Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem, bölgeyi derinden etkiledi. Depremde 50 bin kişi hayatını kaybetti, yüzbinlerce insan yaralandı, evsiz barksız kaldı. Deprem, Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye ve Adana olmak üzere 11 ilde büyük yıkıma yol açtı. Evler yıkıldı. Ocaklar söndü.
Depremden en çok etkilenen il Kahramanmaraş oldu. İlde 20 bin kişi hayatını kaybetti, 50 bin kişi yaralandı ve 300 bin kişi evsiz kaldı. Deprem, Kahramanmaraş'ın ekonomisini derinden etkiledi. İlde binlerce işyeri yıkıldı ve binlerce insan işsiz kaldı.
Depremzedeler, konteynır kentlerde, çadırlarda ve akrabalarının evlerinde yaşamaya başladı. İşyerini kaybeden esnaf ise kurulan konteynır çarşılarında sağda ve solda bir şeyler yapmanın mücadelesini veriyor. Kahramanmaraş’ta henüz kalıcı işyerleri ile ilgili bir çalışma yapılmadığı gibi henüz kent içinde nelerin yapılacağı da belirsizliğini korumaktadır.
Deprem, Türkiye'nin deprem riskinin yüksek olduğunu bir kez daha gösterdi. Türkiye, yılda ortalama 1000 deprem yaşıyor. Bu depremlerin çoğu küçük ve can kaybına neden olmuyor. Ancak, Türkiye'de her yıl birkaç büyük deprem meydana geliyor. Bu depremler, büyük can kaybına ve yıkıma neden oluyor.
Türkiye, depreme dayanıklı binalar inşa etmek için çalışmalar yapıyor. Ancak, Türkiye'de hala çok sayıda depreme dayanıklı olmayan bina var. Bu binalar, depremde büyük hasar görebilir ve can kaybına neden olabilir.
Türkiye, depreme dayanıklı binalar inşa etmek için daha fazla çalışma yapması gerekiyor. Türkiye, depreme hazırlıklı olmalı ve depreme dayanıklı binalar inşa ederek can kaybını azaltmalıdır.
Depremlerin Türkiye ekonomisine açtığı yara yaklaşık 100 milyar dolar olarak açıklandı. 28 Haziran seçimlerinde yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan beş yıldan bu yana uygulanan ekonomi politikasından vaz geçerek Maliye Bakanlığı koltuğuna oturan Mehmet Şimşek ile birlikte yeniden gerçekçi ekonomi modeline dönüş yaptı. Bu arada akaryakıt zammı başta olmak üzere KDV, vergiler, ÖTV gibi birçok alanda da yeni zamlar açıklandı. Kahramanmaraş ve diğer deprem şehirleri için vergilendirme de farklı bir uygulama da getirilmedi. Mesela 2023 yılı taşıtlar vergisi 11 şehirde yaşayan bütün insanlar için istisna olabilirdi. Ancak bu tamamına uygulanmadı. Yeni ekonomi modeli ile vatandaşa kemer sıkma tavsiye edilirken kamu da harcamalar noktasında şu ana kadar herhangi bir tasarruf tedbirleri açıklanmadı.
Depremlerin ekonomiye verdiği zarar, özellikle depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş ve diğer deprem şehirleri için büyük oldu. Depremde yıkılan ve hasar gören evler, iş yerleri ve altyapı, ekonominin önemli bir kısmını oluşturan sektörleri derinden etkiledi. Depremden sonra bölgedeki ekonomik faaliyetler büyük ölçüde durdu ve işsizlik arttı. Deprem, bölgenin ekonomisini uzun yıllar boyunca toparlamak için büyük çaba sarf etmek zorunda kalacak.
Yeni ekonomi modeli, Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu krizden çıkmak için bir umut olarak görülüyor. Ancak, yeni modelin başarılı olabilmesi için bazı önemli hususlara dikkat edilmesi gerekiyor. Yeni modelin, kamu harcamalarının azaltılması, vergi gelirlerinin artırılması ve yatırımların teşvik edilmesi gibi temel unsurları içermesi gerekiyor. Yeni modelin, Türkiye ekonomisinin gerçeklerine uygun olması ve uygulanabilir olması da gerekiyor.
Yeni ekonomi modelinin başarılı olabilmesi için, kamu harcamalarının azaltılması konusunda kararlı olunması gerekiyor. Kamu harcamalarının azaltılması hem kamu borcunun azaltılması hem de özel sektörün yatırım yapmasını teşvik etmek için önemli bir adım olacaktır. Yeni modelin, vergi gelirlerinin artırılması konusunda da kararlı olunması gerekiyor. Vergi gelirlerinin artırılması, kamu harcamalarının azaltılması ve yatırımların teşvik edilmesi için gerekli olan kaynakları sağlayacaktır. Yeni modelin, yatırımların teşvik edilmesi konusunda da kararlı olunması gerekiyor. Yatırımların teşvik edilmesi, ekonomik büyümeyi ve istihdamı artıracak önemli bir adım olacaktır.
Yeni ekonomi modelinin başarılı olabilmesi için, Türkiye ekonomisinin gerçeklerine uygun olması gerekiyor. Türkiye ekonomisi, büyük bir çiftçi nüfusu ve az gelişmiş bir sanayiye sahip bir ülkedir. Yeni modelin, bu gerçeklere uygun olması ve Türkiye ekonomisinin büyümesini ve kalkınmasını desteklemesi gerekiyor. Yeni modelin, uygulanabilir olması da gerekiyor. Yeni modelin, Türkiye ekonomisinin gerçeklerine uygun olması ve uygulanabilir olması gerekiyor.