Kurban Bayramı yaklaştıkça vatandaş ve kurbanlık hayvan yetiştirenler de adeta nefes nefese bir bekleyiş hasıl oldu.
Neyi mi ? elbette kurbanlık hayvan fiyatlarını. Artık yolda- belde, iş yerlerin de, cami avluların da kurbanlık hayvan fiyatları konuşulur oldu.
Yetiştiriciler her gün dolar endeksli kesif yeme gelen zamlardan şikayet ederken, kurban kesme niyetin de olan òzellikle sabit gelirliler, artan enflasyon nedeniyle alım gücü iyice dibe vuran vatandaşlarımız da fiyatların çok yüksek olduğunu, bu gidişle kurban kesmelerinin mümkün olmayacağını serzeniş içinde ifade ediyorlar.
Hatta kurban telaşında olan vatandaşların bir kısmı; fiyatların neden yükseldiğini eskisi gibi, yetiştiricileri "fırsatçılıkla" suçlama yerine bu defa "adamlar da haklı" dediklerine şahit oluyoruz
Öte yandan, yetiştiricilerimizin maliyet fiyatları böyle artarsa, kesime gelmiş olan hayvanların yükselen fiyatları nedeniyle talebin düşeceğini, malın elde kalacağı veya "yok pahasına" satılacağı endişesi taşıdıklarını da ifade etmem gerekiyor.
Velhasıl yetiştirici, aşırı fiyat artışından alıcı bulamazsam sonum iflas diye yüreği güpür güpür endişe içinde hayvanını beslemeye devam ederken, kurbanlık alıcısı da bu fiyatla kurban kesememe endişesi taşıyor. Hatta "kurban kesmez ettiler" diyenlerin sayısı da epey kabarık...
Ekonomide seyrek sayılan bir olaya birlikte şahit oluyoruz. Üretici ve tüketicinin birlikte feveran ettiği bir olay bu. Ülkem adına sizler gibi bende üzülüyorum, yazık !
Konuyu biraz açalım isterseniz Büyükbaş hayvan besicisinin besiye devam edebilmesinin pratik şartlarından biri; 1 kg karkası 20 kg kesif yem bedeline satması gerekir.
Yani yemin ortalama fiyatı 6 lira olduğundan hareketle, yetiştirici bugün itibarıyla 1 kg karkası ortalama 120 liraya satarsa, üretimine devam edebilir. Aksi halde 20 hayvanını sattığın da ancak 17-18 hayvanla besiye devam eder ki sonuç malum, hüsran !
Karkasın maliyetine göre kg'ı 120 lira demek de, aşağı yukarı canlı kilogram fiyatının şimdilik 60 lira olması demektir. Bu rakam elbette şimdilik daha bayrama kadar dolar ne olacak, yem fiyatı nereye gelecek tahmini gerçekten zor.
Bide şöyle bir durum var, yurt dışı karkas fiyatları da, artık eskisi gibi cazip değil, yaklaşık 120 lira karşılığında seyrediyor. Paramızın aşırı değer kaybetmesi , oradan kurbanlık amaçlı da olsa hayvan getirmemizi engelliyor. Yoksa şimdiye kadar anguslar, limosinler bağıra bağıra Türkiye'ye çoktan girmiş olurdu...
Yani demem odur ki, üretici, tüketicinin zannettiği gibi ne fırsatçılık derdin de nede bir başka ard niyeti var. Onların derdi sattığı 20 hayvan yerine tekrar 20-24 hayvanla üretimine devam ederek ocağını tütturme derdinde. Bundan doğal ne olabilir ?
Diğer taraftan, özellikle sabit ve orta gelirli vatandaşlarımızın enflasyonla eriyen gelirleriyle bu fiyatlara isyanları da göz ardı etmememiz gerekir. Haksız değiller
4 mevsimli, 4 denizli dünyanın en mümbit toprakların da yaşayan vatandaşları olarak şimdi bana diyeceksiniz ki,
- Ee yetiştirici haklı, tüketici de haklı, o halde haksız olan kim ?
Rahmetli Abdurrahman Karakoç'un dediği gibi işde;
"Biz ne bilek beğim, böyükler bilir..."