(25 Nisan 1920 -27 Ekim 1923)

18 Mart 1920'de İngiliz işgal kuvvetleri Meclis-i Mebusan'daki Heyeti Temsiliye milletvekillerini tutukladı ve sürgüne gönderdi. Bu tutuklamalardan sonra 18 Mart 1920'de Meclis-i Mebusan kapandı.

Atatürk, bunun üzerine Heyet-i Temsiliye'yi temsilen meclisi Ankara'da toplanmaya çağırdı ve 21 Nisan 1920'de yayınladığı bir bildiri ile meclisin 23 Nisan 1920'de toplanacağını duyurdu. 23 Nisan Cuma günü Hacı Bayram Camii'nde kılınan Cuma namazının ardından dualar ile meclis açıldı.

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Meclis-i Mebusan üyelerinden oluşan 324 milletvekili ile kurulan meclis, zorluklar nedeniyle 115 milletvekili ile açıldı. Aynı gün gerçekleşen toplantıda meclis adının "Türkiye Büyük Millet Meclisi" olmasına karar verildi. 23 Nisan 1920 tarihinde, parlamento geleneklerine göre, en yaşlı üye olan Sinop Milletvekili Şerif Bey (d. 1845), Başkanlık kürsüsüne çıktı ve konuşma yaparak Meclis'in ilk toplantısını açtı.

TBMM, 24 Nisan 1920 günü yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal (Atatürk')ümeclis başkanlığına seçti. Atatürk, kendi öncülüğünde kurulan TBMM'nin başkanlığını Cumhurbaşkanı seçildiği gün olan 29 Ekim 1923 tarihine kadar sürdürdü.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmadan önce Türkiye Büyük Millet Meclis Hükümetleri vardı. Gelin bunları sıra ile tanıyalım…ilk önce şu kavramları öğrenelim: Hükümet’e, 1920 ile 1947 yılları arasında “İcra Vekilleri Heyeti (Kabine ) denilmiştir.

Başbakan’a, 1920 – 1923 yılları arasında “İcra Vekilleri Heyeti Reisi” 1923’den sonra “Başvekil” denilmiştir.

Hükümet(Kabine, Bakanlar Kurulu) üyelerine 1946’ya kadar “Vekil” denilmiştir.

1. GEÇİCİ YÜRÜTME KURULU

(Muvakkat İcrâ Encümeni) 25 Nisan 1920- 03 Mayıs 1920

Başbakan: Mustafa Kemal Paşa ( Atatürk), BMM, Başkanı

Mili Savunma Bakanı : Fevzi Paşa (Çakmak)

Dışişleri Bakanı: Bekir Sami Bey (Kunduh)

Adalet Bakanı : CelâleddinÂrif Bey

İçişleri Bakanı: Cami Bey( Baykut)

Maliye Bakanı: Hakkı Behiç Bey (Bayiç)

2. 1’İNCİ FEVZİ PAŞA KABİNESİ

(3 Mayıs 1920 -19 Mayıs 1921)

Başbakan: Fevzi Paşa (Çakmak)

Dinişler Bakanı: Mustafa Fehmi(Gerçeker)

İçişleri Bakanı: Cami Bey(Baykurt), Nazım Bey (Öztelli, Remok), Refet Paşa (Bele), Atâ Bey,

Adalet Bakanı: CelâleddinÂrif Bey, Yusuf Kemal Bey(Tengirşenk), Hâfız Mehmet Bey

Bayındırlık Bakanı: İsmail Fazıl Paşa, Ömer Lütfi Bey,

Dışişleri Bakanı: Bekir Sami Bey (Kunduh, Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk)

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı: Dr. Adnan Bey(Adıvar)

İktisat Bakanı: Yusuf Kemal Bey(tengırşenk), Mahmur Cêlal Bey (Bayar)

Milli Savunma Bakanı: Fevzi Paşa(Çakmak)

Maliye Bakanı: Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Ferid Bey (Tek)

Milli Eğitim Bakanı: Dr. Rıza Nur, Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver)

3. FEVZİ PAŞA KABİNESİ

(19 Mayıs 1921 -12 Temmuz 1922)

Başbakan: Fevzi Paşa (Çakmak)

Dışişleri Bakanı: Mustafa Fehmi Efendi (Gerçeker), Abdullah Azmi Efendi

Milli Savunma Bakan: Fevzi Paşa(Çakmak), Kazım Paşa(Özalp)

Adalet Bakanı:Refik Şevket Bey( İnce)

Maliye Bakanı: Hasan Bey ( Saka), Hasan Fehmi Bey (Ataç)

İçişleri Bakanı: Atâ Bey, Refet Paşa (Bele), Ali Fethi Bey ( Okyar)

İktisat Bakanı: Mahmut Celan Bey(Bayar), Sırrı Bey, Hasan Bey (Saka)

Milli Eğitim Bakanı: Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Vehbi Bey (Bolak)

Bayındırlık ve Sosyal Yardım Bakanı: Dr. Refik Bey ( Saydam), Dr.Rıza Nur.

Dışişleri Bakanı: Yusuf Kemal Bey (tengirşenk)

4. HÜSEYİN RAUF BEY KABİNESİ

(12 Temmuz 1922- 4 Ağustos 1923)

Başbakan: Hüseyin Rauf Bey (Orbay)

Dinişleri Bakanı: Abdullah Azmi Efendi, Mehmet Vehbi Efendi (Çelik)

Genelkurmay Başkanı: Fevzi Paşa (Çakmak)

Milli Savunma Bakanı: Kâzım Paşa (Özalp)

Dışişleri Bakanı: Yusuf Kemal (Tengirşenk), İsmet Paşa (İnönü)

Maliye Bakanı: Hasan Fehmi Bey (Ataç)

Adalet Bakanı: CelâleddinÂrif Bey, Rıfat Bey (Çalıka)

İktisat Bakanı: Mahmut Esat Bey (Bozkurt)

Bayındırlık Bakanı: Reşat Bey (Kayalı)

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı: Fuat Bey (Umay)

İçişleri Bakanı: İsmail Safa Bey( Özler), Ali Fethi Bey(Okyar)

5. 1’İNCİ ALİ FETHİ BEY KABİNESİ

Başbakan: Ali Fethi Bey (Okyar)

Dışişleri Bakanı: İsmet Paşa (İnönü)

Dinişleri Bakanı: Mustafa Fevzi Efendi (Sarhan)

Milli Savunma Bakanı: Kâzım Paşa (Özalp)

Milli Eğitim Bakanı: İsmail Safa Bey(Özler)

Ekonomi Bakanı: Mahmut Esat (Bozkurt)

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı: Dr. Rıza Nur

Maliye Bakanı: Hasan Fehmi Bey (Ataç)

Adalet Bakanı: Seyit Bey

Bayındırlık Bakanı: Zülfü Bey(Tiğrel)

Genelkurmay Başkanı: Fevzi Paşa (Çakmak)