İnsan her zaman mutlu olmaz. Sıkıntılı günleri de olur ve bu sıkıntılar uzun bir zaman yakasını bırakmayabilir. Çözümleyemediğimiz, işin içinden çıkamadığımız durumlara zaman zaman rastlarız. Hepimizin başına gelmiştir. Bu sıkıntıyı aşarsam veya atlatırsam şunu adıyorum dediğimiz olmuştur.
Adak adamayı dinimizde de yer verilmiş ve helalinden olan adak makbul sayılmıştır. Günah olan adaklarda vardır ki bu doğru değildir. Adak yapılırken kendi parasıyla yapmak, borç alıp yapmak değil, hastalıklı hayvanı kesmek caiz değildir.
Bir dileğin gerçekleşmesi için kurban kesip yoksullara dağıtmak veya kutsal olduğuna inanılan bir güce niyette bulunmaktır. Biz de bu güç Allah rızasıdır.
Adak : Bir kimsenin dileğinin, isteğinin yerine gelmesi veya bir bela ve musibetin giderilmesi maksadıyla, Allahü teala için; namaz kılmak, oruç tutmak, kurban kesmek gibi farz veya vacip cinsinden başlı başına ibadet olan bir şeyi yapmayı söz vermesi, vazife kabul etmesi , demektir.
***
Yapması zaten farz olan bir şey de adak olmaz. Adak edilen şeyin, adayan kimsenin mülkü olmaması ve başkasının malı olmaması lazımdır. Adak yapmak için iki türlü şart vardır.
*Şarta bağlı olmayan adak: Bir şarta bağlı olmadan yapılan adaktır. Bunu ifade ederken , söz arasında dilinden çıkmış olsa da yapmak şart olur. Bir gün üzerime oruç tutmak üzerime borç olsun diyeceğine, bir ay oruç tutmak diye ağzından çıkarsa bir ay oruç tutması gerekir. Şarta bağlı olmayan adağı fakir ya da zengin olsun hemen yapmak gerekir.
*Şarta bağlı adak : Hastam iyi olursa Allah rızası için şu kadar sadaka vermek veya adak yapmak için söz verilirse ,dileği kabul olduğunda şart edilen şeye karşılık Allah’a şükür olarak yapılır.
Adak şartlar yerine geldiğinde kesilmeli ve fakirlere dağıtılmalıdır. Yalnız bu adak etinden annesi, babası, evladı, kocası ve eşi yememelidir.
Adak kurban olunacak hayvandan olur. Tavuk, horoz gibi hayvanlardan adak olmaz.
***
Cahil kimselerin ölüler için para, mum ve benzeri şeyler adamalarının bu suretle büyük zatlara yaklaşmak istemelerinin İslam dininde yeri yoktur. Allahü tealadan ayrı olarak bir ölüden bir şey beklemek imanın gitmesine sebep olur. Kiliseye ,ayazmaya, mezara, türbeye gidip Hazreti İsa ‘dan ,Meryem Ana ‘dan, evliyadan bir şey isteyen dinden çıkar. Türbelere tavuk, horoz adamak, helva ,şeker dağıtmak dinimizde yoktur.
Bazı insanlar kurban kanını kestiren kişinin alnına sürer. Araba için yapılmışsa birazcık kan tampona sürülür. Bazı yörelerde bunun yapılması gerekli bir ritüel olduğu kabul edilir. Hiç sürülmemesi de bir sorun yaratmaz.
Adak kesilince en az yedi eve dağıtılır. Payların eşit olması dikkate alınır.
Her adak adayan kişinin kurbanı kesmeye yetkisi veya yetisi yoktur. Bu nedenle vekalet verilerek vazife yerine getirilir. Vazife yerine getirilmeden önce adağı kesecek olan kişi üç kere adak sahibine sorar.
- ”Adağını kesmek için bana vekalet veriyor musun ?”
-Vekaletimi veriyorum der. Bunlar üç kez söylendikten sonra adağın kesmesi gerçekleştirilir. Adağı kesen ve çevresindekiler “Allah kabul etsin” der. Fakirlere paylar hazırlanır ve dağıtılır.
***
Adak adamak için ergenlik çağını atlatmış olmak ve Müslüman olmak şartı aranır. Ayrıca adanan şeyin de özelliği adanmaya uygun olması gerekir.
Ve insanlar işleri hal olduktan sonra adağını yerine getirirse elinin ve kendinin rahatlayacağına işaret ederler. Eğer işi olmuşsa ve halen adağını yani Allah rızası için adağını yapmazsa türlü sıkıntıya düşebilir. Çünkü adağın yerine getirilmesi vaciptir.
***
Günlerimiz hayırlara vesile olsun.