Özel Optimed Hastanesi Ortopedi Ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Recep Çalışkan:

Çerkezköy Özel Optimed Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Recep Çalışkan, çocuklarda yaralanma öyküsünün çok dikkatli değerlendirilmesi gerektiğini söyleyerek, "Bazen çok basit diye düşünülüp araştırılmayan durumlarda önemli yaralanmalar ve kırıklar gözden kaçabilir" dedi.

Op. Dr. Çalışkan, çocuk kırık ve çıkıkları hakkında bilgi verdi. Yaz mevsiminin çocuk kırıklarının da arttığı bir mevsim olduğunu belirten Op. Dr. Çalışkan, yüksekten veya oyun ve koşma esnasında düşmeler ile trafik kazalarının çocuk kırıklarının en büyük nedenleri olduğunu dile getirdi.

Çocuk yaralanmalarının değerlendirilmesinin bazen kolay olmadığını söyleyen Op. Dr. Çalışkan, "Bunun önemli nedeni çocukta birden çok yaralanma bulunabilmesi ve çocuklarla iletişimin her zaman çok kolay olmamasıdır. Kaza geçiren bir çocuk görüldüğünde öncelikle solunum ve dolaşımı kontrol edilmelidir. Kas ve hareket sisteminde boyun, kol ve bacaklardaki eklem ve kemiklerdeki kırık ve çıkıklar tek tek değerlendirilir. Çocukta kol ve bacakta bozulma, anormal hareket olup olmadığına bakılır. Kırık olan bölgede hareket ettirememe söz konusu olabilir. Ciltte yara olup olmadığı tedavide önem taşır. Nazikçe yapılan değerlendirmeden sonra zedelenen bölge dikkatlice sabitlenir. Eldeki imkanlara göre sabitleme bir ağaç parçası veya bir mukavva kartonla da yapılabilir. Sabitleme yapılırken çok sıkmamak önemlidir. Hasta fazla kıpırdatılmadan kısa zamanda en yakındaki hastaneye götürülmelidir. Hastaneye getirilen çocukta his ve nabız muayenesi yapıldıktan sonraki en önemli değerlendirme problemli yerlerin röntgen çekiminden sonra yapılmaktadır" ifadelerini kaydetti.

BÜYÜME FİLİZİ KIRIKLARINA DİKKAT

Çocuklarda epifiz diye adlandırılan büyüme filizi kırıklarının da önemli kırıklardan olduğunu sözlerine ekleyen Op. Dr. Çalışkan, büyüme filiz kırıklarından sonraki zedelenmelerin ileri yaşlarda kısalık ve eğriliklere neden olabildiğini, büyüme filizlerinin değerlendirilmesinin röntgen ile her zaman kolay olmadığını bu durumda özel değerlendirme teknikleri kullanıldığını vurguladı.

Çocuklarda yaralanma öyküsünün çok dikkatli olarak değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çeken Op. Dr. Çalışkan, "Bazen çok basit diye düşünülüp araştırılmayan durumlarda önemli yaralanmalar ve kırıklar gözden kaçabilir. Bunun sonucunda tedavi gecikip kalıcı sakatlıklar meydana gelebilir. Unutulmamalıdır ki basit düşme ve yaralanmalarda istirahat ile şikayetler kısa sürede geriler. Gerileme olmaması durumunda çocuk hekime götürülmelidir. Çocuklarda bağlar kemiklerde daha güçlüdür. Bu nedenle yetişkinlerde bağ yırtığına neden olan yaralanmalar, çocuklarda kırığa neden olabilir. Bu sebeple el bileği, ayak bileği ve diz burkulmaları önemsenmelidir" açıklamasında bulundu.

"ÇOCUKLARDA EKLEM KIKIRDAĞI YARALANMALARI DA ÖNEMLİDİR"

Kıkırdak parçalarının eklem içine dönme yapabileceğini ve eklemde bozulmaya neden olabileceğini söyleyen Op. Dr. Çalışkan, bu nedenle çocuklarda eklem kıkırdağı yaralanmalarının da önem arz ettiğini kaydetti.

Çocuk kemiklerinin erişkinlere göre çok esnek olduğunu dile getiren Op. Dr. Çalışkan, "Bunun iyi tarafı çok fazla düşen çocuklarda yetişkinlerdeki düşme oranlarından daha az oranda kırık olmasıdır. Ayrıca perost denen kemik zarı çok kalındır. Bütün bunların sonunda yetişkinlere göre çok parçalı kırık olması çocuklarda çok çok azdır ve kırık kaynaması çok hızlıdır. Kemiklerdeki farklılık nedeniyle çocuklara has kırıklar olur. Kemik zarının sağlam kaldığı kırıklarda yeliş ağaç ve torus kırığı denen kırıklar olur. Bunlar ayrışmamış kırıklardır. Bu tip kırıklarda çocukların çok az ağrı duyduğu için aile bunları önemsemeyebilir. Ağrı olmamasına rağmen çocuk elini ve bacağını kullanmayacağından uzun süreli hareket kısıtlılığında doktora başvurulmalıdır. Çocuk kırıkları yetişkinlerden farklı olarak çoğu zaman kırığın düzeltilmesi ve alçı tespiti ile kolayca iyileşebilmektedir. Kırıkta olabilecek hafif açılanma zaman içinde vücut tarafından düzeltilebilmektedir. Çocuklarda en sık görülen kırıklar el bileği ve dirsek kırıklarıdır. Çocuklarda iyileşme hızı çocuğun yaşı ve kırığın yerine göre değişir. Çocuk ne kadar küçükse iyileşme o kadar hızlı olur. Örneğin yetişkinde 3-4 aydan önce kaynamayan uyluk kemiği çocuklarda 3 hafta kadar bir sürede kaynayabilir" dedi.

Çocuklarda ameliyat gerektiren kırıkların da bulunduğunu belirten Op. Dr. Çalışkan, "Eklemi ilgilendiren ayrılmış kırıklarda ameliyat gerekir. En sık ameliyat edilen dirseğin ayrılmış kırıklarıdır. Açık kırık dediğimiz ciltteki yaralanmalar ile birlikte olan kırıklar çok önemlidir. Bu tip kırıklarda tedaviye antibiyotik ve tetanos aşısı ilave edilmektedir. Ayrıca yara temizliği çok önemlidir. Burada gelişebilecek enfeksiyon tedavisi çok zor olan ve bazen bir ömür boyu devam edilebilecek kemik iltihabına neden olabilir. Çocuklarda bağlar sağlam olduğu için çıkıklar çok nadir görülmekte olup en sık görülen dadı çıkığı dirsekteki yarı çıkıktır. Özellikle 1-4 yaşlarında dirseğin hoyratça çekilmesi ile olmaktadır. Bu nedenle çocukların kolunu tutarken dikkatli olunmalıdır. Çok ağrılı bir tablodur. Ortopedi uzmanı tarafından yapılan müdahale ile çok çabuk olarak şikayetleri geriler ve çocuk kolunu hemen oynatabilir. Kırık sonrası alçı takibi çok önemlidir. Aile ilk günlerde alçı yapılan kol ve bacaktaki parmakların dolaşımına dikkat etmelidir. Dolaşımda fark edilen değişiklerde hemen doktora başvurulmalıdır. Alçı içindeki şişlik dolaşımı bozacağı için alçı gevşetilmelidir. Dolaşımın etkilenmesini azaltmak için alçılı uzuv ilk üç gün kalp seviyesinden yukarıda olacak şekilde tutulmalıdır. Böylece dolaşım bozulduğunda alçı gevşetme ve dolayısıyla kırıkta kayma riski azaltılacaktır. Her kırığın kayma, kötü kaynama riski olduğundan kırık çekilen röntgenler ile izlenir. Kayma veya kırıkta açılanma saptanırsa kırık tekrar düzeltilip alçıya alınır. Çekilen grafiler de kaynama saptanırsa alçı çıkarılır. Alçı çıkarıldığında tedavi bitmiş değildir. Sonrasında düzenli bir egzersiz programı verilmelidir yoksa hareket kısıtlılığı kalabilir. Bazen hareketi sağlamak için fizik tedavi gerekebilmektedir" ifadelerini kaydetti.

Op. Dr. Çalışkan, çocuklarda meydana gelebilecek kırığı engellemek için çocukların trafiğin olmadığı, tehlikeli olmayan oyun alanlarında oynamalarına dikkat edilmesi, çocukların araç ile seyahat esnasında iken çocuk koltuğunda oturtulması, büyük çocuklarda ise mutlaka emniyet kemeri takılması, apartmanlarda veya evlerde merdivenlerin kenarlarında korkuluk ve merdivenlerde kaymamak adına bant konulması, yaralanma olduğunda en yakın hastaneye götürülmesi ve yaralanan bölgenin sabitlenmesi, yara varsa imkanlar doğrultusunda temiz bez ile kapatılması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.

Kırıkçı ve çıkıkçı adı altında eğitimi olmayan kişilerin yaptıkları müdahaleler nedeniyle çok sayıda çocuğun sakat kalabildiğine vurgu yapan Op. Dr Çalışkan, çocukların mutlaka hastaneye götürülmesi gerektiğini belirtti.