Aile içinde gergin ve çatışmalı bir ortamın varlığı çocukların bağımlılıklara kaymasında önemli bir etken. Aynı zamanda ebeveynlerin alkol kullanması, çeşitli sorunlarla karşılaştıklarında alkolden medet ummaları, ileride çocuklarının da bir sorunla karşılaştığında alkole sarılmasına neden oluyor.
Alkol kullanan kişilerde şiddet eğiliminin yüksek olduğunu belirten uzmanlar, bu ortamda yaşayan çocukların gördükleri zararlara dikkat çekiyor ve çocukların her konuda ve her yaşta anne ve babasını örnek aldığını hatırlatıyor.
Ailede alkol bağımlısı bir bireyin varlığı, aile içi iletişime ve çocukların psikolojisine büyük zarar veriyor. Ebeveynlerin alkol kullanma alışkanlıkları, çeşitli sorunlarla karşılaştıklarında alkolden medet ummaları, ileride çocuklarının da bir sorunla karşılaştığında alkole sarılmasına neden oluyor. Uzmanlar, çocukların her konuda ve her yaşta anne ve babasını örnek aldığına dikkat çekerek, bağımlılıkla mücadelenin ilk ve en önemli adımının çocuğun bağımlılık yapan maddelerle hiç tanışmamasını sağlamak olduğuna dikkat çekiyor.
Yeşilay Dergisinin Aralık sayısında, alkol bağımlıları arasında aile içi şiddet oranının yüksekliğine dikkat çekilerek, böyle bir aile ortamında yetişen çocukların karşı karşıya oldukları riskler ele alındı.
Alkol çocukluk çağı travmalarının baş sorumlusu
Alkol bağımlısı bir bireyin, kendisi kadar, ailesine ve yakın çevresine de zarar verdiğini belirten Uzman Psikolog Aziz Görkem Çetin, şiddetin alkol bağımlılığının en ba¬riz göstergelerinden biri olduğunu söyledi. Aile içi şiddeti körükleyen, dayaktan cinayete uzanan bir kötülükler zincirinin baş sorum¬lusu olan alkol, çocukluk çağı travmalarının da başkahramanı. Aile içinde şiddete maruz kalan ya da tanık olan çocuklar da çok büyük olasılıkla ilerde şiddete yönleniyor. Çetin, “Şiddete maruz kalan bir çocuk şiddete yönelik eğilim gösterir” diyor. Aile içinde çocuklara yönelik şiddet ile ka¬dına yönelik şiddet arasında ciddi bir ilişki kuran Çetin, şunları söylüyor:
“Bir aile içinde şiddet varsa büyük olasılıkla çocuk da şiddet görmek¬tedir. Pek çok anne, çocuğundan şiddeti gizle¬diğini düşünür ancak çocuklar şiddete fiziken tanık olmasalar da seslerden ve şiddetin beden üzerinde oluşturduğu izlerden zarar görür. Şiddeti yaşayan çocukların aile dışında da şiddet uyguladıklarını görüyoruz. Özellikle akranlarına zorbalık uygulamaya eğiliminin diğer çocuklara kı¬yasla daha fazla olduğu görülüyor. Alkol bağımlısı bir baba nedeniyle şiddete maruz kalan çocuk¬larda ileriki yıllarda depresyon, kişilik bozukluğu, uyuşturucu kullanımı ve kaygı bozukluğu gibi sorunlar da ortaya çıkıyor.”
Aile içinde huzur ve ödüllendirme olmalı
Aile içinde gergin ve çatışmalı bir ortamın varlığı, ödüllendirmenin yetersiz oluşu, çocukların bağımlılık davranışını edinme¬sinde etkendir. Ailenin maddelere karşı olan tutumu gen¬cin davranışlarını belirlemede çok etkin olur. Bu nedenle anne-babanın çocuklarıyla veya kendi aralarında kronik ça¬tışmaların oluşmamasına, evde huzur ve ödüllendirme olmasına dikkat edilmelidir. Bu tip çatışma ortamının çocuklarda alkol veya madde kullanmaya başla¬mada önemli bir etken olduğuna dikkat çeken Yeşilay Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk ise şu bilgileri veriyor:
“Kronik çatışmalar sonucunda sürekli olumsuz duyguların dile getirilmesi, aile bağlarının kuvvetli olmaması madde kullanımı ile ilişkilidir. Çoğunlukla olumsuz duyguların ifade edildiği, sözel ödüllendirmenin eksik olduğu ailelerde yetişen çocuklar, daha az kendine güvenli olur ve madde kullanımı karşısında da aynı şekilde güvensiz davra¬nışları sonucunda “hayır” diyemezler. Özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda anne-babanın alkol ve madde kullanıyor olması, aynı zamanda çocuklarının da gele¬cekte benzer bir sorun yaşamasına neden olabilmektedir.”
YEDAM ile alkol ve uyuşturucu bağımlılarına ve yakınlarına ücretsiz psikolojik danışmanlık ve rehabilitasyon hizmeti verdiklerini belirten Öztürk, “Alkol bağımlılığı hemen nüksedebilen bir bağımlılık türü. Tekrar başlamaması için bireyin rehabilitasyon desteği alması şart. Bizler de hem alkol bağımlılarına, hem de bağımlı kadar zarar gören yakınlarına, aile bireylerine ücretsiz olarak YEDAM’da destek veriyoruz, onları tekrar hayata kazandırıyoruz“ diyor.