilinen alzaymırın tedavisi için araştırmalara başladı.
Daha önce yapılan araştırmalarda kadınlardaki riskin daha fazla olduğunun ortaya çıkmasını dikkate alan akademisyenler, kadınlık hormonu östrojen üzerinde çalıştı. Akademisyenler, bu alanda yapılan çalışmalar neticesinde sinir hücrelerindeki ölüm oranlarını azaltacak ilacın formülünü geliştirdi.
Araştırmacılar, yapılacak yatırımlarla ortaya çıkacak ilaçla alzaymırın tedavi edilebileceğini belirtiyor.
Yrd. Doç. Dr. Kurt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, her geçen gün daha fazla gündeme gelen alzaymırın, insan hayatının kalitesini ciddi oranda düşüren bir hastalık olduğunu söyledi.
Hastalığın görülme riskinin günden güne arttığını anlatan Kurt, tespitlere göre, özellikle 60 yaş üzerindeki kadınlarda hastalık riskinin, erkeklere oranla 2 kat fazla olduğunu vurguladı.
Kurt, özellikle östrojen yokluğunun alzaymırın gelişiminde etkisi olup olmadığına, bunun hangi mekanizmalarla önlenebileceğine ilişkin çalışmalar yaptıklarını dile getirdi.
Alzaymırı tedavi etmek için GPER1 reseptörü ve östrojenin yeni bir hedef olarak görüldüğüne dikkati çeken Kurt, çalışmalar sonucunda, "hastalığın tedavisi için büyük şans" olarak değerlendirilebilecek sonuçlara ulaştıklarını belirtti.
Yaptıkları bu bilimsel çalışmayla hastaların tedavi şansı yakalayacağını anlatan Kurt, şöyle konuştu:
"Alzaymır hastalığıyla kadınlık hormonu olan östrojenin ilişkisini gösteren ve tedaviye yönelik yeterli bilimsel çalışmalar bulunmamaktadır. Biz bu nedenle östrojenin farklı reseptörlerinin alzaymır hastalığındaki koruyucu rolü ve mekanizmasını gösteren bu çalışmayı Beyin Cerrahisi Ana Bilim Dalı ile ortaklaşa gerçekleştirdik. Oluşturduğumuz alzaymır hastalık modelinde östrojenin, GPER1 reseptörü aracılığıyla oksidatif stresi azaltarak sinir hücre ölümünü azalttığını gösterdik."
Çalışmanın alzaymır hastaları açısından önemine dikkati çeken Kurt, "Bu çalışmada, nöron hücrelerinde 'beta amiloid' ile oluşturduğumuz alzaymır modelinde östrojen reseptörlerini uyaran farklı bileşikler kullandık. GPER1 reseptörü üzerine etkili olan bileşik verildiği zaman sinir hücrelerinin normale göre daha az öldüğü, beta amiloid plak oluşumunun ve bu plakların oluşturduğu oksidatif stresin azaldığı bulunmuştur. Bu sebeple de alzaymır hastalığının tedavisine umut ışığı doğmuştur." ifadelerini kullandı.
Sütçü İmam Üniversitesi olarak yaptıkları bu çalışmayla, Türkiye ekonomisine ve insanların sağlığına katkı sağlamayı umut ettiklerini vurgulayan Kurt, şunları kaydetti:
"Yüksek dozlarda östrojen direkt olarak tedavi amacıyla kullanılmazken, östrojenin bu reseptörü (GPER1), alzaymır ilaçlarının geliştirilmesinde yeni hedef olarak kullanılabilir. Yüksek doz östrojenin en önemli yan etkisi kanser oluşumudur. Ama östrojenle ilişkili GPER1 reseptörü kanser oluşumuna neden olmamaktadır. Tam tersi GPER1 reseptörlerinin uyarılmaları kansere karşı koruyucudur. Alzaymır hastalığının oluşumunda en önemli mekanizmalardan biri 'beta amiloid' proteinlerinin nöron hücreleri üzerine çökmesidir. Bu zararlı proteinler yavaş yavaş nöron hücrelerinin ölümüne neden olmaktadır."