Türkiye iplik üretiminin % 35’ni, mutfak eşya üretiminin % 65’ini, kumaş üretiminin % 10’ nunu gerçekleştiren, aynı zamanda dondurma, kuyumculuk ve ayakkabı üretiminde söz sahibi Kahramanmaraş’ın, ürettiğini anında pazara ulaştırararak ekonomisine ivme kazandırması için e-ticarete önem vermesi gerekmektedir. E-ticaret, internetin yaygınlaşması ile Dünya’da ve ülkemizde son yıllarda yıllık ortalama % 30 oranında büyümekte, bunun sonucu olarak her geçen gün ticarette payını arttırarak klasik ticaretin yerini almaktadır.

Artan internet penetrasyonu ve akıllı telefon kullanımı ile 2016 itibarıyla Türkiye e-ticaret pazarı 30.8 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. Türkiye’de 2013-2016 yılları arasında yıllık ortalama % 30 büyüyen perakende e-ticaret ise , 2016 yılı itibarıyla 17,5 milyar TL'lik bir hacme ulaşmıştır. Türkiye’de tüketicilerin e-ticareti tercih etmelerindeki en önemli neden ise internetten satılan ürünlerin daha ucuz olması olarak gösterilmektedir. Türkiye’de perakende e-ticaretin gelişimine kıyaslandığında Kahramanmaraş’ın bu alanda geride olduğu görülmektedir.

Dünya perakende e-ticaret hacmi ise 2016 itibarıyla 1.6 trilyon dolar seviyesine ulaşmıştır. 2011 yılında gelişmekte olan ülkeler e-ticaret hacminin % 32'sini oluştururken, bugün bu oran % 59 seviyesine gelmiştir. 2020 yılında ise toplam hacmin %64'ünün gelişmekte olan ülkeler tarafından oluşturulması beklenmektedir. Bu değişimde, dünyanın en büyük e-ticaret pazarına sahip olan Çin'in etkisi büyüktür. (1)

2011 yılında dünyada, toplam perakende içerisindeki payı % 3,6 olan perakende e-ticaretin 2016'daki payı % 8,5'e yükselmiştir. 2021 yılında bu oranın %13 seviyesine ulaşması beklenmektedir. Yakalanan ivmeye rağmen Türkiye’de e-ticaretin toplam perakendeden aldığı pay 2016 itibarıyla % 3,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya ortalaması olan % 8,5 ile kıyaslandığında Türkiye için hala kat edilmesi gereken yol bulunmaktadır.

2016 itibarıyla dünya nüfusu 7.4 milyara ulaşmıştır. İstatistiklere göre dünya nüfusunun yaklaşık % 46'sı, diğer bir deyişle 3,4 milyar insan internet kullanıcısı haline gelmiştir. 2000 yılından bu yana, dünya nüfusu yılda ortalama % 1,1 artış gösterirken, internet nüfusu dediğimiz toplam internet kullanıcı sayısı, her yıl yaklaşık %13 artış göstermiş ve internetin yayılımı hızlı bir şekilde devam etmiştir. Bugün, dünya nüfusunun neredeyse yarısı internet kullanıcısı haline gelmiş olup, internet nüfusu önümüzdeki dönemde de hızla büyümeye devam edecektir.

2012 yılında % 45 olan internet penetrasyonu ülkemizde de hızla yükselmiş ve 2016 yılına gelindiğinde, Türkiye 46 milyon internet kullanıcısı ile % 58 internet penetrasyonuna ulaşmıştır. 2014 yılı ile kıyaslandığında, ülkemizde sadece 2 yılda internet kullanıcısı sayısı 6.6 milyon kişi artmıştır. 2020 tahmini ise, 62 milyon internet kullanıcısı ile Türkiye'nin internet penetrasyonunu %76 seviyesine taşıyacağı yönündedir.(2)

İnternet kullanımındaki bu artış sayesinde, 80 milyona yaklaşan nüfusu ile dünyanın en kalabalık 19. ülkesi olan ülkemiz, toplam 46 milyonluk internet kullanıcısı ile dünyanın en çok internet kullanıcısı olan 17. ülkesi olmuştur. 2016 yılında Türkiye 33 milyon kullanıcısı ile dünyanın en büyük sosyal ağı Facebook'u en çok kullanan 10. ülke konumundadır. Her yaş grubu arasında popülerliğini artıran dünyanın en büyük fotoğraf paylaşım platformu Instagram’da ise Türkiye 16,3 milyon kullanıcısı ile ABD, Rusya ve Brezilya'nın ardından 4. sıradadır. Facebook ve İnstagram gibi popüler sosyal ağlar e-ticarette önemli rol oynamaktadır. Türkiye'de internet kullanan her 3 müşteriden 1'i ise online alışveriş yapmaktadır.

Akıllı telefon penetrasyonu ve mobil internet kullanımı dikkate alındığında, mobil ticaret, ülkemizde de e-ticarete ivme kazandıran önemli kanallardan biri haline gelmiştir. 2016 yılı itibarıyla, ülkemizde e-ticaret işlemlerinin yaklaşık %19'u akıllı telefon üzerinden gerçekleşmiştir. 2021 yılı için de bu oranın % 49 seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Halihazırda dünyada bu oranın % 44 seviyesinde olduğu düşünüldüğünde, akıllı telefon penetrasyonu ve genç nüfusun da etkisi ile Türkiye'nin mobil ticarette daha hızlı yol alması beklenmektedir.

Türkiye’de e-ticaretin büyümesi farklı kategorilerde farklı hızlarda gerçekleşmiştir. Örneğin, Kahramanmaraş için önemli yere sahip olan tekstil sektörünün Türkiye toplam perakende e-ticaret içerisindeki payı dünyanın diğer bölgeleri ile kıyaslandığında hala düşük kalmakla birlikte, tekstilde 2012 yılında %1,8 olan oran 2016 yılında % 4,1'e ulaşmıştır. Koton, LcWaikiki, Beymen, Defacto gibi Türkiye'nin önde gelen hazır giyim mağazaları e-ticaret ile sektöre ivme kazandırmışlardır.

2007 yılında e-ticaret sektöründeki öncü firmalar tarafından sektörün büyümesini sağlamak için gerekli hukuki düzenlemelerin sağlanması, firmaların ve hedef kitlenin sektör ile ilgili eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi amacı ile Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği- ETİD kurulmuştur. ETİD, sektörün %90'ını temsil eden 45 şirketten oluşan Türk e-ticaretinin en önemli derneğidir.(4)

Sonuç olarak; Kahramanmaraş’ta Türkiye veya dünya çapında e-ticaret firmaları kurulması için her hangi engel olmadığı gibi, üretim gücü sayesinde uygun ortam bulunmaktadır. Yapılması gereken e-ticaretin gelecekte ne denli önemli bir ticari unsur olacağının farkına varılacak şimdiden çalışma yapılmasıdır.

(1 )Tüsiad (2) BTK (3) PwC (4) ETİD