Türkiye'nin 81 ilini gezmiş görmüş biriyim, Muş ilimizi daha önce  çevre yolundan Erzurum istikametine giderken 1989 ylında uzaktan görmüştüm. Nasip oldu Ağustos ayında bir yakınımı ziyaret amacıyla gittiğim Muş'ta şehir merkezini de görme gezme fırsatı buldum.

Dört gün imkan dahilinde gezdiğim Muş ılımız daha öncede ulusal medyada yaşanabilir kentler arasında en sonuncu gösterilmişti, tablodan resimden görmekle gidip görmek arasında siyahla beyaz arasındaki gibi fark var.

90 bine yaklaşan nüfu,s şehri merkezin de göçebe çadırları gibi dağılmış yığma bir kent göruntusunde; Son 50 yılda hiç bir sahada planlı bir gelişme kendini göstermemiş. Şehir imara aykırı yapılaşma ile binalar iç içe girmiş vatandaş adeta betona boğulmuş, kaldırım yok, yollar yetersiz ve sağlıksız durumda; bu günlerde her yer kazılmış altyapı çalışmaları yapılıyor fakat göz boyama çalışma gibi sanki 26 Ağustosta Cumhurbaşkanı gelecek diye bır günlükte olsa güzel olsun mantığıyla çalışılıyor, takılan boruların çaplarına baktım 3-5 yıl sonra yetersiz kalacakları gun gıbı ortada, yine aynı yeri 5 yıl sonra kazıp boruları değiştirecekler.

YENİ MUŞ İÇİN KOLLAR SIVANMALI

 Alt yapı çalışması yapılmış olmak için yapılmaz en az 20 yıl düşünülür gelecek 50-100 yıl düşünülerek planlama yapılır. Çağdaş modern Muş hiç hayal edilmemiş ve onun içinde bir çalışma maalesef yapılmamış. Kenttin doğru ve sorun olmayan bir meselesi yok, her şey sorun bu kadar sorun İstanbul merkezde yoktur. Kadir Topbaş ta buraya gelse yapacağı bir şey yok bu yapıyı kendi oluruna bırakıp yeni bir kent merkezi inşasına başlamak gerekir. Onarmaya harcanacak parayla yeni kent kurulabilir, bu hayal değil yeni Muş için bu günden temeli atılırsa gelecek yıllarda yapılaşma oradan başlar devam eder.

ÜNİVERSİTE YANLIŞ YERE KURULMUŞ

 Muş Üniversitesi yanlış bir alana kurulmuş, dışarıdan bakıldığında Üniversiteden öte Yarı açık cezaevine benziyor, Üniversiteye görsellik katmak için eldeki imkanlar zorlanmalı, yeni kampus alanı içinde kent merkezine yakın kendi arazileri üzerine planlanma yapılmalı. Muş kent merkezi yaşanabilir kent haline dönüştürülmezse,  bu üniversiteye donanımlı hocalar getirmekte, gelenide Muş'ta tutmakta zorlanılır.

MUŞ'LULAR BİR BİRİNİ SEVMELİ

Muş insanı kentini çocuklarının geleceğini önemsemek zorundadır, biri birini sevmeyen biri birine haset eden, çekemeyen bir biri ile çekişen toplumların büyüme gelişme şansı olmadığı gibi hakkı da olamaz.

 Muş'lular biri birini sevmeli bu şehrin sorunu hepsinin sorunu olmalı, siyaseten bu kenti omuzlayacak Muş sevdalısı bir kaç isme kentin akıl adamları gidip aday olmalarını istemeli arkasında durmalılar. Muşlu aydınlar 5-10-20 yıllık hedefler toplumun ününe koymalı ve takıp etmeliler.

Muş için kaygı duyan kimseleri parti ayrımı yapmaksızın İlin Valisi Belediye Başkanı bir araya getirmeli, bir araya gelen STK lar akil adamlar Muş Platformu adıyla bir çatı altında buluşmalı. Bu söylediklerim ütopya değil bu kentte bu amaçla doğru adamlarla, doğru zamanda, doğru adımlar atıldı mı sonuca ulaşılır.

 Bu kentin avantajı da var her şey o kadarda kötü değil, kent merkezi teröre pirim vermemiş kent merkezi güvenli, güvenlik bu kenti kalkındırmak için olmazsa olmazdır. Bu huzura sahip çıkılacak bununla beraber Muşlu çocukların daha güvenli ve yaşanabilir bir Muş ta yaşamaları için elbirliğiyle çalışılacaktır.

BASIN BIR VE GÜÇLÜ OLMALI

Muş merkezde 8 günlük gazete olması 80 bin nüfuslu bir yerde fazlalıktır, gereksizdir. Bu durum gazete çıkaranlar ağır yük maliyet getirir gazetelerin kendi aralarında anlaşarak 2 gazeteye bırleşerek  içeriği zengin münderecatı güzel gazete çıksa ve Muşlularda abone reklamla desteklerlerse basının güçlü sesi daha gür çıkar bu durumda Muş un sorunlarını seslendirmekte daha etkılı olurlar. Basını güçlü bir kentin kalkınmamamsı da mümkün değildir.

PAZAR YERLERINNE IHTIYAÇ VAR

Muş ta dışarıdan gelecek misafirler içinde Muşluların ihtiyacı içinde pazar yerine ihtiyaç vardır, yöresel ürünlerin satıldığı bir kaç işyerinin olduğu bir muhite ihtiyaç var, iş hanı iş merkezler için Belediye yatırım yapacaklara imkan yer sağlamalı iş yerleri derli toplu olmalı. İş yerlerinin hijyen olarak denetimi de ayrı bir mesele, her Muşlu kentini temiz tutmalı, cadde ve sokaklara gelişigüzel çöp dökmemeli bırakmamalı. Apartman kültürünün yeni yaygınlaştığı sitelerde gönüllü kuruluşlar ve Valilik apartman kullanımı, birlikte yaşama kültürü ve haklarıyla ilgili herkesi aydınlatıcı eğitici seminer konferans ve site sohbetleri gerekirse tiyatrocularla bunu destekleyici skeç tiyatrolar oynatılmalı. Bilmemek sorun değil öğrenmemek sorun.

BİRİBİRİYLE UĞRAŞILMAMALI, MUŞ ÖNCELİK OLMALI

Muş ta değişik kesimden insan gruplarıyla bir araya geldim çay kahve içtim ilk selamlaşmadan sonra Muşlular biri birini konuşuyor, biri birleriyle insanlar uğraşmayı biri birini konu etmeyi bırakmalı, biri birine sarılmalılar. Başka Muş yok; cenazesinde altına girip omuz vereceğin hemşerilerinin arkadaşının gıybetini yapma kente de kendine de yarar sağlamaz.

MURAT KÖPRUSU MUŞA FAYDA SAĞLAMALI

Tarihi Murat köprüsü muhteşem bir eser, bu civardan transit geçenleri bu köprüye getirecek proje yapılmalı her geçen kişi yarım saat bir mola verse bir çay içse Muş un tanıtımına ve ekonomisine katkı sağlamış olur.

TARİHİ GÖLGELEMEYELİM

Toki konutları civarında 3-4 camı gördüm biri Ulu Camii muhtemelen Selçuklu eseri olan bu camiler restore edilmeli vakıflar genel müdürlüğü bunları yapıyor. Fakat üzüldüğüm Muş'u simgeleyen bu tarihi camilerin çok yakınına adeta bitiştiğine imar izinleri verilip yüksek binalarla perdelenmiş adeta camiler boğulmuş binaların gölgesinde kalmış. Ecdat yadigarlarları bu kadar değersiz olmamalı bunları sahiplenmeliyiz bizlerde bu emaneti gelecek nesillere aktarmalıyız.

Kentin güney noktasında seyir tepesi var bir iki restoran, çay evi yapılmış buraya özel  idare iyi bir tesis yapabilir, yolları berbat kenti iyi bir açıdan izlemeye fırsat tanıyan bu nokta imarda yazlık dubleks evler içinde kullanılabilir.

MUŞ GENÇLERİ ÇAY OCAĞINA KAHVEYE MAHKUM EDİLMEMELİ

Muş ta sportif faaliyet gözlemleyemedim 20 yıl evvel Muş spor vardı başarılıda bir takımdı Muş gençlerini sosyal kültürel ve sportif açıdan geleceğe hazırlamak hepimizin görevi, insanları çay ocağı ve kahvehaneye hapsederek Muş u geleceğe taşıyamayız.

CUMHURBAŞKANININ GÖZÜNÜ BOYAYAMAZSINIZ

26 Ağustosta Sayın Cumhurbaşkanımı Recep Tayyip Erdoğan gelecek gelmeden il yöneticileri yapılmayan bir dizi hizmeti yapılmış gibi boyayıp cilalayıp önüne indireceklerdir. Cumhurbaşkanı gittikten sonra, Muşlular yine kendi kaderleriyle baş başa kalacaklardır.

 Muş perişan geri kalmış ve yaşanabilir kent olmaktan çıkmış bu nedenle de dışarı sürekli göç vermekte. Halimizi gizlememiz saklamamızın bize de kente de faydası yok. Suriye de bombalanmış kentlere dönmüş bu şehri ayağa kaldırmak yaralarını sarmak hepimizin görevi.

Bu kentte Bülent Toplu gibi Bülent Avcı gibi Gazeteciler Cemiyet başkanı Emrullah  Özbey gibi değerli aydınların varlığı beni gelecekle ilgili ümitlendiriyor fakat bu iş 3 kişiyle olmaz. Buradan ayrılırken hüzünlü ayrılıyorum ve dilime slogan olarak girdi 'burası Muştur, yazık olmuştur.'