1975 yılında, Lübnan İç Savaşı’nda, Beyrut’ta, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin yardımıyla, Agop Agopyan tarafından kurulan ASALA, 1975 – 1985 yılları arasında, Türkiye dâhil olmak üzere, dünya genelinde, 16 ülkede sivil, mülki ve diplomatik hedeflere karşı terör eylemelerinde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi terör örgütüdür.

Agop Agopyan’a göre, ASALA’nın temel amacı, Ermeni ilkesinin dünya kamuoyuna tanıtılması ve yurtdışındaki Ermeni toplumunda milliyetçi duygunun yükseltilmesiydi.

ASALA, kendi milliyetçi hedeflerinin yanı sıra benzer eğilimleri olan uluslararası silahlı örgütlerle de işbirliği yapmıştır.

Bağımsız bir Ermenistan kurmak, Ermeni Tehciri’ni Türkiye Cumhuriyeti’ne soykırım olarak kabul ettirmek ve tazminat ödettirmek için çalışan ASALA, 1980 – 1990 yılları arasında, ABD’nin terör örgütü listesinde yer almaktaydı.

Amerika’nın 2001 yılında hazırladığı “Yabancı Terörist Örgütler” ve “Ülkeye Girişi Yasak Teröristler” listelerinde yer alan ASALA, Birleşik Krallık’ın “Yasadışı Gruplar” listesine ve Avustralya, Kanada, Avrupa Birliği’yle Rusya’nın “Tanımlanmış Gruplar” listelerine dâhildir.

ASALA’ya mal edilen saldırılar farklı kaynaklarda değişiklikler arz etmektedir. Öyle ki; Amerikan hükümet kaynaklarına göre, 1968 yılından itibaren, ASALA, 84 olayda, 299 kişiyi yaralamış, 46 kişiyi de öldürmüştür.

Yunanistan ve Suriye İstihbarat Servisleri’nin eğitim, öğrenim ve lojistik destek kolaylıklarından yararlanan ASALA, 1970’li ve 1980’li yıllarda, genelde Türk hedeflere saldırmıştır ve değişik nedenlerle, Madrid ve Los Angeles’ta yabancı havayolları ofislerini bombalamıştır.

1979 yılından itibaren eylemleri artan ASALA, 21 ülkenin 38 şehrinde, 39’u silahlı, 70’i bombalı, biri de işgal şeklinde olmak üzere, 110 silahlı terör saldırısında bulunmuştur. Ki; bu saldırılarda, 42 Türk diplomatla 4 yabancı uyruklu kişi hayatını kaybetmiş, 15 Türk ve 66 yabancı uyruklu kişi yaralanmıştır.

ASALA’nın Türkiye’deki ilk terör eylemi, 7 Ağustos 1982 tarihinde, Ankara Esenboğa Havalimanı’nda gerçekleştirdiği bombalı saldırı olmuştur. Saldırı sonucunda, 9 kişi hayatını kaybetmiş, 72 kişi de yaralanmıştır.

1983 yılının Temmuz ayında Paris Orly Havaalanı’nda gerçekleştirdiği, 8 kişinin öldüğü, 52 kişinin yaralandığı katliamdan sonra, ASALA, birçok ufak gruba bölünmüş, zamanla örgüt içi çekişmeler ve anlaşmazlıklar ortaya çıkmıştır.

1985 yılından sonra kayda değer bir eylem gerçekleştirmeyen ve Ermeni halkından da yeterli destek görmeyen ASALA, 1994 yılında eylemlerini sonlandırmıştır.

AGOP AGOPYAN

1951 yılında, Irak’ta, Harutün Tokaşyan adıyla doğan Agop Agopyan, Lübnan’a göç ettiği zaman, çeşitli siyasi gruplara ve silahlı örgütlere katılmıştır. 1975 yılında, Beyrut’ta, iki arkadaşıyla kurduğu ASALA’nın başına geçen Agopyan, dünyanın çeşitli yerlerindeki Türk diplomatlara ve ailelerine suikastlar düzenlemiştir.

ÖLÜMÜ MUAMMA

Fransız polisinin gerçek isminin Bedros Havanasyan olarak duyurduğu Agopyan, 1988 yılında, Atina’da ölü bulunmuşsa da, ölen kişinin o olmadığı iddia edilmiştir. Bazı kaynaklar ise, ölüm nedenini ASALA içindeki iç hesaplaşmalar olarak gösterirken, bazı kaynaklar, Agopyan’ın Türk anti-terör timleri tarafından öldürüldüğünü iddia etmiştir.