Esat BEŞER
Haber Giriş Teknikleri
Haberin ilk bağımsız paragrafını Haber Girişi oluşturur.
Bir başka ifadeyle, Haber Metni’nde yer alan ilk paragraf, Haber Girişi’dir.
Haber Girişi, haberin dikkat çekmesi ve okunması açısından önemlidir. Önem arz etmektedir.
Haber Girişi ve Görevi
Haber Girişi, okuyucunun habere devam edip etmemesini sağlayan bir eşik görevi üstlenir.
Eğer Haber Girişi ilgi çekici bir biçimde yazılmış ise, okuyucu, bu eşikten geçer ve haberi okumaya devam eder.
Geçerli Yargı
Ki; bu, hem gazete ve dergi haberleri için hem de radyo ve televizyon haberleri için geçerli bir yargıdır.
Giriş Cümlesi
Giriş Cümlesi’nin önemi nedeniyle, haberin bu cümlede başladığı ve bittiği söylenebilir.
Öyle ki; bu cümle, ilginç, renkli, süslemeli, dikkat çekici, sorular soran, ilgi uyandıran ve duygular aktaran bir ifade içerebilir.
Bu yapısıyla, cümlenin en ilginç, en etkili ve en çarpıcı öğeleri barındırması gerektiği vurgulanmalıdır.
Bir diğer öğe ise, bu cümlenin olabildiğince kısa ve öz olmasıdır.
Zaten, Haber Girişi, haber ile ilgili önemli bilgilerin az ve öz nitelikte verildiği bölümdür.
Uzun bir giriş, giriş değildir.
Bu nedenle, bir veya iki cümleden oluşan Haber Girişi’nde, konunun en fazla otuz – otuz beş kelimeyle anlatılmasına özen gösterilmelidir.
Dahası, tüm ayrıntıların girişte verilmesi gereksizdir.
Haber Giriş Teknikleri
Haber giriş yazımı açısından değişik teknikler vardır.
Bu Teknikler Nedir?
*Flaş Giriş
*Tek Olaylı Giriş
*Çok Olaylı Giriş
*Alıntılı Giriş
*Yığma Giriş
*Renkli (Hikâye) Giriş
*Sorulu Giriş
Bununla birlikte, Haber Giriş Teknikleri’ne ilişkin farklı sınıflandırma biçimlerinden de bahsedilebilir.
Haber Girişi yazılırken, bu tekniklerden sadece biri kullanabilir.
Gerçi, birkaç tanesi birlikte de kullanılabilir.
Bu nedenle, Haber Girişi sınıflandırılırken, kesin hatlarla çizilmiş bir ayrımdan çoğu zaman bahsedilemez.
Hatta, kimi haberciye göre, Haber Girişi yazmanın kesin ve katı kuralı katiyen yoktur.
Haber Giriş Tekniği’ni Ne Etkiler?
Haber Girişi’ni yazan muhabirin yeteneği, haber kaynağının söyledikleri, gözlemler ve ayrıca, habere gazetede ve dergide ayrılan alan, Haber Giriş Tekniği’ni etkiler.
Aynı şekilde, radyo ve televizyon için, habere ayrılan süre, Haber Girişi açısından önemlidir. Önem arz etmektedir.
Haber yazmaya başlayanlar, Giriş Cümleleri’ni yazarken, haberde, en önemli öğenin ne olduğunu düşünmelidirler.
Haber, başka birisine anlatılacak bir olay olarak düşünüldüğünde, öncelikle ne anlatılmalıdır?
Hangi öğe ve öğeler üzerinde durulmalıdır?
Bu sorular, doğru cevaplandığında, etkileyici bir Haber Girişi yazmak için ilk adım atılmış olur.
Flaş Giriş
Flaş Giriş, haberin başlığıyla, hemen hemen aynı ifadeyi kullanan giriştir. Haber Girişi’dir.
Bu Haber Giriş Tekniği’nde, haberin özü; açık, doğru, kesin ve sade biçimde verilir.
Flaş Giriş, günümüz gazeteciliğinde, çok sık kullanılır.
Tek Olaylı Giriş
Her haberde, tek bir olay, ön plâna çıkar.
Özellikle, haberdeki en önemli öğelerin öncelikli olarak verildiği Ters Piramit Tekniği’ne göre yazılan haberlerde, Tek Olaylı Giriş kullanılır.
Tek Olaylı Giriş’te, ya haber tek bir olaydan ibarettir ya da haberi oluşturan olaylardan biri haber açısından özellikle önemlidir. Önem arz etmektedir.
Bu girişle yazılan Haber Metinleri’nde, ilk paragrafta, olay; ikinci paragrafta, olayın nasıl gerçekleştiği; haberin devamında ise, olayın ayrıntıları verilir.
Bu şekilde, Haber Dizilişi, bir merdivene benzetilebilir.
Çok Olaylı Giriş
Haberin konusunu oluşturan olay, çok boyutluysa; birden fazla yönü varsa ve tüm bunlar, habercilik açısından önemliyse, Haber Girişi’nde, birden çok olaya yer verilir.
Haber Girişi’nde verilecek ayrıntılar, önemlilik açısından seçilir.
Genellikle, uzun içerikli haberlerin yazımında, Çok Olaylı Giriş Tekniği kullanılır.
Alıntılı Giriş
Alıntılı Giriş, bir belgeden, bir konuşmadan alıntı yapılarak, habere başlanılan giriş tekniğidir.
Bu giriş tekniği, genellikle, kişi haberlerinde kullanılır.
Bu teknikte, alıntı yapılan kişinin ismiyle birlikte, söylediği sözlere yer verilir.
Ki; bu sözler, tırnak içinde kullanılır.
Demeç Haberciliği’nde en sık kullanılan bu Haber Girişi’nin başarılı olabilmesi için, alıntı yapılacak bölümün haber açısından en önemli veya en ilginç veriyi oluşturması gerekir.
Yığma Giriş
Haberin birkaç öğesi birden önemli olduğunda, Haber Girişi’nde, haber özetlenerek verilir.
Gazeteciliğin ilk yıllarında sık kullanılan bu Giriş Tekniği, günümüz gazeciliğinde de kullanılır.
Renkli (Hikâye) Giriş
Bu Giriş Tekniği’nin başlıca özelliği; çarpıcı olmasıdır.
Haberin öykülendiği, öyküleyici Giriş Tekniği’nde, okur veya izleyici, kendini birden olayın tam ortasında bulur.
Bir ya da birkaç paragrafta, olayın başlıca noktalarının anlatıldığı Renkli (Hikâye) Giriş’te, olayda adı geçen kişiler, ilk paragrafta verilir.
İlgi çekici sözcükler seçilerek, okuyucu, haberi okumak için ikna eldir.
Sorulu Giriş
Habere ilişkin bilgilerin net olmadığı durumlarda ya da röportaj haberciliğinde kullanılan bu teknikte, habere soruyla başlanılır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.