Çekimleri Kahramanmaraş'ta yapılan belgesel film ''Çomçalı Gelin''

Kahramanmaraş'ta ve Çukurova bölgesinde ''Çomçalı Gelin'' olarak bilinen eski bir yağmur yağdırma ritüelini anlatılıyor.

Yağmur yağdırmak için yapılan törenler ve buna bağlı âdetler çok eskilere dayanır. Yağmur yağdırma törenlerinin belli bir zamanı yoktur. Yağmur duasının amacı yağması geciken yağmurların yağmasını sağlayarak kıtlığı, kuraklığı önlemektir.
Günümüzde yağmur yağdırmak için yapılan ritüeller Müslümanlığın etkisi altında yapılır. Dini temsilci olan hocanın önderliğinde bütün köy halkı yağmur duasına çıkar. Yağmur duası toplumun, kendi gücüyle üstesinden gelemeyeceği bir durumda ritüele başvurmasıdır. Bu törenler, taklit, kılık değiştirme, kurban ve toplu yemeden oluşur. 
Yağmur yağdırma işlemlerine halk, yağmur duası adını vermektedir. Çocuklarsa buna değişik yerel adlar takmışlardır; “bodi, bodi bostan, dodu, gode, gode gode, göde göde, gelin, gelin gok, çomça gelin, çömçe gelin, kepçe gelin, çullu kadın, kepçe kadın, çalı gezme, çulla kepçecik” vb. Trakya ve Balkanlarda da “dedule ve dodole” adıyla aynı âdet yaygın bir biçimde sürdürülmektedir. Ayrıca Çin kültüründe, Akadlarda, Sami dinlerinde de bu tür törenlerin yapıldığını biliyoruz.
Yağmur dualarının kökeninde kutsallık yatar. Doğayla barışık olmak dileği bir takım ibâdetler ve ritüellerle tamamlanır.
Orta Asya'dan 2000 yıl öncesinden günümüze kadar gelen Türk kültüründe de yağmur yağdırma ritüelleri bulunmaktadır. Ancak günümüz de unutulmaya yüz tutmuştur. Halen günümüzde bu ritüel Orta Asya Türk ülkelerinde Balkanlar da Anadolunun bir çok ilinde yapılmaktadır. Birden fazla isimle adlandırıldığı için farklı farklı coğrafyalar da bir den fazla isimle bilinir. Çukurova ve Kahramanmaraş bölgesinde ise bu ritüel ''ÇOMÇALI GELİN'' olarak bilinmektedir.
Ağırlıklı olarak çocukların yerine getirdiği bu yağmur yağdırma ritüeli; bir grup çocuğun birleşip bir değneğin üzerine tül geçirip maket bir kafa yerleştirip gelin şekli vermesiyle oluşur.
Daha sonra ev ev dolaşılır mani söylenir ; Çomçalı gelin çom ister Bir kaşıcık yağ ister Yağ olmassa bal olsun Benim gönlüm hoş olsun Yağ verenin oğlu olsun Bulgur verenin kızı olsun
Her evden bulgur, salça, yağ, vb. yemek yapımında kullanılan malzemelerden istenir. Ev sakinleri çocukları kırmayarak verirler. Her evden Çomçalı Gelin'in(maket) üzerine su dökülür. Bu su dökme işlemi genel olarak ; çomça, (Çukurovada kepçe'ye verilen isim) tas,tencere veya bir satır (kova) ile gerçekleşir. Daha sonra toplanan bu erzaklar biryere götürülür ve yemek yapılır Ör. Çiğ Köfte.. 
Çocukların duası ile ritüel tamamlanmış olur. Günümüzde yağmur yağdırma törenlerine İslamiyet öncesi Orta Asya kültüründe de var olan, Anadolu’da İslami renge bürünmüş bir âdet diyebiliriz. 
Her şeye rağmen bu gelenek hala bir yerlerde gerçekleştiriliyor. Unutulmaya yüz tutmuş bu geleneği belgesel projesinde gerçekleştireceğiz ve unutulmuş bu geleneğimizi insanlarımıza tekrar hatırlatacağız.

Yazan/Yöneten:Gökhan Metin Bozokul

asdasdasd.jpg

14434962_1363790226966258_3959794253989609549_o.jpg

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.