Sorgulama yeteneği olan insanlar kendilerini daha da geliştirebilme özelliğini beraberlerinde taşırlar. Zihin olarak daha dinamik ve olaylara daha vakıftırlar. Kişi ve kişiler hakkında değer yargılarından faydalanır, etraflıca bilgi sahibi olmadan karar aşamasına geçmeyi düşünmez. Sorgulama hemen kabullenmeyiştir. Biat kültüründen uzaktır. Evetçi olmayıştır.. Kolay yandaş olmayıştır.
Sorgulama insana ne katar, ne yönde ilerlemesini sağlar;
- Eleştirel Düşünme Becerilerini Geliştirir. Olay ve kişileri olduğu gibi kabullenmeden kendi süzgecinden ,sorularla ve düşünceyle anlama ve yorumlama çabasıdır.
Hangimiz eleştiri konusunda ılımlı düşünürüz? Eleştirinin bizi biz yaptığını, daha bir toplumsal birey olmamız konusunda yol açtığını idrak etmemiz gerekir.Çünkü aile tarafından pohpohlanmaya alışmış ve hep sevilme hissiyle hareket edenler, bu tip insanlar eleştiri olumsuz veya olumlu olsun kızarlar ve ters yönde söz sarfederler. Eleştiri güzeldir yeter ki yıkıcı değil yapıcı olsun.
-Öğrenmeyi İlginç Kılar. Bir değil değil birkaç yerden , bakmamızı sağlar. Öğrenme deyince aklımıza başta okul sonra çevre ve aile gelir. Okulda en büyük sıkıntı öğrencilerin tek tip düşünmesini sağlamak öğrencinin yetenek ve merakını görmezden gelmek demektir. İlk-orta-lise eğitimi boyunca derslerin anlatımı ve müfredatın belli bir süre içinde bitirilecek olması sürenin yetişememesi anlamında sıkıntı yaratır. Çünkü verilen eğitim kişinin kendini geliştirmesi, yetenek ve becerilerini geliştirme üzerine verilen eğitim değildir. Eğitim merak uyandırmak, araştırma, sorgulama, problem çözme yolları ve değerlendirme ve çözüm üretmeyi hayatın örnekleri içinden vermesi ve uygulaması gerekiyor.
-Merak Duygusunu Teşvik Eder. Şöyle ki ders dışında da dersle ilgili merakını giderecek araştırma yapmayı gerektirir. Yeter ki motive olsun öğrenci konumundaki kişiler. Merak olunca öğrenmede kalıcı olur. Konu konuyu açar ki merakla birçok bilgiye de yolculuk başlar.
-Keşfetmeye İzin Verir. Sorgulama yeteneği kazanan insan keşifler yapabilir bu uğurda araştırma ve deneyler, yolculuklar yapar, deneyimlemek için. Keşfetmek ,bulmak, varmak insanı bilgi ve kültürel açıdan da geliştirir.
-Anlamayı ve Kavramayı Geliştirir. İnsan anlama ve kavrama yeteneğini geliştirdikçe sorgulama yeteneği de gelişir paralel olarak. Anlaşılan ve kavranan bilgi veya deneyim de kolay unutulmaz. Bir insana yapılan en güzel şey verilecek zamandır. Ve bu zaman içinde de o kişiyi doğru anlamaktır. Olaya ya da kişiye vakıf olmaktır.
Sorgulama yeteneğini geliştirmek için neler yapabiliriz? Her şeye “Evet” diyen , boyun eğen, düşünmeyen, ölçmeyen, tartmayan insan olmamak için yapılacaklar çokta zor değil aslında.
Analitik düşünme sorgulama yeteneğini geliştirir. Konuyu farklı açıdan ele almayı, çözüm üretmeyi, düşünmeyi analitik düşünerek elde ederiz. Nasıl geliştiririz ve ne yapmalıyız?
-Strateji oyunları ve zeka oyunları analitik düşünme yeteneğini geliştirici olarak etkendir. Beyni aktif tutmak, zihni zorlamak faydalıdır . Eğer bir şeyler düşünüp birşeyler öğrenmedikçe beyin de küçülüyor. Düşünmeden konuşma ve evetçi bir insan moduna geçiyorsunuz.
-Polisiye romanlar okuyarak. Deyim yerindeyse kafa yormak, merak uyandırmak, olayı zihinde tutup kendi düşüncesini verilere göre yönlendirmek faydalıdır.
-Bilim kurgu, politik veya polisiye filmler izleyerek. Zihni ve düşünmeyi aktif tutmak.
-Matematik problemleri ve sayısal bulmacalar çözerek. Beynin mantıksal düşünce yapısını geliştirmek için aktivite olarak problem ve bulmaca çözmek etkilidir.
-İnteraktif zeka oyunları oynayarak. İnteraktif, iş dünyasından oyunlara, sinemadan eğitim bilimlerine kadar birçok farklı alanda kullanılan bir terimdir. Birden fazla anlamı olan kelimenin sözlük anlamı ise etkileşimdir. Yani monolog tek başına konuşmak ise, dialog bir etkileşimdir.
Sözün özü ; Kendini geliştirme sürecinde sorgulamayı ve analitik düşünmeyi alışkanlık haline getiren kişi körü körüne, önüne konan her duruma inanmaz. Velhasıl bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz.
Kalın sağlıcakla…