Mesleki ve Teknik Eğitimciler Derneği Başkanlığı ve BASEK Bilim ve Teknik Liseleri Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Özer Gürbüz, 22.09.2017 tarihinde; ‘Eğitim Sistemindeki Problemler ve Çözüm Önerileri’ konulu bir yazı yayınladı. Bu ilginç yazıyı siz kıymetli okurlarımla paylaşmak istedim.

Mevcut Eğitim sistemimiz Seçme – Yerleştirme üzerine kuruludur. Seçme işlemi her aşamada ‘sınav’ ile olduğundan öğrencilerin hayatı yarış atı gibi dershane, özel ders, etüt vs de geçmektedir. Bu sistemde yetenekler heba olurken, sınav başarısının hayatta başarıyı sağlamadığı açıktır.

Seçme – Yerleştirme (SY) yerine Yerleştirme – Seçme (YS) sistemine geçilirse her şey değişir. Buna göre: 4+4+4 sisteminde ilkokul, ortaokul ve Lisenin ilk yılı öğrenciler evlerine en yakın okullara yerleşir. Tüm okullarda ilk yıl ortak müfredat uygulanır.

MEB tarafından oluşturulan denetim ekibi bütün okulların ilk sınıflarını denetler öğretmenlerle görüşür, yıl içinde merkezi akademik değerlendirme sınavları, yetenek sınavları, beceri ve eğilim sınavları yapar.

İlkokul 1.sınıf sonunda Üstün Zekâlılar ve Üstün Yetenekliler tespit edilir. Bu çocuklar MEB in açtığı Yıldızlar okuluna toplanır. Özel eğitimle desteklenir. Ortaokul 1 sınıf sonunda: Öğrenciler yetenek eğilim ve başarılarına göre Bilim, Teknik, Sanat ve Spor alanlarına yönlendirilir. Akademik olarak ortak eğitim verilir. Yetenekleri, Sosyal Eğitimleri, Derce ve Madalyalar için ek puan verilir.

Lise 1.sınıf sonunda: Bilim ve Teknik alanlarını seçer ya da yönlendirilir. Bilim alanında devam edenler 2.yılın sonunda Fen ve Sosyal bölümlere ayrılır. Teknik alanı seçenler 2.yılın sonunda Meslek ve Teknik bölümlere ayrılır. Yeteneklerini geliştirenlere ek puan verilir.

Buna göre; Bilim ve Teknik alanından mezun olanlar Üniversitelere, Sanat, Spor ve Meslek alanını bitirenler 2 yıllık Yüksek Okullara yönlendirilir. Hem çalışıp hem okuması sağlanır.

2 Yıllık Yüksek Okullar MEB’e bağlı ve Liselerin devamı olarak tamamlayıcı, 5.seviye eğitim verirler. 4 Yıllık fakülteler üniversitelerin bünyesinde eğitim verir. MEB e bağlı yüksekokullara geçiş Sınavsız olur ya da aynı Lise bünyesinde açılan tamamlayıcı eğitimle 5. Seviye eğitimini tamamlar. İş hayatına atılır.

Yüksek Öğretim Kurumu’nun adı ÜAK (Üniversiteler Arası Kurum) olur. Üniversiteler 1.yıl seviye belirleme yılı olarak her müracaat edeni Ön kayıt yapar ya da bazı çok tercih edilen Üniversiteler kendileri eleme sınavı yaparak mevcut kontenjanlarının 3 katına kadar öğrenci ön kayıt olarak kaydeder.1.yıl ortak müfredat uygulanır. Yılsonu başarı sıralamasına göre öğrenci istediği bölüme kesin kayıt yaptırır. Üniversiteye girişte sadece akademik başarı puanı değil sosyal, yetenek derece madalya puanları da etkili olur.

Sonuç olarak:

1- Seçme ve Yerleştirme yerine Yerleştirme ve Seçme Sistemine Geçilmelidir.
2- 4+4+4 sisteminde ilk yıllar seçme yılı olmalı. Bir sınavla değil 1 yıllık performansa bakılarak seçme yapılmalıdır.
3- Ortaokullarının hepsi Ahi Evran anlayışında okullar olmalı. İlk yıl tüm ortaokullarda Din ve Ahlak dersleri verilmelidir. İmam Hatip ismi kaldırılarak, Din ve Ahlak dersleri tüm ortaokullara (AHİEVRAN) yaygınlaştırılmalıdır.
4- 2 yıllık Yüksekokullar, YÖK ten ayrılarak MEB’e bağlanmalıdır.
5- YÖK’ ün adı ÜAK (Üniversiteler arası Kurum) olmalıdır.
6- 2 yıllık Yüksekokullar Liselerin bünyesinde ya da büyük işletmeler tarafından Özel Sektör tarafından açılabilmelidir.
7- Özel okullar da aynı Üniversiteler gibi 4+4+4 lerin ilk sınıflarında kendilerine gelen talep doğrultusunda ya binası yeterliyse kontenjanının 2 katına kadar kayıt alıp yılsonunda seçme yapabilirler, ya da kontenjanının 2 katından fazla talep alan okullar eleme sınavı yapabilirler. 1.yılın sonunda okula yerleşme başarısını gösteremeyen öğrenciler ya diğer özel okullara ya da devlet okullarına kaydolabilirler.

Bu sistemin uygulanmasında adil davranılırsa, Türkiye’nin gelişmesinde ve kalkınmasına çok önemli bir etkisi olacaktır. Raporumun dikkate alınacağını ümit eder, memleketimiz için hayırlara vesile olmasını temenni eder, Saygılarımı sunarım.

Ben, anlatılan sistemden bir şey anlamadım; ‘Allah Bu Necip Millete Yardım Etsin’ diyerek dua etmekten başka çaremiz yok diye düşünüyorum. Bilmem yanılıyor muyum?