Adalet , hakkın gözetilmesi ve uygulanması demektir. Haklı ve haksız adaletle belirlenir ve adalet işleyişi sırasında hukuk kurallarından yararlanılır. Haklılık ve hakka uygunluk olan adalet ,  toplum içinde insanların davranışlarıyla da ilgilidir ve bu anlamda ahlak ve din kurallarıyla da alakalıdır.

Kararı veren hakimin de davalar karşısında tarafsız olması gerekmektedir.Çünkü bir dava diğerine benzemez, dini , dili, ahlak ve adetleri farklı birçok insan adalet saraylarında adalet arar.Suçlu suçsuzum der, olaylarda kaoslar yaşanır, şahitin yanında yalancı şahitlerde olur. Davalar hepten arapsaçına döner ve bunları ayıklamak mahkemenin ve görevli kişilerin işidir.Fakat bizim mahkemeler de nedendir bilinmez mahkemeler uzarda uzar bitmez.  Ve odalar dolusu dosyalar tozlu rafları doldurur. Zenginin davası çabuk sonuçlanır lakin garibanın davası yıllarca sürer.Her kesimden herkese adalet eşit dağıtılmalıdır.Yani herkese adalet.Adaletin tecelli etmesi uzun zaman alabilir. İlahi adalet dediğimiz bir adalette vardır ki mahkemelerin üstündedir ve kaçınılmazdır.

Peygamberimiz bir hadisinde “yaptığın iyilik ve kötülüğün karşılığını görmeden ölmezsin “der. Öyle bir zamanda gerçekleşir ki insan Müslüman olduğuna bin şükür daha eder.Tüm insanlar bilse ki yaptığı iyilik ve kötülük kendine dönecek sanırım daha iyi insan olma çabasında olurlardı.Ve dünya daha yaşanılışı bir halde olurdu.

Bir de vicdan muhakemesi vardır ki kişinin kendine verdiği hesaptır.Atamaz, satamaz gittiği her yere götürür.Ve sonu ilahi adalete taşınır.Vicdan rahatlığı iyi bir insanı insan olarak korur ve müsterih uyumasını sağlar.Vicdan muhakemesinden temiz çıkamayanların vay haline.Uykusuz geceler, vicdan azabı, hareketlerinde davranışlarında tutarsızlıklar ve psikolojide gidip gelmeleri ,sözlerinde ki tutarsızlıklar kendini ele verir.

***

Mahkemelerin ve adalet dağıtımını eleştirirken bunu güzel bir şive ile  ifade eden Abdurrahim Karakoç’un şiirinde bahsettiği gibi;

Gene tehir etme üç ay öteye

Bu dava dedemden kaldı hakim beğ

Otuz yılda babam düş-tü ardına

Siz sağolun o da öldü hakim beğ

*

Kırk yıl önce;yani babam ölünce

Kadılıklar hakimliğe dönünce

Mirasçılar tarla,takım bölünce

İrezillik beni buldu hakim beğ

*

Yaşım yetmiş iki, usandım gel-git

Bini buldu burda yediğim zılgıt

Eğer diyeceksen,bana öl git !

Oğlumun oğlu oldu hakim beğ

*

Sekiz evlek tarla,bir geverlik su

Yüz yılda höküme bağlanmaz mı bu?

Kazanmasam da hu,kazansam da hu!

Canım ta burnuma geldi hakim beğ

*

…

***

Adaletin vücut bulmuş hali adaleti temsil eden bir bayan heykelidir. Bir elinde kılıç, diğerinde terazi ve gözleri bağlı bir bakiredir.

Gözleri bağlıdır , çünkü terazinin kefesini görmeden tutmalıdır. Objektif ve korkusuz olmalıdır. Ferdiliğini  ve kimliğini saklamalıdır. Terazi ise, delil  ve olayların karşıt kefelerini gösterir. Teraziyi sol eliyle tutar. Sağ elinde ise aklın ve adaletin gücünü ve bundan dolayı kararın keskinliğini gösteren kılıç vardır. Gözünün kapalı olması aynı zamanda  hakimin kimsenin ten rengine, inancına, cinsiyetine, düşüncesine, rütbesine ve statüsüne göre karar vermemesini simgeler. Yani adalet dağıtan hiçbir şeyden etkilenmemelidir. Bakireliği ise bağımsızlığı simgeler.

Aslında çoğu ülkede adaleti sağlayanlar erkek olmasına karşın adaletin sembolü neden bir kadın !!!Hiç düşündünüz mü ? Oysa savaşları başlatan, barışı imzalayan,ordular kuran, mahkemeler, avukatlar, savcılarla içiçe  irtibatta olan hep erkekler değil midir ?

***

Adaletin sembolü antik yunan mitolojisinde “Thimis” ismiyle adalet ve düzeni sağlayan bir tanrıçadır. Ve tanrıların yaşadığı yerde düzeni sağlayan “thimis” dir. Avrupa da hukuksallıkları ile övünen ülkeler, özellikle Fransızlar, bu bayanı çok severler ve ülkelerinin birçok yerinde, gözleri kapalı, elinde kılıç ve terazisi ile bu bayanın heykeli bulunur.

***

Dünya çapında hukukun üstünlüğünün geliştirilmesi için çalışan “Dünya Adalet Projesi’nin “ (The World Justice Project-WP) 102 ülke arasında yaptığı araştırmada (yıl 2015)Türkiye kaçıncı sırada biliyor musunuz ? Lübnan, Madakaskar, Zambiya ve Tarzanya’nın da gerisinde 82. Sırada.En üst sıralarda ise , İsveç, Yeni Zelanda, Norveç, Danimarka gibi ülkeler yer alıyor.

Adalet vatanın temelidir. Vatan sınırları içinde yaşayan insanlar devletlerine adil olduğu için güvenmeli bu güven çerçevesinde hakkının korunacağını bilip, vatandaşlık görevlerini yerine getirmeye çalışır.

Adalet duygumuz kaybolmasın, aksi halde insan olmanın gereklerinden en mühimi eksik kalmış olur.Bu devlet için de elzemdir, kişi için de elzemdir.