Medya içerik türleri arasında, kitle iletişim araçları içerisinde, haberler, önde gelirler.
Öncüdürler.
Keza, böylesine bir statüde, kendilerine yer edinirler.
Hangi Yönde?
Bireysel, kültürel, siyasal, ekonomik görevleri ve etkileri yönünde.
Haberler, Öncüdürler
Yinelemek ve yenileyerek söylemek gerekirse, bireysel, kültürel, siyasal, ekonomik görevleri ve etkileri yönünde, medya içeriğinde ve kitle iletişiminde, haberler, önde gelirler ve öncüdürler.
“Haberler ve Öteki Şeyler”
Hiç şüphe, yok ki; medya içeriği ve kitle iletişimi, “Haberler” ve “Öteki Şeyler” diye ikiye bölümlenebilir. Yani, bölünebilir.
Böylelikle, birbirinden tamamen ayırt edilebilir.
Ki; bu, elbette imkânsız değildir. Tam tersine, mümkündür.
Yanıltmaca Alanı Oluşumu
Zira, haber söylemi ve seçimi, haber sunuluşu yani haber değerlendiriliş biçimi, geniş bir yanıltmaca alanı oluşturabilir.
Oluşturma ve Yönlendirme Teknikleri
Zaten, haberlerdeki çoğu ürün, oluşturma ve yönlendirme teknikleriyle oluşturulur. Ortaya çıkarılır. Hemen sonrasında, hedef kitleye yani bireylere ulaştırılır.
Gerçek Dışı Haberler
Öyle ki; gerçek dışı haberler bile, iyi şekilde düzenlendiklerinde, uygun biçimlerde ve koşullarda sunulduklarında, bireyleri, inanmaya yöneltir. Dolayısıyla, hedef kitleyi yani bireyleri yönlendirir.
Ki; bu, bir gerçektir.
İnkâr edilebilir mi? Edilemez.
Yok sayılabilir mi? Sayılamaz.
Haberi Etkileyen Dış Güçler
Haberi etkileyen birtakım dış güçler vardır.
Nedir Bu Dış Güçler?
*Hedef kitlenin kimliği
*Toplumun yaşam biçimi ve gelenekleri
*Olayın niteliği
*Haber kaynağının kimliği
*Haberin yayılmasını isteyenin çıkarı
*Verilen bilginin özelliği
*Neyin gizli tutulduğu
*Ekonomik durumun halk üzerindeki baskısı
*Hükümetin tutumu
Ki; tüm bunlar, haberi etkileyen dış güçlerdir.
Kamuoyu Oluşturma ve Yönlendirme Aracı
Haber Söylemi, öncelikle, bir ülkedeki iktidarın hâkim olmak istediği, belki de çoktan beri, hâkim olduğu kamuoyu oluşturma ve yönlendirme aracıdır.
Etik Değerlerden Yoksun
Denetimleri, belli periyodik uzlaşımlara dayansa da sinema metinlerinin kamera hareketlerini, kurgu ve senaryo yazımını denetleyen etik değerler yoktur.
Tümü de tüm bu değerlerden yoksundur.
Belirli ve Belli İlkeler
Oysa ki; haber metinleri yazılırken, uyulması gereken ilkeler belirlenmiştir. Bellidir.
Etik İhlali Nedir?
Bunlara yani bu ilkelere uymamak, etik ihlali demektir.
Haber Dili ve Söylemi
Bir başka ifadeyle, haber dili ve söylemi, profesyonel ilkelere dayanması gereken yegâne metindir.
Yani, tek bir metindir.
Ezcümle, şaire hiç kimse, “Sen, böyle yazamazsın” diyemez.
Keza, böyle denilmez. Böylesine dikte edilmez.
Bu bağlamda, roman yazmanın da asla katı uzlaşımsal kodu yoktur.
Haber Yazımında, Profesyonel İlkeler
Haber yazımındaysa, profesyonel ilkeler, yer alır, değil mi?
Belirli ve belli ilkeler…