BOSNA'DAKİ SAVAŞIN KAPANMAYAN YARASI: MAYINLI ARAZİLER

Emre Baştuğ - Bosna'daki savaşı (1992-1995) sonlandıran Dayton Barış Anlaşması'nın imzalanmasının üzerinden 22 yıl geçse de savaş döneminden kalan mayınlar bugün de insan hayatını tehdit ediyor.

Yüz binden fazla sivilin hayatını kaybettiği Bosna Savaşı, 21 Kasım 1995'te ABD'de paraf edilen Dayton Barış Anlaşması ile sona ermişti. Silahlı çatışmalar o tarihte son bulsa da savaş yıllarında döşenen mayınların neden olduğu risk birçok bölgede sürüyor.

Savaşın ardından başlayan mayın temizleme faaliyetleri devam ederken bugüne kadar meydana gelen bin 754 mayın patlaması nedeniyle çoğu sivil 615 kişi yaşamını yitirdi, bin 139 kişi yaralandı ya da sakat kaldı.

Genellikle kırsal kesimlerde odun veya hurda toplayanların ya da uyarı levhalarını dikkate almayan çocukların girdiği mayınlı araziler, yüz binlerce kişi için risk oluşturmaya devam ediyor.

Saraybosnalı Damir Vatres, 1995 yılında Sırp askerlerinin başkent Saraybosna'daki Dobrinja semtinde düzenlediği saldırının ardından bölgeye bırakılan oyuncak görünümlü mayının patlaması sonucu elini kaybetti.

Henüz 6 yaşındayken elini kaybeden Vatres, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evlerinin önünde oynarken kaçan topu almak için gittiği terk edilmiş alanda bulduğu oyuncak arabayı cebine koyduğunu anlatarak "Sonra eve gittim. Yemek yedikten sonra apartmanın girişine oturarak bulduğum arabayla oynamaya başladım. Oyuncağa biraz sert basınca o an elimde patladı." diye konuştu.

Vatres, patlamanda her yanının kana bulandığını söyleyerek "Apartmana girmek için kapıdaki demir parmaklıkları tutmak istediğimde elimin olmadığını, patlamada koptuğunu o an fark ettim." dedi.

Komşusunun kendisini görür görmez hastaneye götürdüğünü anlatan Vatres, patlamada elinin koptuğunu ve bir gözünün zarar gördüğünü söyledi.

Vatres, temizleme işlemi devam etse de hala mayınlı alanlar bulunduğuna dikkati çekerek ailelerin çocuklarını özellikle dağlık alanlarda uyarması gerektiğini vurguladı.

Özel bir şirkette çalışan Vatres, devletin kendisi gibi mayın mağdurlarına yeterli destek sağlamadığını ifade etti.

51 mayın temizleme uzmanı can verdi

Ülke topraklarının yüzde 2,13'üne tekabül eden mayınlı arazilerde, mayın temizleme uzmanları da ölümle burun buruna çalışıyor. 1996 yılından bu yana 51 mayın temizleme uzmanı, temizleme faaliyetleri sırasında meydana gelen patlamalarda yaşamını yitirdi.

Saraybosna yakınlarındaki Zoranovici kasabasında mayın temizleme faaliyetlerine katılan Muhammed Dulovic, zorlu arazi şartlarında hayatını riske atan uzmanlardan biri.

11 yıldır mayın temizleme işi yapan üç çocuk babası Dulovic, geçen yıllarda çalışma esnasında meydana gelen patlamalarda iki yakın arkadaşının yanında can verdiğini söyledi.

Dulovic, tehlikeli olsa da yaptığı işten memnun olduğunu, zira insanlar için faydalı bir iş yaptığını belirten "Bazen kötü hissediyorum. Çünkü ülke genelinde hala mayınlar var. Biraz da korkuyorum. Bu da normal." dedi.