GÖKSUN LÜGATI

.

(Merhum Üstad Hayati Vasfi Taşyürek’e İthaf)

Çamaşırhane 'donnuk' bulaşık yeri 'cağ'
Maviye 'gö' beyaza 'apbağ'
Çatısız eve 'dam' üstünde 'loğ'
Zehire de 'ağ' derler bizde

Köpege 'it' yavrusu 'enik'
Kediye 'püsük' katıra 'görük'
Kabıza 'peklik' ishale 'ötürük'
Dam kenarına da 'süük' derler bizde

Kumaşa 'pırtı' iç çamaşıra 'don'
Atlete 'köynek' elbiseye 'fiston'
Duşa 'çimmek' salğına 'gıran'
Bakır tabağa da 'sahan' derler bizde

Kadın 'avrat'tır eşiyse 'gişi'
Nineye 'ebe' amcaya 'emmi'
Komşuya 'gonşu' halaya 'bibi'
Şimarana da 'şimrime' derler bizde

Zayıfa 'illengeç' balkona 'örtme'
Cimriye 'mırhız' kepçeye 'çomça'
Perişan 'sünepe' tepsiye 'sini'
Aileye de 'horanta' derler bizde

Patates 'kerto' camlar 'cıncık'
Sahura 'zöhür' çizğiye 'cızzık'
Tomruğa 'zomp' başörtü 'yâlık'
İzmarite de 'vızzık' derler bizde

Etli yemek 'sulu' çorbaya 'şora'
Patlıcana 'baldırcan' çöreğe 'kömbe'
Mısır ekmeği 'taptabu' döğmeye 'yarma'
Yoğurtlu yarpuza da 'toğa' derler bizde

Tavuk kuluçkada 'gurk' civcive 'cücük'
Mandaya 'camuz' yavrusu 'boduk'
İyiyse 'oflaz' ince bulgur 'setik'
Pamuğa da 'pambık' derler bizde

Lahana 'ilehana' limona 'leymun'
Ekşiye 'eşki' reyhana 'ırahan'
Helvaya 'halva' nadasa 'velhan'
Mal gübresine de 'akmun' derler bizde

Tahta terlik 'habbap' karşı söz 'çemkirme' 
Süt-yoğurt 'ağartı' tencere 'kuşgana'
Yük aracı 'geçgele' taklit 'ökünme'
Kamuoyuna da 'el-âlem' derler bizde

dert deyince 'marat' tuvalet 'hacet'
Sırt çantası 'gazan gabı' ele muhtaç 'muhanet'
Feraceye 'ızar' rezil olmak 'malamat'
Hevesi kaçınca da 'sıtkım sıyrıldı' derler bizde

Sulu aşa 'lepe' gölgeye 'duluk'
Saf adam 'pehlül' dişiye 'gancık'
Kümese 'tünek' çürüğe 'uluk'
Sebze yerine de 'avarlık' derler bizde

Baklavaya 'paklavu' elmaya 'alma'
Sıcak 'ısıcak' küçük baltaya 'çalta'
Yabancı 'yadırğı' mısır lepesi 'basta'
Buğday ölçeğine de 'silme' derler bizde

Dişi ata 'kısrak' böceğe 'böcük'
Birdahaya 'galan' doğruya 'essah'
Naneye 'yarpuz' giyeceğe 'esbab'
Çocuk severken de 'ırık-tombak' derler bizde

Çuvala 'seklem' fark etmeye 'teh düşmek'
Nemli tarla 'darbız' şerbete 'şirincelik'
Ondan sonra 'imi dime' tamamen 'bi demlik'
Ahır penceresine de 'temek' derler bizde

Karlı-pekmez 'garsambaç' çoban 'sığırtmaç'
Sıpaya 'kürrük' gübrede oynanan 'köküç'
Oklava 'oklâç' çeviren 'evreeç'
Pekmezli tatlıya da 'omaç' derler bizde

Mutfak 'ocaklı yer' yumurta “bıdık”
Şekli bozuk 'meymenetsiz' kadın küfrüdür 'yoluk'
Söz bilmeze 'elevetsiz' kiler 'zahralık'
Kızdırırsan da 'batasıca' derler bizde

Şimale 'guz' damada 'güvâ'
Boğulma 'bosukma' kaburgaya 'eyâ'
Gözetmeye 'kişifleme' sıkışınca 'gısıkma'
Canı sıkılınca da 'dışlığım gelmiyo' derler bizde

Mustafa’ya 'musduk' ayşeye 'anşa'
Garibana 'sefil' babaya 'ağa'
Dağların şahıdır ahh ! şu 'Binboğa'
Göksun’a da hep 'Gösün' derler bizde

Hasretin düştü de herşeyden ayrı
'Arı-sili' olmuşsa gamsızım gayri
Yazmakla bitiremem bu 'menşur' diyarı
'Gına getirme'den; dillen ! şahlan ! bari 

Mustafa Coşkun KALE  08.03.2006 

NOT:
- Halk bilimci, ağız, şive, lehçe üzerinde Türkiye de otorite olan, 
Prof. Dr. Doğan KAYA' nın SÖZLÜK DESTANLAR kitabına seçtiği, aşık tarzı destan geleneğinde 27 şiir içinde Mustafa Coşkun KALE ' nin GÖKSUN LÜGATI  şiirine de yer vermiştir . 
- Ayrıca GÖKSUN LÜGATI, Dil bilimcilerin birçok bilimsel araştırma ve yayınlarında da, yer almıştır.

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

Yazarlar Haberleri