Madrid'de 4'lü zirve kapsamında 28 Haziran’da Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç ve Finlandiya liderleri ile görüştü. Görüşme 2 saat sürdü. Görüşmenin ardından Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik süreçleri hakkında üçlü memorandum imzalandı.
Türkiye NATO çatısı altında önemli bir imkan/koz yakaladı. İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girme talebi, Türkiye’nin vetosuna takıldı. Çünkü iki ülke PKK destekçisi idi ve Türkiye’ye ambargo uyguluyorlardı. Türkiye’nin haklı çekinceleri NATO tarafından dikkate alınmak zorunda kaldı. Türkiye aslında iki ülke için çekincelerini ortaya koyarken diğer Avrupa ülkelerine ve ABD’ye de rest çekmiş oldu. NATO’nun karşısında artık eski Türkiye değil hakkını isteyen Türkiye var. Zira NATO içerisinde Müslüman tek olan Türkiye’nin elbette işi zordu ama zoru başardı. NATO’ya PKK, PYD, YPG ve FETÖ’nün terörist olduğunu kabul ettirdik.
Türkiye, iki üyenin üyeliklerine uyguladığı blokajı kaldırdı. Ortak bildiriye göre Türkiye, Finlandiya ve İsveç, aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederken, Finlandiya ve İsveç PKK, PYD, YPG ve FETÖ terör örgütüne destek vermeyecekleri konusunda taahhütte bulundu. Ayrıca İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu’nun 1 Temmuz itibarıyla yürürlüğe gireceğinin ve hükümetin terörle mücadele mevzuatını tahkim edeceğinin sözünü verdi.
Görüşmenin ardından Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik süreçleri hakkında üçlü memorandum imzalandı. Türkiye, iki üyenin üyeliklerine uyguladığı blokajı kaldırdı.
ANLAŞMANIN AYRINTILARI:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı SauliNiinistö, İsveç Başbakanı Magdelena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in katılımıyla gerçekleşen dörtlü zirveden alınan kararlar şöyle:
-PKK ve uzantılarıyla mücadelede Türkiye'yle tam işbirliği.
-Terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede Türkiye'yle dayanışma sergilenmesi.
-PYD/YPG ve FETÖ'ye destek sağlamama taahhüdü.
-Savunma sanayii alanında ambargo kısıtlamalara gidilmemesi, işbirliğinin artırılması.
-İsveç ve Finlandiya'nın terörizmle mücadele ve savunma sanayii konularındaki ulusal mevzuatlarını ve uygulamalarını tadil etme taahhüdü.
-Terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele alanında istihbarat paylaşımına ilişkin yapılandırılmış işbirliği mekanizması tesisi.
-Terör suçlularının iadesi konusunda somut adımlar atılması ve ikili düzeyde ahdi düzenlemeler yapılması.
-PKK ve uzantılarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerinin yasaklanması ve bunların soruşturulması.
-Türkiye'ye yönelik terör propagandasının engellenmesi.
-Finlandiya ve İsveç'in PESKO (AB Daimi Yapılandırılmış İşbirliği Süreci) dâhil AB güvenlik mekanizmalarına en geniş şekilde katılımının desteklenmesi.
-Bu adımların uygulanmasını denetlemek üzere Adalet, İstihbarat ve Güvenlik kurumlarının katılımıyla Daimi Ortak Mekanizma kurulması.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ve İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde'ın imzaladığı üçlü bildiride şu ifadeler yer aldı:
TERÖRİZMLE MÜCADELEDE TAM İŞBİRLİĞİ:
Bugün, NATO Genel Sekreterinin kolaylaştırıcılığında bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in temsilcileri müteakip hususlarda mutabık kalmışlardır.
1-NATO, müşterek savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkeleriyle ortak değerlere dayalı bir İttifaktır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç Washington Antlaşması'nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler.
2-İttifakın en temel unsurlarından biri üye devletlerin milli güvenliğinin yanısıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve işbirliğidir.
3-Müstakbel NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye'ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç'e tam destek verir. Finlandiya ve İsveç terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye'ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar, Türkiye'yle ve mağdurların aileleriyle en derin dayanışma duygularını ifade eder.
4- Finlandiya ve İsveç, PKK'nın yasaklanmış bir terör örgütü olduğunu teyit eder. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, bunların uzantılarının faaliyetleri ile iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yer alan veya bu terör örgütleriyle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amacıyla aralarındaki işbirliğini artırmaya karar vermişlerdir. Finlandiya ve İsveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.
5-Finlandiya 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Yasası'nda yaptığı bir dizi değişiklikle cezalandırılabilir terör suçları kapsamına yeni faaliyetler eklemiştir. 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren bu son değişikliklerle terörist grupların faaliyetlerine katılım suçunun kapsamı genişletilmiştir. Aynı zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemleri ayrı bir suç olarak cezalandırılmıştır. İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu'nun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini ve hükümetin terörle mücadele mevzuatını daha da tahkim edeceğini teyit eder.
6-Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler. İsveç, NATO Müttefiklerine yönelik olarak silah ihracatına ilişkin milli mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç'ten yapılacak savunma sanayii ihracatı Müttefik dayanışmasına ve Washington Anlaşması'nın 3. Maddesi'nin ruhuna ve lafzına uygun biçimde yürütülecektir.
7-Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ederler: Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde işbirliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükümetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır.Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi'yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye'nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye'yle iade ve güvenlik işbirliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklardır.
8-Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır.Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye'ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO'daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birliği'nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası'nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.
9. Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, İstihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.
10. Türkiye, NATO'nun Açık Kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve İsveç'in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.
Görüşmenin ardından NATO Genel Sekreteri Stoltenberg açıklamalarda bulundu:
"Finlandiya ve İsveç'i ittifakın içerisine kabul etmek ittifakımızı daha güçlü hale getirecektir. Son on yılın en büyük güvenlik tedbirini böylece aşmış oluyoruz. İsveç ve Finlandiya'yı yarın NATO zirvesine davet etme kararı aldık.Tüm başkentlerde anlaşmanın onaylanma süreci devreye girecektir. Onaylama sürecinde son derece güven duygusu içerisindeyim. Cumhurbaşkanları bu konudaki iradelerini göstermişlerdir. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği kabul edildi.”
Umarız bu taahhütler gerçekleşir ve Türkiye’nin çekinceleri giderilir. Muhtemelen Suriye operasyonunu Türkiye gerçekleştirir. Rusya’nın karşı durumu ne olacak? Yunanistan ile ilişkilerimiz ne olacak? Artık bu soruların cevabınıda lehimize almaya çalışacağız. Durmak yok!