Kurban Bayramı dolayısıyla Kahramanmaraş İl Müftüsü Celal Sürgeç, kurbanla alakalı çeşitli yönde şıkça sorulan sorulara cevap verdi. İl Müftüsü Sürgeç, kurbanla ilgili açıklayıcı soru ve cevaplar ile fetvalar arasında şu dikkat çekici konularda yer aldı.
Kahramanmaraş İl Müftüsü Celal Sürgeç Kurbanları keserken onlara acı çektirilmemesi ve çevre temizliğine önem verilmesi için vatandaşları uyardı, kurban etinin en iyi yerinden fakire verilmesini istedi.
İl Müftüsü Sürgeç, “Bir insan babası, atası, dedesi için kurban kesebilir sevabını da onlara bağışlar” dedi. Müftü Sürgeç, “Kurban keserken hayvana acı çektirmememiz lazım. Hazreti Peygamber’in de ifadesiyle en güzel şekilde, ona acı çektirmeden kurban etmemiz gerekiyor. Kurban edeceğimiz alanı kirletmememiz lazım, hijyene dikkat etmemiz lazım çevreyi kirletmememiz lazım buna da dikkat etmeliyiz.
KURBANIN BAYILTILMASI
Şimdi kurban edilecek hayvanın bayıltılarak kurban edilebilir mi diye soruyor bir kısım vatandaşlarımız. Bayıltılarak ta kurban edilebilir. Ancak o şokun etkisiyle kurban ölürse o kurbanın eti yenilmez.
“ÜZERİNDE ADAK KURBANI BORCU OLANLAR”
Yine bazı vatandaşlar şunları soruyor, biz kurbana eşlik ediyoruz vacip olan kurban değil de üzerimizde borcumuz olan adak kurbanı var, bu adak kurbanı niyetiyle normal 7 kişinin ortak olduğu kurbana girdiğimiz zaman diğer altı kişinin kurbanı kurban sayılmaz. Ancak adak niyetiyle değil kurban niyetiyle 7 kişilik hayvana ortak olursa o kurban kabul olunur.
“KURBAN ETİNİN AYRILMASI”
Kurban eti üçe ayrılması gerekir. Bir kısmı fakir insanlara dağıtılması gerekir. Etin en iyisinin dağıtılması gerekir. İkincisi, eşe dosta ve akrabaya ayrılması lazım. Üçüncüsü de evimize ayırmamız lazım. Hem kendimiz yiyelim hem de eşimiz, dostumuz, akrabamız bunun yanında fakirimiz fukaramız ile birlikte kurban etini dağıtarak değerlendirmeye çalışalım.
“VEKÂLETLE KURBAN”
Kurban vekâlet yoluyla da kesilebilir, bizzat insanın kendisinin kesmesi veya vekâlet yoluyla kesmesi caizdir. Bu vekâlet ister sözlü olarak olsun, isterse yazıyla, mesajla, faksla bu gibi bir takım iletişim araçlarıyla da vekâlet verilebilir. Bir insan eğer vasiyet etmiş ise onun malından kurban kesmemiz gerekiyor. Hazreti Ali, Peygamberimizin vefatından sonra Hazreti Peygamber için iki tane kurban götürüp kestiği rivayetlerde vardır. Veya bir insan babası, atası, dedesi için kurban kesebilir sevabını da onlara bağışlar. Kurban keserken Bismillah Allahu Ekber diyerek hayvanı kıbleye yatırarak kurban kesilir. Kurban abdestli kesilmesi faziletlidir ancak, abdestsiz kesilirse o kurbanın yine etinden yenilir, kurban edilmiş olur.
“KADINLARDA KURBAN KESEBİLİR”
Kadın da kurban kesmenin şartlarına riayet ederek kurbanı kesebilir. Bir evde yaşayan karı koca zenginse, kadının altını bileziği 81 gram altını geçmişse kadının da ayrıca kurban kesmesi veya kestirmesi gerekir.
“KREDİ KARTI VE TAKSİTLE KURBAN”
Tabi bir insan peşin kurban aldığı gibi taksitle de kurban alabilir. İster bunu kredi kartıyla veya mal sahibiyle anlaşarak kurban kesebilir. Rabbim keseceğimiz kurbanlarımızı en güzel şekilde kabul eylesin. Kur’anı Kerim’de ifade edildiği gibi ‘Onların etleri Allaha ulaşmaz, sadece sizin fedakârlığınız, feragatiniz, ihlâsınız, samimiyetiniz sadece Allaha ulaşır” diye konuştu.
“KREDİ KARTIYLA KURBANLIK ALINABİLİR”
Kurban kesmekle mükellef olan kişinin kurbanlık hayvanı nakit olarak alabileceği gibi kredi kartıyla tek çekim veya vadeli olarak da alabileceği, bedelin kredi kartıyla ödenmesinin sorun oluşturmaz, ancak kredi kartı borcunu, ödeme tarihinde ödemek ve gecikmeden kaynaklanan faizli işleme düşmemek gerekir. Kredi kartıyla vadeli olarak kurban alırken, vadeyi bankanın uygulaması halinde ilave bir ücret ödenirse kesilen kurban geçerli olmakla birlikte, faizli işlem sebebiyle ayrı bir günah söz konusu olacağı için bundan sakınmak gerekir.
“KURBAN KESMENİN ADABI”
Dinimiz, tüm canlılara iyi davranılmasını emretmiştir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), kesim esnasında hayvana eziyet edilmemesini emretmiştir. Kurbanın bilinen klasik yöntemle kesilmesi asıldır. Bununla beraber kurbana fazla eziyet vermemek (ölüm acısını azaltmak) maksadıyla, kesim esnasında hayvanın elektrik şoku, narkoz veya benzeri bir yöntemle bayıltılarak kesilmesi caizdir. Ancak, hayvanın bayıltıldıktan sonra ölmeden boğazından kesilmesi gerekir. Hayvan henüz kesilmeden, şok etkisiyle ölürse, kurban olmayacağı gibi, eti de yenmez.
“KURBAN KESERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?”
Kurban edilecek hayvana acı çektirilmemeli ve eziyet verilmemelidir. Hayvanlar ehil kişiler tarafından kesilmeli ve kesim işlemi süratli bir şekilde yerine getirilmelidir. Ayrıca, çevre temizliği için gerekli tedbirler alınmalıdır. Kesim esnasında hayvanların, birbirlerinin kesimini görecek şekilde yan yana bulundurulmamalarına özen gösterilmelidir.
KURBAN KESİLİRKEN BESMELE ÇEKİLMESİNİN HÜKMÜ NEDİR? HANGİ DUA OKUNMALIDIR?
İster kurban niyetiyle olsun ister başka bir amaçla olsun hayvan kesilirken besmele çekilmesi gerekir. Hayvanın kesimi esnasında besmele kasten terk edilirse o hayvanın eti yenilmez. Ancak kasıtsız ve unutularak besmele çekilmezse bu hayvanın eti yenilir.
Kurban kesilirken üç defa “BismillahiAllahüekber” denilir. İnnî veccehtu vechiye lillezî fataras semâvâti vel arda hanîfen ve mâ ene minel muşrikîn. Veya İnne salâtî ve nusukî ve mahyâye ve memâtî lillâhi rabbil âlemîn, duaları okunur.
KURBAN KESERKEN ABDESTLİ OLMAK ŞARTMIDIR?
Kurban kesen kişinin abdestli olması şart olmamakla birlikte, kurban bir ibadet olduğu için kesenin abdestli olması daha faziletlidir.
YOLCUNUN KURBAN KESMESİ GEREKİR Mİ?
Yolcu kurban kesmekle mükellef değildir. Ancak kesmesi halinde, sevabını kazanır. Sefer halinde iken kurban kesenler; bayram günleri içinde memleketlerine dönerlerse, yeniden kurban kesmeleri gerekmez. Sefer halinde iken kurban kesmeyip de bayram günlerinde memleketlerine dönenler, kurbanlarını keserler.
ÖLMÜŞ KİMSELER İÇİN KURBAN KESİLİR Mİ?
Son zamanlarda halkımız arasında yaygınlaşma eğilimi gösteren; “ölü kurbanı” veya “kabir kurbanı” diye isimlendirilen bir kurban çeşidi yoktur. Ancak, ölmüş birisi adına veya sevabı ölüye bağışlanmak üzere kurban kesilebilir. Kurban borcu olup da hayatta iken vasiyet eden kişinin bıraktığı miras yeterli ise, mirasçıları tarafından vasiyetinin yerine getirilmesi gerekir. Vasiyeti yoksa, ölen kimseler için mirasçılarının kurban kesmeleri gerekmez. Ancak bir kimse, sevabını ölmüş bulunan anne veya babasına yahut diğer yakınlarına bağışlamak üzere, çeşitli hayır kurumlarına, fakir ve muhtaç kişilere bağışta bulunabileceği gibi, kurban da kesebilir.
AKİKA, ADAK, UDHİYYE VE NAFİLE KURBANLAR İÇİN AYNI BÜYÜKBAŞ HAYVANA ORTAK OLUNABİLİR Mİ?
Ortak kesilen kurbanlarda, hissedarlardan her birinin kurbanlarını aynı maksat için kesmiş olmaları gerekmez. Ortakların her birinin ibadet niyetiyle katılmış olması kaydıyla bir kısmı udhiyye, diğer bir kısmı ise adak, akîka, nafile kurbanı olarak niyet edebilirler.
“AKİKA KURBANI NEDİR?”
Yeni doğan çocuk için şükür amacıyla kesilen kurbana, “akika” adı verilir. Akika kurbanı kesmek müstehaptır. Akika kurbanı olarak kesilecek hayvanda, diğer kurbanlarda aranan şartlar aranır.
Akika kurbanı, çocuğun doğduğu günden bulûğ çağına kadar kesilebilirse de doğumun yedinci günü kesilmesi daha faziletlidir. Akika kurbanının etinden ve derisinden, kurban sahibi dahil herkes istifade edebilir.
“ŞÜKÜR KURBANI NE DEMEKTİR?”
Temettu ve kıran haccı yapan kişilerin, aynı mevsimde hac ve umreyi birlikte ifa ettikleri için, kestikleri kurbanlara şükür kurbanı da denilmektedir. Aynı şekilde kişi, arzu ettiği bir amaca ulaşması veya bir nimete nail olması sebebiyle şükür kurbanı kesebilir. Bu kurbanların etinden sahipleri de yiyebilirler.
“ADAK KURBANI NE DEMEKTİR?”
Kurban adayan kişinin kurban kesmesi vaciptir. Eğer kişi adağını bir şartın gerçekleşmesine bağlamışsa, bu şart gerçekleşince kesmesi gerekir. Adak kurbanının etinden adak sahibi, usul ve furûu (neslinden geldiği ana, baba, dede ve nineleri…ile kendi neslinden gelen çocukları ve torunları..) yiyemeyeceği gibi, zengine de yediremez. Eğer kendisi yemek ister veya bu sayılanlardan birisine yedirmek isterse, o eti tartıp rayiç bedelini yoksullara vermesi gerekir.