Erzurum'da Atatürk Üniversitesi Yakutiye Araştırma Hastanesinin hayata geçirdiği uygulamayla çocuklar, anestezi, çocuk psikiyatristi ve çocuk gelişimcilerden aldığı destekle korkularını yenerek annelerinin yanında adeta güle oynaya ameliyata gidiyor.
Yakutiye Araştırma Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mine Gürsaç Çelik ile Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Onur Burak Dursun, yaklaşık 1 yıl önce ameliyata alınacak çocukların doktor, hastane, ameliyat ve annesinden ayrılma gibi korkularını yenmeyi amaçlayan çalışma başlattı.
Bu kapsamda Doç. Dr. Dursun tarafından hastane, doktor ve ameliyatı anlatan içerisinde boyama ve bulmaca gibi uygulamaların yer aldığı "Elif Hastanede" isimli kitapçık hazırlandı.
Hastanede ameliyat edilecek çocukları aileleriyle karşılayan çocuk psikiyatristi ve çocuk gelişimciler, öncelikle çocuklara ön değerlendirme yaparak hem aileye hem de çocuklara ameliyat sürecini anlatıyor.
Daha sonra anestezi doktorlarınca hazırlanan özel odaya annesiyle getirilen çocuklar, burada ellerine tablet veya en sevdiği oyuncaklar verilerek annelerinden ayrılma endişesi ve hastane korkusu yaşamadan ameliyata gidiyor.
Doç. Dr. Dursun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukların ameliyata girmesinin ciddi travma sorunu olduğunu söyledi.
Bir sebeple planlı ameliyat için hastaneye gelen çocuklara hastane kapısının bile korkutucu geldiğini ifade eden Dursun, çocukların ameliyat sürecini en az travma veya korku ile atlatması için hastane olarak yeni bir uygulamayı hayata geçirdiklerini dile getirdi.
"Bunları anlatmazsak boşlukları kendi korkularıyla doldurabilirler"
Dursun, uygulama kapsamında çocuklar için hastanede ayrı bir ortam hazırladıklarını ifade ederek, "Çocuklara kendi dillerinden ne olup biteceğini öğretecek 'Elif Hastanede' isimli bir kitap hazırladık. Kitapta hastane nedir, çocuklar neden hastaneye gelir gibi ameliyattan anesteziye kadar her şeyi anlattık. Bunları anlatmadığımız zaman çocukların hayal dünyası çok geniş olduğu için bu boşlukları kendi korkularıyla doldurabilir." dedi.
Çocuklara çocuk psikiyatristi ve çocuk gelişimci ekibinin değerlendirmesiyle bilgi verildiğini anlatan Dursun, "Aileler kitaptaki yap boz, boyama ve bulmaca gibi uygulamaları çocuklarıyla beraber doldurarak hem bilgi sahibi oluyor hem de rahatlıyor. Böylece çocukların ameliyathane sürecine kadar korku ve kaygısını önemli ölçüde azaltmış oluyoruz." diye konuştu.
Dursun, söz konusu uygulama sayesinde çocuklardaki hastane ve doktor korkuları ile bunlara ilişkin ciddi sağlık sorunlarının önüne geçildiğine dikkati çekti.
"Ameliyat ve anestezi ekibi artık ağlayan çocuk sesi duymuyor"
Uygulama sayesinde ameliyat ve anestezi ekibinin artık ağlayan çocuk sesi duymadığını belirten Dursun, "Bilimsel çalışmalar sonucu yapılan uygulamayla çocuklarda anksiyetenin ciddi oranda azaldığını görüyoruz. Ameliyat edilen veya serviste yatan çocuklar her türlü sosyal ve psikososyal desteği alıyor." ifadesini kullandı.
"Amacımız ameliyat öncesi korku ve endişeyi ortadan kaldırmak"
Hastanenin Başhekim Yardımcısı ve Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mine Gürsaç Çelik de amaçlarının çocuklardaki ameliyat öncesi korku ve endişeleri ortadan kaldırmak olduğunu vurguladı.
Çelik, ameliyat öncesi endişe ve korku hislerinin yok edilmesi durumunda çocukların ameliyat sonrasındaki süreci daha rahat geçirdiklerini anlatarak, "Uygulamayla çocuğun erişkin döneminde doğru birtakım psikolojik sıkıntılar yaşamaması için önlem alıyoruz. Çünkü bu süreçte yaşanılan travmalar ileride ciddi psikolojik sorunlara neden olabiliyor. Bunlar bilimsel olarak kanıtlanmıştır." dedi.
Yetişkinlerde ameliyat korkusunun ölüm veya sakat kalma, çocuklarda ise anne ve babasından ayrılma endişesi olduğunu dile getiren Çelik, amaçlarının çocukların şimdi ve sonraki yaşantısında ameliyatı ve bu korkuları "stres olmaktan çıkartmak" olduğunu vurguladı.
"Çocuklar güle oynaya annesinin yanından ameliyata alınıyor"
Uygulamadan ailelerin memnun kaldıklarını vurgulayan Çelik, sözlerini şöyle tamamladı:
"Çocuklar burada tablet ve oyuncaklarla biraz eğlenceli vakit geçirince ağlamadan güle oynaya annesinin yanından ameliyata alınıyor. Sonra bu süreci iyi hatırlaması amacıyla huzursuzluğunu giderici ilaç verince zaten çocuk annesinden ayrıldığını hissetmiyor. Ameliyathaneden çıktığında çocuk annesini baş ucunda görüyor. Türkiye'deki birçok merkezde böyle bir uygulama yok."
Çocuğunu ameliyata getiren Gamze Şahin ise kızı Elif Ece'nin ilk kez ameliyata girdiğini söyledi.
Uygulama sayesinde kızının rahat ameliyat geçirdiğini anlatan Şahin, "Ece'nin ağlamasını bekliyordum ama hiç ağlamadı. Güle oynaya ameliyata girdi. En azından kızımla ameliyat aşamasına kadar beraber olmak ve onu görmek çok güzel duygu. Uygulama sayesinde hem çocuğum hem de biz rahatladık. Hastane yetkililerine böyle güzel uygulamadan dolayı teşekkür ediyorum." dedi.