Şüphe, yok ki; haberin en önemli özelliklerinden biri, anlaşılırlıktır.
Anlam taşımaktır.
Yani, anlaşılırlık, anlam taşıma, haberin en önemli özelliklerinden biridir.
Dilin Kullanımı
Bu nedenle, dilin kullanımı, çok önemlidir.
Öyle ki; anlaşılırlığın sağlanmasında yani anlam taşımada, dilin kullanımı, çok önemlidir.
Büyük bir önem, arz etmektedir.
Niye Böylesine Önemlidir?
Çünkü; dil, yalnızca, onun konuşulabilmesi veya düşünülenlerin, düşüncelerin başkalarına iletilebilmesi demek değildir.
Zira, böylesi bir anlama asla gelmez.
Bir başka ifadeyle, dilin kullanımı, böylesine bir anlam, kesinlikle taşımaz.
Teşkil etmez.
Haber Dili
Haber Dili, kısadır. Açıktır.
Uzun Değil, Kısa Cümleler
Anlaşılırlığı kolaylaştırmak için, cümleler, kısa tutulmalıdır.
Yani, kısa cümleler, yazılmalıdır.
Kaçış Yöntemi
Uzun cümleler ise, gazeteci için, bir kaçış yöntemidir.
Nasıl Yani?
Öyle ki; gazetecilikte, uzun cümle, genellikle, bir konuya hâkim olamamış; dahası, o konu üzerinde, gerekli araştırmayı yapamamış gazeteciler için, bir kaçış yöntemidir.
Haber Metni
Haber Metni, sade kelimeleri içeren cümlelerden oluşmalıdır.
Cümlelerin Oluşumu
Cümleler, buna ilaveten, bilinen ve anlaşılır kelimelerden oluşmalıdır.
Kelimelerin Bilinir, Cümlelerin Anlaşılır Oluşu
Haber Metni’nde, bilinmeyen kelime, anlaşılmayan cümle bulundurulmamalıdır. Olmamalıdır.
Bilinmeyenden ve Anlaşılmayandan Kaçınış
Keza, bilinmeyen kelimeden, anlaşılmayan cümleden kaçınılmalıdır.
Çapraşık Cümle
Haber Metni, Çapraşık Cümle’den de katiyen oluşmamalıdır.
Anlaşılır Cümle Kullanımı
Bu bağlamda, haber yazılırken, Çapraşık Cümle değil, anlaşılması kolay cümle kurulmalıdır. Kullanılmalıdır.
Devrik Cümle
Devrik Cümle de kesinlikle kullanılmamalıdır.
En Büyük Engel
Öyle ki; Devrik Cümle, haberin, Haber Metni’nin anlaşılırlığının, herhangi bir anlam taşımasının önündeki en büyük engeldir.
En büyük engellerden biridir.
Terimler Gereksizler
Terimlere de kesinlikle başvurulmamalıdır. Buna asla gerek duyulmamalıdır.
Zorunlulukta, Anlamlarının Açıklanmasıyla, Kullanımı
Eğer terim kullanmak zorunluysa, buna dair bir zorunluluk duyuluyorsa, terimlerin anlamları da açıklanmalıdır.
İlgi, Azalmamalı; Dikkat, Dağılmamalı
Haberci, haberini kurgularken, hedef kitlenin ilgisini azaltmamalıdır.
Hedef kitlenin dikkatini dağıtmamalıdır.
Gereksiz Ayrıntıdan Kaçınma
Bunun için, haberci, gereksiz ayrıntıdan kaçınmalıdır.
Dolayısıyla, hedef kitleyi asla gereksiz ayrıntıya boğmamalıdır.
Haber İşlenişi
Bir haber, öylesine işlenmiş olmalıdır ki; okunduktan, dinlendikten veya izlendikten sonra, o haberle ilgili hiçbir soru sorulmayacak şekilde işlenmiş olmalıdır.
Bilgi Yeterliliği
Bunun nedeni; verilen bilgilerin yeterliliğinden ileri gelir.
Soruların Tamamen Yanıtlanışı
Yani, habercinin verdiği bilgiler, öylesine yeterli olmalıdır ki; okunduktan, dinlendikten veyahut izlendikten sonra, o haberle ilgili herhangi bir şey sormaya gerek duyulmamalıdır.
Buna gerek kalmamalıdır.
Zira, tüm sorulara cevap bulunmuş olmalıdır.
Haber ve Öğeler
Haber, gerçekleşmiş eyleme ve söyleme ilişkin tüm öğeleri içermelidir.
Nedir Bu Öğeler?
Farklı bilgiler ve görüşler.
Haberin Bilgileri ve Görüşleri, Tümüyle İçermesi
Bir başka ifadeyle, haber, gerçekleşmiş eyleme ve söyleme ilişkin tüm bilgileri ve görüşleri içermelidir.
Her ne kadar farklı olsalar bile.
Haberin Çok Yönlü, Kesin ve Eksiksiz Oluşu
Dolayısıyla, haber, çok yönlü olmalıdır.
Ayrıca, kesin ve eksiksiz yani büsbütün olmalıdır.
Haber Bütünlüğü
Haber özelliği taşıyan bir olayı biçimlendirirken yani kurgularken, o haberin bir bütünlük içinde anlam taşımasına da ayrıca, önem ve özen gösterilmelidir.
ÖZET
Özetlemek, özetleyerek ifade etmek gerekirse, anlaşılırlık, anlam taşıma, haberin en önemli özelliğidir. En önemli özelliklerinden biridir. Dolayısıyla, Haber Dili, kısa ve açık olmalıdır. Bir başka ifadeyle, anlaşılırlığı kolaylaştırmak için, cümleler, kısa yazılmalıdır. Uzun cümle ise, yazılmamalıdır. Zira, uzun cümle, bir konuya hâkim olamamış; o konu üzerinde, gerekli araştırmayı yapmamış gazeteciler için, bir kaçış yöntemidir. Ki; bu nedenle, Haber Metni, Çapraşık Cümleler’den değil, sade, bilinen, anlaşılır kelimelerden oluşmalıdır. Dahası, Devrik Cümle’den; büyük bir ihtiyaç duyulmadıkça, terim kullanımından ve gereksiz ayrıntıdan kaçınılmalıdır. Haberde verilen bilgiler de öylesine yeterli olmalıdır ki; okunduktan, dinlendikten veya izlendikten sonra, akıllardaki tüm sorulara cevap bulunmuş olmalıdır. Bundan ötürü, o haberle ilgili başka hiçbir soru sorulmaya gerek duyulmamalıdır. Velhâsıl, bir haber, gerçekleşmiş eyleme ve söyleme dair tüm bilgileri, görüşleri içermelidir. Her ne kadar farklı olsalar bile. Buna ilaveten, haberin bir bütünlük içinde anlam taşımasına önem ve özen gösterilmelidir.