Güzel şehrimiz büyük şehir oldu. Vatana ve aziz milletimize hayırlı olsun. Şehrimizin merkez ilçesinin iki adet olacağını öğrendiğimiz andan itibaren bu ilçelerimize isim vermek maraşımızın en güzel bir uğraşı oldu diyebilirim.
Bundan önceki yazımda şehrimizin bir ilçesinin Dulkadirli devletinin ,(bekdik (bektutiye mahallesine isimlerini veren) Türkmenlerinin kurduğu) isminin verilmesinin vatanın birliğine çok katkı yapacağını ikaz ederek teklif etmiştim. Yavuz hanın yurdun bir çok yerine sürdüğü bu insanların gözü kulağı bu ismin ilçenin bir tanesine verilmesi idi.
Dulkadirli ismini yazarken merkez ilçemizin iki tane alacağını bilmiyordum. Bunu da benim bilgisizliğime veriniz. Şimdi asıl mesele işte bu ikinci ilçemize de uygun bir isim verilmesinde. Efendim maraşımızın dara düştüğü tek ve en son meselesi olan ve eskilerin deyimi ile maraş dava’ sında (eskiler kurtuluş savaşı ismi yerine dava derlerdi) Beyrutta ki işini bırakarak hemşehrilerinin davetine icabet eden Arslan Toğuzata ( dokuz oğuz- oğuz ata) beg in bu davada üstlendiği önemli vazifenin hatırına bu ikinci ilçemize isminin verilmesini teklif ediyorum. Arslan bi (Kıpçak boyları bey yerine bi derler) Toğuzata tarihi geçmişi çok eskilere dayanan bir Kafkas kabilesinin yiğit evladıdır. Kafkaslara en son gelip yurt yapan Kuşha boyunun bu fedakar evladı son fedakarlığını maraşımızın kurtuluşunda yapmıştır.
Kuşhalar doğu Türkistanda Avarlar ile baraber bulunan yüeçi isimli bir Kıpçak Türk boyunun ahfadıdırlar. Yüeçiler Avarlar ile geçinemeyince gördükler baskı ile batıya hindistanın kuzeyine gelip yerleşerek burada isimlerini verdikleri büyük Türk devleti olan Kuşhanlı devletini kurmuşlar ve şimdiki zamana kadarda hindistanı orta asyaya bağlayan tek geçit olan kuşha geçidine isimlerini vermişlerdir. Burada bulundukları sırada dillerine bolca fars ve bir miktar hintçenin etkisi olmuştur. İleriki yıllarda avarların tekrar batıya doğur harekete geçmeleri ile kuşhanlı devleti yıkılarak kalanlar kuzey kafkasyanın Kıpçak düzlüklerinden aşağı inerek şimdiki yurtlarınayerleşmiş ve çeşitli Kafkas kavimlerinden birisini meydana getirmişler, fakat kuşhanlı olduklarını unutmamışlardır.
Kafkasyada konuşulan diller arasında Kafkas dilleri gurubuna girmeyen ve fars dilleri arasında sayılan tek dil kuşhaların ( Farsça Asetin) konuştuğu dildir. Asetin kelimesi Asya adının menşei olup bu da onların büyük bir boy olduklarını gösterir. Yerel halklar tarafından Osset ismi ile de adlandırsalar da kendi aralarında kuşha ismi geçerliğini yitirmeden devam etmektedir. Kafkasyanın bu asil insanları vatanlarının Moskof çizmesi altında ezilmesi ile akrabaları olan Anadolu Türklerinin yanına muhaceret yapmışlar ve bu yeni yurtlarına da canları ile hizmet etmişlerdir. Kafkasyalının en büyük özelliği yediği kaba tükürmemesidir. Muhacir bulundukları devlete ve millete herhangi bir yanlışları olmamış ve asla olmayacak bu insanlar Türkiye cumhuriyeti devleti kurulurken Atatürk’ün yanında bulunan ilk önderleri aralarından çıkartmışlardır. Amasya’daki toplantıda yanında bulunan dört kişinin tamamı Kafkas kökenli olan Atatürk bu insanlarla beraber yurdun kurtuluşunda beraber mücadale etmişlerdir.
Türk milli istihbaratının ilk ismi olan Teşkilatı mahsusanın kurucusu olan merhum Eşref Sencere Kuşçubaşı da bir diğer Kafkas evladıdır.
Maraşımızın bu ikinci ilçesine merhum Arslan Toğuzata begin isminin verilmesi bir şükran vesilesi olacaktır. Eğer arslan beğ in ismi üstünde anlaşma olmaz ise tıpkı üniversitemize isim olan Avşar ismi gibi maraşımızın kahhar çoğunluğu temsil eden oğuz-Bayat boyunun ilçemize isim olmasını affınıza sığınarak teklif ediyorum. Vesselam.